Banksy: Kendini parçalayan resim planladığımız gibi olmadı

Orijinal adı Girl with Baloon (Kırmızı Balonlu Kız) olan ve öğütüldükten sonra Love is in the Bin (Aşk Çöpte) adını alan eser, Sotheby's müzayede evinde açık artırma sonlanır sonlanmaz kendini öğütmeye başlamış, tuvalin üçte ikisi çerçeve içine gizlenen düzenek tarafından öğütülmüştü.

Banksy dün YouTube'a yüklediği videoda sistemin müzayede salonundaki gizli bir kumanda tarafından nasıl çalıştırıldığını gösterdikten sonra eserin tamamını öğütmeyi hedeflediklerini, daha önceki denemelerinde sistemin sorunsuz çalıştığını ancak satış anında tuvalin tamamı öğütülemeden durduğunu belirtti.

Sotheby's Avrupa Modern Sanat Yöneticisi Alex Branczik de son söyleşisinde müzayede evinin eserin kendini parçalayacağından haberi olmadığını açıkladı.

Branczik, çerçeveye gizlenen düzeneği fark edememelerini ise Banksy'nin kendilerine "Çerçeve eserin ayrılmaz bir parçası" demesine bağladı.

The Art Newspaper'a konuşan Branczik "Banksy bize bunu söylediğinde aklımıza böyle bir şey gelmemişti. Eser dışardan bir konservatör tarafından da incelenmişti" ifadelerini kullandı.

Branczik, çerçevenin normalden büyük ve ağır olmasına rağmen düzeneğin konservatör tarafından da fark edilmemesi hakkında ise "Eser bir heykel gibiydi. Eğer size 'çerçeve eserin ayrılmaz bir parçası' dendiyse çerçeveyi parçalayıp içine bakmazsınız" dedi.

Bu kazara veya fırsatçı bir yaklaşımla yaratılan ilk sanat eseri değil.

Andy Warhol'un ünlü Campbell's konservesi koleksiyonu ilk başta ayrı ayrı eserler olarak yaratılmış fakat satışları iyi gitmeyince bir araya getirilerek tek bir eser halinde satılmıştı.

Bütün bunları başlatan Marcel Duchamp da Paris'teki stüdyosunda vakit geçirmek için bir taburenin üzerine bisiklet tekeri yerleştirdikten bir süre sonra bunun sanat eseri olduğuna kadar vermişti.

Yani bir eserin yaratıldıktan sonra sanat eseri ilan edilmesi karşılaştığımız bir şey.

Fakat bütün bunlar insanların kafasındaki ana soruyu cevaplamıyor: Tuval tamamen öğütülseydi değeri azalır mıydı?

Belki. Ama bence hayır.

Banksy'nin esere verdiği adı da hesaba katınca, planlanan şey duvara asılı boş bir çerçeve ve altında yerde yatan öğütülmüş bir tuvaldi.

Bu yüzden boş bir çerçeve ve altında öğütülmüş bir tuvalden oluşan bir yerleştirmenin (enstelasyon), 'yarım kalmış' ve çerçeveye sıkışmış bir sanat eserine kıyasla daha değerli olacağını savunmak mümkün.

Banksy'nin videosunda açık artırma görevlisinin üzgün ve endişeli olduğu gözüküyor.

Art Newspaper'a konuşan Barker Banksy'nin eserlerinde biçimsiz çerçevelere rastlamanın normal olduğunu ve "bunun da olayın bir parçası" olduğunu söyledi ve ekledi:

"Bu eserin kataloglanması sırasında ihmalkar davrandığımız suçlaması gerçekçi değil. Elimizden geleni yaptık.

"Gelecekte bu tür bir çerçeveyi sorgular mıyız? Kesinlikle."

Sotheby's müzayede evinden bir sözcü ise "Yeni anlatı, Banksy'nin eserini yok etmediği, aksine yeni bir eser yarattığı. Bu da değerini azaltmaz, artırır" dedi:

"Bu eser katalogdaki halinden farklı bir halde olsa da bir sanat eseridir, zarar görmüş bir resim değil."