Ferit ASLAN / DİYARBAKIR
Oluşturulma Tarihi: Ekim 14, 2006 00:00
Edebiyat Ödülü’nden bir gün sonra Barış Ödülü de Müslüman bir ülkeye gitti. Verdiği küçük kredilerle milyonlarca kişiyi yoksulluktan kurtaran Bangladeşli profesör Muhammed Yunus bu ödüle layık görüldü. Mikrokredi sisteminin yaratıcısı olan Yunus, Türkiye’ye de gelerek Güneydoğu’da bu sistemin kurulmasına yardımcı olmuştu.
BU yıl ilk kez Müslüman ülkelere birden fazla Nobel ödülü gitti. Orhan Pamuk’la Türkiye’ye gelen Nobel Edebiyat Ödülü’nden bir gün sonra Barış Ödülü de Bangladeşli bir profesörün oldu. İsveç’in Norveç’le ortak verdiği Nobel Barış Ödülü’nü Türkiye’nin de yabancısı olmayan biri aldı. Dilencilere bir kuruş sadaka vermeyen ancak milyonlarca kişiyi, teminat istemeden verdiği küçük kredilerle yoksulluktan kurtaran Bangladeşli Muhammed Yunus ve bankası bu yıl Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü. Muhammed Yunus’un 1976’da kurduğu Grameen Bankası vasıtasıyla yarattığı mikrokredi sistemi tüm dünyaya örnek oldu ve Türkiye’de de başarıyla uygulandı.
Profesöre "yoksulların bankacısı" unvanını kazandıran mikrokredi sisteminden daha çok kadınlar faydalandığı, kadınların güçlenmesinin ise dini partileri ve fundamentalizmi zayıflatması, dolayısıyla barışa katkıda bulunması bu ödülü kazanmasında en büyük etken oldu.
Norveç’in başkenti Oslo’da komite tarafından yapılan açıklamaya göre, "kurdukları kredi sistemiyle halkın yoksulluktan kendi kendine çıkmasına olanak sağlayan çalışmaları nedeniyle" Muhammed Yunus ve Grameen Bankası bu yılki ödüle değer görüldü. Yunus ve kurucusu olduğu Grameen Bankası yaklaşık 1 milyon dolarlık ödülü paylaşacak. Barış Ödülü geçen yıl Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed el Baradey’e verilmişti.
MUHTEŞEM BİR HABERMuhammed Yunus, ödül kazandığı haberinden sonra Norveç televizyonuna yaptığı açıklamada, "Bu hepimiz için; Grameen Bankası, Bangladeş, bütün yoksul ülkeler ve bütün dünyadaki yoksul insanlar için muhteşem bir haber" dedi. Aldığı birkaç ödülden sonra Nobel ödülünün, tanınmasının zirvesi olduğunu belirterek, "bu son ödüldü. Onu özel yapan bu" diye konuştu.
Tabureci kadınla başlayan projeBİR üniversitede ekonomi bölümü başkanı olan Yunus, 1974’te yoksulluğa çözüm bulabilmek için köylerde çalışmalara başladı. İlk görüştüğü kişilerden Safiye Begüm’ün bambu tabure yaparak sattığını, bambu alacak parası olmadığı için aracıdan borç malzeme aldığını, tabureleri ise her akşam bu yüzden satmak zorunda olduğunu ve sadece 2 cent kazandığını öğrendi. Begüm’ün 22 cent’i olduğu takdirde kendi malzemesini alabileceğini hesaplayan Yunus, 42 borçluyu tespit etti ve toplam borcun 27
dolar kadar olduğunu hesaplayınca "en az 42 ailenin çektiği yoksulluk sadece 27 dolar yüzünden mi" diyerek kredi vermeye başladı. 1976’da kurduğu Grameen Bankası ile 42 kişiye borç verilen 27 dolardan 6 milyondan fazla kişiye verilen milyarlarca dolara ulaştı. 1997’de kurulan Greeman Vakfı Asya, Afrika, Amerika ve Ortadoğu’da 11 milyon kişiye yardım ediyor.
Ödülün gerekçesi Prof. Muhammed Yunus’un bulduğu mikrokredi sisteminden daha çok kadınlar faydalandığı, kadınların güçlenmesi ise dini partileri ve fundamentalizmi zayıflattığı, dolayısıyla barışa katkıda bulunduğu için Nobel Barış Ödül verildi.
Diyarbakır’da Nobel sevinciMUHAMMED Yunus’un Nobel Barış Ödülü’nü alması, Diyarbakır’da da sevinçle karşılandı. Mikrokredi ile iş kuran kadınlar, projenin, ödüle değer bir yoksulluğu azaltma projesi olduğunu söylediler. Yunus, Haziran 2003’te pilot il seçilen Diyarbakır’da Mikrokredi Uygulama Merkezi’nin açılışına katılmıştı. Proje, Diyarbakır’ın ardından Siirt, Şanlıurfa, Van ve Batman’a da yaygınlaştırılarak 3 bin 300 kişiye, 3,3 milyon YTL kredi verilmişti. Bu kişiler, kuaförden bakkal dükkánına kadar çeşitli işler kurdu. Mikrokredi Projesi’nin Genel Müdürü Bangladeşli Khan Chowdhury de "Kadınlar çoğunlukta olmak üzere 4 bin kişiye 4 milyon 250 bin YTL kredi verdik. Alınan bu ödülde Türkiye’deki projenin başarılı olması da etkili " dedi.