Batı Çin planını inandırıcı bulmadı

ÇİN’in devam eden Ukrayna işgalinde kullanması için Rusya’ya ölümcül silahlar sağlayacağı endişesinin güçlendiği bir ortamda Pekin, savaşı bitirmek için 12 maddelik plan önerdi. Ancak Rus askerine “Ukrayna’dan çık” çağrısı yapmayan ve işgali kınamayan Pekin’in tavrı Batı başkentlerinde ‘samimi bulunmadı’. 12 maddelik önerinin ilanından saatler önce Birleşmiş Milletler Genel Kuru-lu’nda yapılan Ukrayna’ya destek metninin oylamasında da Çin, “evet” dememişti.

YAPTIRIM UYARISI

İşgalin ilk haftalarında bu konuyu Çin lideri Şi Cinping ile açıkça konuştuğunu söyleyen Biden, “McDonalds’tan Exxon’a 600’den fazla ABD şirketi Rusya’yı terk etti. Benzer şeyi yaparsanız Rusya’nın karşılaştığına benzer sonuçlarla yüzleşirsiniz dedim” ifadelerini kullandı. ABD lideri, Rusya’ya silah göndermenin “kırmızı çizgiyi aşmak” anlamına geleceğini de belirtti. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken BM Güvenlik Konseyi toplantısı sırasında, koşulsuz ve geçici bir ateşkesin “Rusya’ya yeniden silahlanması ve yeni saldırılara hazırlanması için fırsat sağlayacağı” uyarısında bulunmuştu.

BLINKEN: ALDANMAYIN

Blinken, “Konsey üyeleri geçici veya koşulsuz bir ateşkes çağrısına aldanmamalı. Rusya çatışmaların durmasını yasa dışı işgal ettiği topraklardaki kontrolünü sağlamlaştırmak ve yeni saldırılar için kuvvet tazelemek amacıyla kullanacaktır” görüşünü dile getirdi. Amerikan CNN televizyonuna konuşan ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da Çin’in 12 maddelik önerisinin daha ilk cümlede, yani “tüm ülkelerin egemenliklerine saygı gösterilmesi” çağrısında bitmiş olması gerektiğini belirtti. Sullivan, “Ukrayna Rusya’ya saldırmıyordu. NATO Rusya’ya saldırmıyordu. ABD Rusya’ya saldırmıyordu” diyerek durması gerekenin Moskova olduğunu kaydetti.

AB: TARAFSIZ DEĞİLLER

Washington’a paralel Brüksel’den de dünyanın ikinci büyük ekonomisine itirazlar geldi. Çin’in savaşta tarafsız kalmadığını sa-vunan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Bu belgeyi, arka planıyla görmemiz gerek. Çin, daha işgal başlamadan Rus-ya ile ‘limitsiz dostluğunu’ ilan ederek tarafını seçmişti” dedi. Von der Leyen planı, “Çin’in tarafını çoktan seçmiş olduğu gerçeğini unutmadan” değerlendireceklerini kaydetti. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, işgalin başlamasından sadece iki hafta önce bir araya geldiği Rus mevkidaşı Putin ile aralarındaki dostluğun “limiti olmadığına” vurgu yapan ortak bildiri yayınlamıştı. Pekin’in işgalden önceden haberdar olduğu, bu görüşmede harekâta “örtülü onay verdiği” yorumları yapılıyor.

SCHOLZ DA HOŞNUTSUZ

Alman kamu televizyon kanalı ZDF’ye konuşan Almanya Başbakanı Olaf Scholz da benzer tereddütü dile getirdi. İşgalin başın-dan beri Kiev’e Leopard tankı gibi ölümcül silahlar vermekte isteksiz davrandığı için eleştirilen Scholz, “Çin’le ilgili illüzyon içinde olamayız. Şu ana kadar Rusya’ya karşı bir duruş sergilemediler” değerlendirmesinde bulundu.

KİEV VE NATO DA MESAFELİ

Plana, çatışmanın tarafı Ukrayna da mesafeli yaklaşıyor. Zelenski’nin yardımcılarından Mihail Podolyak, “Bu, barış değil, sa-vaşın dondurulmasıdır” diyerek Ukrayna’nın savaşı kaybettiği bir senaryonun soykırımla sonuçlanacağını ileri sürdü. Eston-ya’nın başkenti Tallin’de gazetecilere konuşan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Çin’in işgali kınamadığına dikkat çeke-rek “Pek bir güvenilirlikleri yok” dedi.

BIDEN: RUSYA’YA YARAR

- ABD ve Avrupa Birliği’nin şüpheyle yaklaştığı öneriler, bir ‘barış planı’ olarak görülmüyor. Nitekim öneriler, Rus askerinin Ukrayna’dan çekilmesini öngörmüyor. Temelde bir ateşkesi önceleyen plan, karşılığında Rusya’ya yönelik yaptırımların kaldırılması çağrısını içeriyor. Planın “Rusya’dan başkasına fayda sağlamayacağını” savunan ABD Başkanı Joe Biden, Amerikan ABC televizyonuna verdiği röportajda Pekin’in tavrının bir tek Rusya lideri Vladimir Putin tarafından alkışlandığını söyledi. Biden, Çin’in Rusya’ya silah sağlayacağı endişelerine dair ise “Henüz bunu görmedik. Çin’in Rusya’ya silah göndermek gibi büyük bir inisiyatif alacağını sanmıyorum” dedi.

CNN UKRAYNA’YA GÜÇ VEREN 3 SİLAHI SIRALADI

- AMERİKAN CNN, son haftalarda manşetlerde Leopard tankları ve Patriot’lar olsa da bu sistemlerin henüz cephede kullanılmadığını, buna karşın savaşın gidişatını Ukrayna lehine değiştiren 3 silah olduğunu yazdı. CNN bu silahları Amerikan yapımı tanksavar füzesi Javelin, çoklu roketatar sistemi HIMARS ve Türkiye üretimi insansız hava aracı Bayraktar TB2 olarak sıraladı.

BAYRAKTAR TB2’YE ÖVGÜ

Haberde Bayraktar TB2’ler için “dünyanın en bilinen insansız hava araçlarından biri” denildi. TB2’lerin “yeterince hızlı olmadığı ve hava savunma füzelerine karşı korumasız kaldıklarını” kaydeden askeri uzmanlar, “Sihirli değiller, ancak yeterince iyiler” yorumunu yaptı. Habere göre Kiev’in şu ana kadar Türkiye’den teslim aldığı 50 adet TB2’nin 17’si çatışmalarda kullanılamaz hale geldi. Buna karşın düşük maliyeti sayesinde bu kayıplar göz ardı edilebiliyor. Haberde silahın, maliyet avantajı ile modern savaşlara ‘harika bir örnek’ oluşturduğu yorumu yapıldı.

PUTİN O İDDİAYI YİNELEDİ: BİZİ PARÇALAMAK İSTİYORLAR

- RUS devlet televizyonuna röportaj veren Vladimir Putin, “Neye karşıyız? Yeni dünyanın sadece bir ülkenin, ABD’nin çıkarına göre şekillendirilmesine” dedi, Ukrayna işgalinden bir kez daha Batı’yı sorumlu tuttu. “Rossiya 1” kanalına yaptığı açıklamada Devlet Başkanı, Ukrayna’ya on milyarlarca dolar değerinde silah gönderen ülkelerin, “çatışmanın gerçekte tarafı olduğunu” iddia etti. Putin sözlerini, “Bu, dolaylı da olsa Kiev rejimi tarafından işlenen suçlara ortak oldukları anlamına geliyor” şeklinde sürdürdü. “Batılı ülkelerin tek bir amacı var. O da eski Sovyetler Birliği’ni ve onun ana parçası olan Rusya Federasyonu’nu parçalamak” diyen Putin, “Ancak belki o zaman bizi sözde medeni halklar ailesine kabul edecekler ama hepimizi ayrı ayrı, parça parça” şeklinde konuştu.

RUSYA’NIN YAKIN MÜTTEFİKİ LUKAŞENKO ÇİN’E GİDİYOR

- BELARUS Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, bu hafta Çin’e gidecek. Belarus Devlet Başkanlığı Basın Servisi, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun 28 Şubat-2 Mart tarihlerinde Çin’e resmi ziyarette bulunacağını açıkladı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying de yaptığı açıklamada, Lukaşenko’nun Çin Devlet Başkanı Şi Jinping’in daveti üzerine ülkeye geleceğini belirtti. Lukaşenko’nun Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yakın bir müttefiki olduğu biliniyor. Bu ziyaret, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin geçen haftaki Moskova ziyaretini izliyor.