Bir garip bölünme

ARAP-Müslüman ağırlıklı kuzeyle 20 yılı aşkın süren ve yaklaşık 2 milyon kişinin hayatına mal olan iç savaş sonrası bağımsızlık için dün referanduma giden Güney Sudanlılar dün oy kullanmaya başladı. Referandum öncesi binlerce güney Sudanlı büyük bir heyecanla eceyi dışarıda geçirdi. Şarklı eğlence havasındaki referandumda halk, konvoylar halinde başkent Juba’nın sokaklarında tur attı. Oy kullanma merkezlerinde uzun kuyruklar oluştu. Oylama 15 Ocak’a kadar 7 gün süreyle yapılacak. Sandıktan büyük ihtimalle 1 hafta sonra dünyanın en genç devleti doğacak. Ancak bu devletin daha adı bile yok. Kuzeyden hangi sınırlarla ayrılacağı da belirsiz. 10 milyon  kişinin yaşadığı 640 bin kilometrekarelik yeni devletin adı için pek çok öneri var: “Ekvatorya”, “Kush Cumhuriyeti”, “Yeni Sudan”, “Nil Cumhuriyeti”, “Juwama Demokratik Cumhuriyeti”. İsim sorunu kolayca aşılabilecek olsa da güney kendi içinde ciddi etnik çatışmalarla da yüzyüze.  Ülkede resmi dilin Arapça olmasına rağmen, güneyde sömürge dili İngilizce daha yaygın. Bölgede 200’ün üzerinde dilin konuşulduğu tahmin ediliyor. Okuma yazma oranı yüzde 15’lerde olduğu için referandumda avuç içi görünen bir el ve kenetlenmiş iki el oylanacak. Tek el bağımsızlık, iki el Sudan’ın bütün kalması anlamına geliyor.
Dinka, Şuluk ve Aşoli gibi büyük kabilelerin yaşadığı stratejik bölgenin, Kenya, Uganda, Etiyopya ve Orta Afrika Cumhuriyeti ile sınırı bulunuyor. Dinka ve Şuluk kabileleri arasındaki gerilim, bazen hayvan sürülerinin kontrolü ve toprak sınırlarıyla ilgili anlaşmazlıklar yüzünden kanlı çatışmalara dönüşüyor . En ciddi sorun ise ülkenin petrol gelirinin paylaşımı. Zengin petrol rezervlerine sahip Abyei bölgesinin kime kalacağı da belirsiz. Bu bölgede için ayrı bir referandum yapılması bekleniyor. Referanduma Amerikalı ünlü isimlerin büyük ilgisi oldu. ABD eski Başkanı Jimmy Carter, adı ‘Sudanlı’ya çıkan George Clooney, eski BM Genel Sekreteri Kofi Annan ve Amerikalı senatör John Kerry de medyanın merkezindeydi.