Batı ile Rusya’nın ‘Makedonya savaşı’

Rusya ile Batı bugün Makedonya Cumhuriyeti’nde boy ölçüşecekler. Atina ile Üsküp arasında 27 yıldır süregelen isim anlaşmazlığını çözen ve ABD ile AB’nın desteklediği, Rusya’nın ise karşı çıktığı ‘Prespa Anlaşması’ için Makedonya’da bugün referendum yapılacak.

ABD ve AB, Rusya ile Batı arasındaki bu ‘bilek güreşi’ için seferber oldular. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve ABD Savunma Bakanı James Mattis ‘Evet’i desteklemek için Üsküp’ü ziyaret ettiler.

Prespa Anlaşması, Yunanistan ile Rusya’yı da karşı karşıya getirdi. Yunanistan, anlaşma aleyhindeki protesto gösterilerini kışkırttıkları iddiasıyla iki Rus diplomatını sınırdışı etti, iki eski Rus diplomatın da ülkeye girişini yasakladı. Moskova misillemede bulundu. Üsküp’te ise Rusya’nın ‘Hayır’ı destekleyen çevrelere maddi destek verdiği iddia edildi. Rusya’nın Makedonya’nın NATO üyeliğiyle Balkanlar’daki nüfuzunun zayıflamasından endişe ettiği belirtiliyor.

EVET Mİ, HAYIR MI

Halk oylamasında yaklaşık 1.8 milyon kayıtlı seçmen ‘Makedonya Cumhuriyeti’nin Yunanistan ile imzaladığı anlaşmayı kabul ederek, AB ve NATO üyeliğine var mısınız” sorusuna cevap verecek. Son anketler, az farkla olsa da ‘Evet’ oylarının önde gittiğinde birleşti. Referandumdan ‘Evet’ çıkarsa, Makedonya Parlamentosu’nda bir dizi anayasa maddesinin değiştirilmesi gerekecek. Anayasa maddelerinin de değiştirilmesi sonrasında ise sıra ‘Prespa Anlaşması’nın Yunan Parlamentosu’nda da onaylanmasına gelecek.

BAŞBAKAN DESTEKLİYOR CUMHURBAŞKANI KARŞI

Katılımın yüksek olacağını söyleyen ve ‘Evet’ kampanyasının başını çeken Başbakan Zoran Zaev son konuşmasında “Çocuklarımız ve geleceğimiz için büyük bir fırsat” derken, Cumhurbaşkanı Gjorge İvanov, BM Genel Kurulu’ndaki konuşmasında bunun “tarihi bir intihar” olacağını iddia etti. İvanov, halktan sandığı boykot etmelerini istiyor. Ana muhalefetteki Ulusal Birliği Demokratik Partisi (VMRO-DPMNE) ise seçmenlere vicdanlarını dinleyerek hareket etmeleri çağrısında bulundu. 

BİLGİ NOTU

Yunanistan, yıllarca kendi tarihi mirasını gasp ettiği gerekçesiyle eski Yugoslavya Cumhuriyeti’nin ‘Makedonya’ adını kullanmasına itiraz etti, bu nedenle NATO’ya adaylığını bloke etti. Haziran ayında Yunan Başbakanı Çipras ve Makedonya Başbakanı Zaev, Makedonya adının önüne ‘Kuzey’ eklenmesini kabul etti. Böylece Atina, Makedonya’nın NATO üyeliği önündeki engeli kaldırırken anlaşma iki taraftan da milliyetçilerin tepkisini çekti.