Başbakan: Çin'de olanlar 'adeta soykırım'
Güncelleme Tarihi:
Çin Uygur Özerk Bölgesi'nde 156 kişinin ölümüyle sonuçlanan kanlı olayları değerlendiren Başbakan Recep Tayyip Erdoğan sert tepki gösterdi. Erdoğan olayları " adeta soykırım" olarak değerlendirildi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Çin Uygur Özerk Bölgesi'ndeki olaylara ilişkin, “Bir taraftan evrensel değerleri konuşacağız, insan haklarını konuşacağız, öbür taraftan bunlara seyirci kalacağız; bu olacak iş değil” dedi.
Başbakan Erdoğan, İtalya'nın L'aquila kentindeki G-8 Zirvesi'nin ardından Türk basın mensuplarına açıklamalarda bulundu ve çeşitli konularda soruları yanıtladı.
Erdoğan, bir gazetecinin, “Dün Avrupa Birliği liderleriyle ilgili bir toplantıda yer aldınız? Türkiye'nin Avrupa Birliği süreciyle ilgili yeni başlıklarla ilgili nasıl bir görüşme gerçekleşti?” sorusu üzerine, şunları söyledi: “Bizim müzakerelerimizle ilgili süreci genelde değil, daha çok dönem başkanı değerli meslektaşım Fredrik Reinfeldt ile görüştük. Orada kendi samimi yaklaşımlarını her zamanki gibi ifade ettiler. Bu konuda da yine gerek başmüzakereci arkadaşım, gerekse Dışişleri Bakanımız da irtibatlarını devam ettirecek. Bizler şu anda parlamento dışı yapabileceğimiz çalışmaları yapmak suretiyle parlamento açıldığı döneme kadar alacağımız mesafeleri almayı planlıyoruz. Onu da kendileriyle müzakere ettik.”
'VAHŞET' İFADESİNİ ZATEN KULLANDIM
Başbakan Erdoğan, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki olaylara ilişkin bir soru üzerine de şunları kaydetti: “Görüşme yaptığım bazı devlet başkanlarına ve başbakanlara düşüncelerimi ifade ettim. 'Vahşet' ifadesini Türkiye'de zaten kullandım. Onun da arkasındayım. Çünkü yüzlerce insanın öldürüldüğü ve bini aşkın insanın yaralı olduğu bir olayı, adeta bir soykırımı herhalde başka bir kelime ifade etmez.
Bunu hem bir soydaş olarak, hem aynı değerleri paylaşan insanlar olarak söylemek durumundayız. Bir taraftan evrensel değerleri konuşacağız, insan haklarını konuşacağız, öbür taraftan bunlara seyirci kalacağız; bu olacak iş değil. Bu nereden gelirse gelsin, hangi değerleri paylaşırsa paylaşsın eğer insan öncelikli bir dünyayı paylaşıyorsak, bu konuda ikili ilişkiler veyahutta menfaatler değil, insan öne çıkmalı ve insana yönelik bu noktada dünyadaki tüm ülkeler el ele vermeli diye düşünüyorum.
Böyle inanıyorum, böyle inandığım için de orada çıkarları değil, bunu düşünmek durumunda olduğumuzu söylüyorum ve adaletli bir yaklaşımla Çin yönetiminden buradaki failler üzerinde gerekli yaptırımların ortaya konulmasını, uygulamaya konulmasını bekliyoruz. İstediğimiz budur ve bundan daha doğal da bir şey olamaz. Bu düşüncelerimi de görüştüğüm meslektaşlarıma da ifade ettim. İkili görüşmelerde de 'kimse hayır şöyle değil' demiyor.
Herkes de bu olayı hakikaten bayağı sıkıntılı bir şekilde değerlendiriyor. 'Bu durumun üzerine de hassasiyetle eğilmek gerekir' diye düşünüyorlar ve BM Güvenlik Konseyi'nde Çin daimi üye, biz geçici üye; orada da bu işin değerlendirilmesi, görüşülmesi gerekir diye de inanıyorum, düşünüyorum. Bunu da dönünce arkadaşlarımla değerlendireceğiz.”
HEMEN HEMEN BÜTÜN LİDERLERLE GÖRÜŞTÜM
Bir gazetecinin, hangi liderlerle ve başbakanlarla görüşme fırsatı bulduğuna ilişkin bir soruya Erdoğan, “Hemen hemen bütün liderlerle görüşme fırsatım oldu diyebilirim. Kimisiyle yemekte, kokteyl kısmında, hepsiyle az çok bir görüşme fırsatını yakaladım. Bir kısmıyla bu konuları görüşme imkanımız oldu. Bir kısmıyla da Dışişleri Bakanımız vasıtasıyla döndükten sonra yapacağımız çalışma ile ayrıca bu görüşmeleri devam ettireceğiz” karşılığını verdi.
Erdoğan, “G-8 formatının G-14'e dönüştürülmesinden bahsediliyor. G-14 formatında ileride Türkiye'nin olabilmesi, İtalyan basınında konuşuldu. Bu konudaki düşünceniz nedir?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Doğrusu benim katıldığım oturumlarda bu gündeme gelmedi. Fakat bunun kulislerini duyuyorum. Kulislerini duymak da tabii benim şu anda böyle bir değerlendirme yapmamı bir yerde gerektirmiyor. Fakat bu konuda G-14 tezini savunanlar olduğu gibi G-20 tezini savunanlar da vardır.
Öyle zannediyorum ki Pitzburg'da kolay bir adım herhalde farklı bir durum arz edecektir. Onun için Birleşmiş Milletler toplantısını bekleyelim ve oradaki Pitzburg buluşmasında büyük ölçüde daha geniş gündeme gelecektir.”
AB'Yİ KONUŞMADIK
Başbakan Erdoğan, bir başka soru üzerine Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy ile görüştüğünü söyledi.
Bir gazetecinin, İtalya'ya gelmeden önce bir İtalyan gazetesine verdiği demeci hatırlatarak, “Gerek Sarkozy, gerekse Merkel konusunda bazı yakınmalarınız söz konusuydu. O hissediliyordu. Yani baş başayken farklı mesajlar verdiklerini ama kendi kamuoylarına konuştuklarında farklı bir üslup kullandıklarından bahsediyorsunuz Türkiye konusunda. Bu zirvede Sarkozy'nin dışında Merkel'le de görüştünüz mü? Kendilerine bu konuları dile getirme imkanınız oldu mu?” sorusuna Erdoğan, “Görüşmelerde bu konular gündeme gelmedi. Gerek Sarkozy ile gerekse Merkel'le böyle bir görüşmemiz olmadı. Daha çok şu anda küresel finans krizi, ekonomik kriz, Merkel'le özellikle bunları görüştük. Sayın Sarkozy ile sadece gıda güvenliği konusunda kısa bir görüşmemiz oldu o kadar” yanıtını verdi.