Bağımsızlık hazırlığı

Güncelleme Tarihi:

Bağımsızlık hazırlığı
Oluşturulma Tarihi: Şubat 16, 2008 00:00

Yarın bağımsızlık ilan ederek Sırbistan’dan ayrılacağı iddia edilen Kosova’nın başbakanı Taçi, beklenen açıklamayı dün de yapmadı. Sırpların ikinci kez Cumhurbaşkanı seçtiği Boris Tadiç ise, dünkü yemin töreninde, "Kosova dahil tüm Sırbistan’ın toprak bütünlüğünü korumak için elimden geleni yapacağıma ant içiyorum" dedi. Konuyla ilgili başkentlerde ise nabız şöyle:

Rusya

Kosova’nın bağımsızlığı tanınırsa, Gürcistan’daki ayrılıkçılara (Abhazya ve Güney Osetya) yönelik politikamızı değiştiririz.

Rum Yönetimi

Kosova’nın tek taraflı bağımsızlığını asla kabul etmeyiz.

Atina

Kosova’nın bağımsızlığı, Kuzey Kıbrıs için emsal teşkil etmez.

ABD

Kıbrıs dahil bütün ülkeleri temin ederiz, emsal teşkil edecek durum yok.

Ankara

AB, bağımsızlığı desteklediği için Ankara da benzer tutum içinde.

SIRBİSTAN’a bağlı olan, ancak 9 yıldır BM mandasında ve NATO korumasında bulunan Kosova’nın bağımsızlık süreci, sadece bölgede değil, tüm dünya siyasetinde karmaşaya neden oldu. Yüzde 92’sini Arnavut nüfusun oluşturduğu ve yüzde 90’ından fazlası Müslüman olan Kosova’nın bağımsızlık vaadiyle iktidara gelen yeni başbakanı, Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) eski lideri Haşim Taçi, beklenen tarihi dün de vermedi. Daha önce "100 ülke devletimizi tanımaya hazır" diyen Taçi, yarın bağımsızlık ilan edebileceği iddia edilen Kosova’nın "kendi gündemi olduğunu ve tüm kurumlarıyla çalışmaya devam ettiğini" söylemekle yetindi.

Aşırı milliyetçi rakibine karşı girdiği yarışta kılpayı farkla yeniden seçilen Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç ise, dün yemin ederek göreve başladı. Batı yanlısı Tadiç, mecliste okuduğu yemin metninde, "Kosova için mücadele etmeyi hiç bırakmayacağım ve Sırbistan’ın Avrupa Birliği üyeliği için de tüm gücümle savaşacağım" dedi. Milliyetçi Başbakan Voyislav Koştunitsa da, "Kosova’nın ayrılması gerçekleşmek üzere. Bunu asla kabul etmeyeceğiz, ama bunu durduramayız da" dedi.

ASKERİ SEÇENEK MASADA DEĞİL

Sırbistan Dışişleri Bakanı Vuk Yeremiç ise bağımsızlık ilanı durumunda askeri güç kullanmayacaklarını, ancak "süreci tersine çevirmek için siyasi, ekonomik ve kültürel tüm araçları" kullanacaklarını bildirdi.

Sırbistan, Kosovalı Arnavutlara, kendi bölgelerinde özerklik öneriyor, ancak tam vatandaşlık vermiyor. Batılı devletler, Sırpların "ayrı ayrı yaşama formülünün" uzun vadede işlemeyeceğine inandığı için, Kosovalı Arnavutların bunu reddetmesini haklı buluyor. Birçok AB üyesi, tıpkı ABD gibi, Kosova’yı hemen tanımaya hazır. Ancak bu sürecin kendi iç dinamiklerine ve komşularının durumuna etkisinden endişe eden bazı AB üyeleri buna karşı çıktığı için, Brüksel ortak bir politika izleyemiyor. Avrupa Birliği diplomatları, ortak bir tutum belirlenecek deklarasyonu tüm üyelere kabul ettirmeye çalışıyor.

Rumlar çok sert Atina ihtiyatlı

KOSOVA sürecinin KKTC’nin bağımsızlığı için emsal oluşturmasından endişe eden Kıbrıslı Rumlar, Brüksel’deki genel eğilimin aksine, AB’nin bağımsızlığı kesinlikle tanımaması gerektiğini vurguluyor. Kıbrıs Rum Yönetimi Dışişleri Bakanı Erato Kozaku Markulli, tek taraflı bağımsızlığı "asla kabul etmeyeceklerini" söyledi. Yunanistan Dışişleri Bakanı Dora Bakoyanni ise, "Kosova’nın bağımsızlığının Kuzey Kıbrıs için emsal teşkil etmemesi gerektiğini" belirtti.

ABD teminat verdi: Kıbrıs’a emsal olmaz

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack, "Bu konuda Kıbrıs dahil bütün ülkeleri temin ederiz ki, bunu emsal teşkil edecek bir durum olarak görmüyoruz" dedi. ABD, Rum endişelerini böyle giderirken, Yunanistan’ın, Makedonya’nın resmi ismini tanımaması sorununu da çözmesini istedi.

Rusya’nın misillemesi KKTC değil Kafkaslar

AB’de çoğunluğun ve ABD’nin desteğini alan Kosova konusunda Rusya’nın misillemesi, KKTC değil, Abhazya ve Güney Osetya olacak. Rusya lideri Putin, "Kosova’yı tanıyacaksanız, neden KKTC’yi tanımadınız" diye çatmıştı. Dün Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "Kosova’nın bağımsızlığının tanınması durumunda Rusya, Gürcistan’daki ayrılıkçılara yönelik politikasını değiştirmek zorunda kalacak" dedi.

Ankara’dan Kosova’ya gayri resmi destek

TÜRKİYE’nin resmi söylemi "BM Güvenlik Konseyi’nin tutumunun dikkate alınacağı" yönünde olsa da, Ankara "Kosova’nın bağımsızlığına" kapalı kapılar ardında destek veriyor. AB’nin, Kosova’yı tanıyacağını duyurması üzerine, AB ile tam üyelik müzakerelerini yürüten Türkiye de, bu yönde tutum takındı. Türkiye’nin tek endişesi, bu sürecin, Irak’ın kuzeyindeki Kürt oluşumunun bağımsızlığının da önünü açabilecek olması.

Simge fotoğraf

Yugoslavya’dan ayrılmak isteyince "Bosna Kasabı" Miloseviç’in emriyle katliama uğratılan Kosovalı Müslümanlar, 1999 yılı baharında yapılan NATO müdahalesiyle kurtarılmıştı. Sırplardan kaçan 800 bin Arnavut mülteci, çoluk çocuk, ülkenin güney sınırına yığılmıştı. Mültecilerin büyük bölümü Kosova’yı terkedip komşu Makedonya ve Arnavutluk’a sığındı. O mülteciler arasında bebeğini emziren anne, dünya medyasına kapak oldu.

Adım adım Kosova krizi

1968: Kosova’daki Arnavutlar ilk bağımsızlık gösterilerini yaptı, birçoğu tutuklandı.

1974: Yugoslav anayasası, Kosova’yı, Sırbistan içinde özerk eyalet ilan etti.

1989: Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç, Kosova’nın özerkliğini lağvetti.

1991: Arnavut ayrılıkçılar Kosova’da cumhuriyet ilan etti, sadece Arnavutluk bunu tanıdı.

1996: Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK), Sırp polis araçlarına yönelik bombalı saldırılara başladı.

1998: Sırp polisi, yaptığı operasyonlarda onlarca Arnavut ayrılıkçıyı öldürdü. Sırplar, Kosova konusunda uluslararası arabuluculuğu referandumda reddetti. Yugoslavya’ya yönelik uluslararası yaptırımlar ağırlaştı.

1998-1999: Sırp ordusu, Kosova’nın yüzde 40’ını ele geçiren UÇK güçlerini kanlı bir biçimde püskürttü.

24 Mart 1999: NATO, 78 gün süren hava saldırılarına başladı.

10 Haziran 1999: Miloseviç, Sırp güçlerinin Kosova’yı terketmesini kabul etti. Bölge, BM mandasına girdi ve NATO tarafından korunmaya başladı.

Mart 2004: 2003’te başlayan ve 2006 Şubat ayından itibaren BM hakemliğinde sürdürülen barış görüşmeleri tıkandı. Arnavut çoğunluk, Kosova’daki Sırp azınlığa karşı şiddet eylemlerine başladı.

Ekim 2006: Sırbistan’da halk oyuyla kabul edilen anayasada, Kosova, ülkenin "ayrılmaz bir parçası" olarak tanımlandı.

Nisan 2007: BM elçisi Martti Ahtisaari’nin "kontrollü bağımsızlık" öneren çözüm planı, BM Güvenlik Konseyi’nde Rusya’nın vetosuyla karşılaştı.

Haziran 2007: Kosova başbakanı, BM barış sürecinin sona erdiğini ve yıl sonunda bağımsızlık ilan edeceklerini bildirdi.
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!