Batık bankanın tanıdık yüzleri
Güncelleme Tarihi:
Emre KIZILKAYA
Oluşturulma Tarihi: Ekim 23, 2008 00:00
ABD’de bu yıl piyasaya çıkan bir kitaba göre, iflas eden Amerikan bankası Lehman Brothers’ın kurucuları, Çanakkale Savaşı sırasında Osmanlı birliklerine komuta eden Alman generali Otto Liman von Sanders ile akrabaydı.
YATIRIM bankacılığı başta olmak üzere milyarlarca dolarlık faaliyetleriyle dünyanın en büyük mali hizmet firmalarından olan ABD merkezli Lehman Brothers, 15 Eylül’de iflasını istedi. Batık şirket, ABD tarihinin en büyük iflasından beş gün sonra, İngiliz bankası Barclays’e satıldı.
Lehman Brothers’ın tarihi hakkında ilginç bir bilgi, ABD’de bu yıl piyasaya çıkan "The Politically Incorrect Guide to the Middle East" adlı kitapta yer alıyor. Martin Sieff imzalı kitaba göre, Lehman Brothers’ı kuran aile, 1913 yılından itibaren Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Alman Askeri Misyonu’nun başı olan Otto Liman von Sanders Paşa ile akraba idi.
Kitabın 19’uncu sayfasında, "Mustafa Kemal, Amerikan Lehman Brothers şirketine sahip aile ile uzaktan akrabalığı bulunan, Yahudi kökenli, parlak bir Alman generali olan Otto Liman von Sanders’e danışıyordu" ifadesi kullanılıyor. Yazar Martin Sieff, bu iddiayla ilgili referans göstermese de, Lehman Brothers’ı kuran aile ile Prusyalı generalin soylarının kesişmesi mümkün görünüyor. "Von Sanders" soyadını karısından alan Liman Paşa’nın ismi de, "Lehman"ın telaffuzunu andırıyor.
1855’de Almanya’nın Stolp şehrinde doğan Otto Liman’ın babası, Yahudi asıllı Prusyalı bir asilzade ve toprak sahibiydi. Prusyalı diğer soylu ailelerin oğulları gibi orduya girdi ve 1913’te Osmanlı ordusunu modernize etmek üzere Bab-ı Áli’ye gönderildi. Osmanlı mareşali, Birinci Dünya Savaşı’ndaki bozgunun ardından emekli oldu ve 1929’da Münih’te öldü.
Lehman Brothers’ın kuruluş yılları, Otto Liman Von Sanders’in çocukluğuna denk geliyor. Bir başka Alman Yahudisi olan Heinrich Lehmann (1821), büyükbaş hayvan ticareti yaptığı Bavyera’dan 23 yaşında ABD’ye göç etti. Alabama’da bir perakende mağazası açıp ismini Henry Lehman olarak değiştirdi. 1847’de, ağabeyi Emmanuel’in de yanına katılmasıyla, şirket, "H. Lehman and Bro" ismini aldı. Son olarak, 1850’de, en küçük kardeş Mayer Lehman da ABD’ye geldi ve "Lehman Brothers" oluştu.
Pamuk ticaretinden büyük paralar kazanan Lehman Brothers, Batı Afrikalı köle satın almak isteyen Güneyli plantasyon sahiplerine kredi veriyordu. Şirket, kısa sürede ülkenin en büyük firmalarından biri oldu. Lehman Ailesi’nin yönetimdeki kontrolü, şirketin 1969’da American Express ile birleşmesiyle sona erdi.
Mustafa Kemal’in verdiği saat çalınmıştı
MUSTAFA Kemal Atatürk’ün, Otto Liman von Sanders’e hediye ettiği meşhur saatin akıbeti de, yöneticileri tarafından hortumlanarak batırılan Lehman Brothers şirketine benziyor. Anafartalar muharebesi sırasında göğsüne bir şarapnel parçası isabet eden, sağ cebindeki köstekli saat sayesinde hayatı kurtulan Yarbay Mustafa Kemal; parçalanan saati, Çanakkale’deki komutanı Liman von Sanders’e hediye etmişti. Von Sanders de, Mustafa Kemal’e, üzerinde Liman (Lehman) ailesinin arması bulunan altın bir saat verdi. Altın saat hala Anıtkabir’de sergileniyor. Ancak parçalanan saat, 1930’larda Von Sanders’in Münih’teki evini soyan hırsızlar tarafından çalındı.
Bush ailesi yönetimde
LEHMAN Brothers tarihinin diğer tanıdık yüzleri, Bush Ailesi’nden. Başkan George W. Bush’un kuzeni olan 1969 doğumlu George Walker IV, 2006’nın mayıs ayında Goldman Sachs şirketinin küresel varlık yönetim bölümü başkanlığından istifa edip, firmanın bir numaralı rakibi olan Lehman Brothers’a geçmişti. Başkan Bush’un kardeşi Jeb Bush da, geçen yılın ağustos ayında, Lehman Brothers’a danışman olarak atandı. Florida Valiliği sırasında ismi Enron skandalına da karışan Jeb Bush’un Lehman Brothers’a atanmasıyla ilgili açıklamayı Bush Ailesi’ne yakın kaynaklar Reuters’e yapmıştı. Şirket, o günden beri bu atama hakkında hiçbir açıklama yayınlamadı.
ABD’deki bloglardaki iddialardan biri de, üst düzey yöneticilerin Lehman Brothers’ı son ana kadar primler yoluyla soydukları ve Bush’un yönetimde akrabaları olduğu için buna göz yumduğu yönünde. Başkan Bush’un ağabeyi Neil Bush da, 1980’lerin sonunda Silverado Şirketi’nin yönetimine girmiş, kriz sırasında firma iflasın eşiğine gelmiş ve bu olay Amerikalı vergi mükelleflerine 1 milyar dolara malolmuştu. Müfettişler, Neil Bush’un görevini suistimal ettiğine hükmetse de, babası ABD Başkan Yardımcısı olan yöneticiye dava açılmadı.
Lehman Brothers’ın tarihi hakkında ilginç bir bilgi, ABD’de bu yıl piyasaya çıkan "The Politically Incorrect Guide to the Middle East" adlı kitapta yer alıyor. Martin Sieff imzalı kitaba göre, Lehman Brothers’ı kuran aile, 1913 yılından itibaren Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Alman Askeri Misyonu’nun başı olan Otto Liman von Sanders Paşa ile akraba idi.
Kitabın 19’uncu sayfasında, "Mustafa Kemal, Amerikan Lehman Brothers şirketine sahip aile ile uzaktan akrabalığı bulunan, Yahudi kökenli, parlak bir Alman generali olan Otto Liman von Sanders’e danışıyordu" ifadesi kullanılıyor. Yazar Martin Sieff, bu iddiayla ilgili referans göstermese de, Lehman Brothers’ı kuran aile ile Prusyalı generalin soylarının kesişmesi mümkün görünüyor. "Von Sanders" soyadını karısından alan Liman Paşa’nın ismi de, "Lehman"ın telaffuzunu andırıyor.
1855’de Almanya’nın Stolp şehrinde doğan Otto Liman’ın babası, Yahudi asıllı Prusyalı bir asilzade ve toprak sahibiydi. Prusyalı diğer soylu ailelerin oğulları gibi orduya girdi ve 1913’te Osmanlı ordusunu modernize etmek üzere Bab-ı Áli’ye gönderildi. Osmanlı mareşali, Birinci Dünya Savaşı’ndaki bozgunun ardından emekli oldu ve 1929’da Münih’te öldü.
Lehman Brothers’ın kuruluş yılları, Otto Liman Von Sanders’in çocukluğuna denk geliyor. Bir başka Alman Yahudisi olan Heinrich Lehmann (1821), büyükbaş hayvan ticareti yaptığı Bavyera’dan 23 yaşında ABD’ye göç etti. Alabama’da bir perakende mağazası açıp ismini Henry Lehman olarak değiştirdi. 1847’de, ağabeyi Emmanuel’in de yanına katılmasıyla, şirket, "H. Lehman and Bro" ismini aldı. Son olarak, 1850’de, en küçük kardeş Mayer Lehman da ABD’ye geldi ve "Lehman Brothers" oluştu.
Pamuk ticaretinden büyük paralar kazanan Lehman Brothers, Batı Afrikalı köle satın almak isteyen Güneyli plantasyon sahiplerine kredi veriyordu. Şirket, kısa sürede ülkenin en büyük firmalarından biri oldu. Lehman Ailesi’nin yönetimdeki kontrolü, şirketin 1969’da American Express ile birleşmesiyle sona erdi.
Mustafa Kemal’in verdiği saat çalınmıştı
MUSTAFA Kemal Atatürk’ün, Otto Liman von Sanders’e hediye ettiği meşhur saatin akıbeti de, yöneticileri tarafından hortumlanarak batırılan Lehman Brothers şirketine benziyor. Anafartalar muharebesi sırasında göğsüne bir şarapnel parçası isabet eden, sağ cebindeki köstekli saat sayesinde hayatı kurtulan Yarbay Mustafa Kemal; parçalanan saati, Çanakkale’deki komutanı Liman von Sanders’e hediye etmişti. Von Sanders de, Mustafa Kemal’e, üzerinde Liman (Lehman) ailesinin arması bulunan altın bir saat verdi. Altın saat hala Anıtkabir’de sergileniyor. Ancak parçalanan saat, 1930’larda Von Sanders’in Münih’teki evini soyan hırsızlar tarafından çalındı.
Bush ailesi yönetimde
LEHMAN Brothers tarihinin diğer tanıdık yüzleri, Bush Ailesi’nden. Başkan George W. Bush’un kuzeni olan 1969 doğumlu George Walker IV, 2006’nın mayıs ayında Goldman Sachs şirketinin küresel varlık yönetim bölümü başkanlığından istifa edip, firmanın bir numaralı rakibi olan Lehman Brothers’a geçmişti. Başkan Bush’un kardeşi Jeb Bush da, geçen yılın ağustos ayında, Lehman Brothers’a danışman olarak atandı. Florida Valiliği sırasında ismi Enron skandalına da karışan Jeb Bush’un Lehman Brothers’a atanmasıyla ilgili açıklamayı Bush Ailesi’ne yakın kaynaklar Reuters’e yapmıştı. Şirket, o günden beri bu atama hakkında hiçbir açıklama yayınlamadı.
ABD’deki bloglardaki iddialardan biri de, üst düzey yöneticilerin Lehman Brothers’ı son ana kadar primler yoluyla soydukları ve Bush’un yönetimde akrabaları olduğu için buna göz yumduğu yönünde. Başkan Bush’un ağabeyi Neil Bush da, 1980’lerin sonunda Silverado Şirketi’nin yönetimine girmiş, kriz sırasında firma iflasın eşiğine gelmiş ve bu olay Amerikalı vergi mükelleflerine 1 milyar dolara malolmuştu. Müfettişler, Neil Bush’un görevini suistimal ettiğine hükmetse de, babası ABD Başkan Yardımcısı olan yöneticiye dava açılmadı.