Güncelleme Tarihi:
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılması öngörülen küresel iklim konferansı COP 28, 30 Kasım-12 Aralık 2023 tarihlerinde Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) gerçekleştirilecek. Türkiye-BAE arasında imzalanan ‘Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması’ (CEPA) ise 1 Eylül 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Gerek iklim zirvesi gerekse iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişimini değerlendirmek üzere, BAE’nin Ankara Büyükelçisi Saeed Thani Hareb Al Dhaheri, dün İstanbul’da bir grup gazeteci ile bir araya geldi.
1 EYLÜL’DE BAŞLADI
Toplantıda Al Dhaheri, ilişkilerin gelişmesi ve iki ülkenin kalkınma hedeflerine yönelik vizyonlarına hizmet etmek üzere, 1 Eylül 2023 tarihinde yeni bir sayfa açtıklarını belirtti. İmzalanan ekonomik işbirliği anlaşmasıyla, ticaret, yatırım, sanayi, turizm, ulaştırma, enerji, gıda, teknoloji, uzay gibi iki ülke tarafından belirlenen öncelikli kilit sektörlerdeki ‘iddialı planlar’ ışığında, “muazzam ticaret, ekonomi ve yatırım fırsatlarıyla dolu umut verici bir gelecek beklediklerini” kaydetti. Uzay alanına vurgu yaparak “Türk tarafının yatırımlarını bekliyoruz” dedi. Al Dhaheri sözlerine şöyle devam etti:
125 BİN KİŞİYE İŞ İMKANI
“BAE ile Türkiye arasındaki toplam petrol dışı ticaret hacmi, 2022 yılında 19 milyar dolara ulaşarak 2021’e kıyasla yüzde 40, 2020’ye kıyasla yüzde 112 arttı. BAE, Türkiye’nin en hızlı büyüyen ortağı haline geldi. Türkiye ile imzalanan CEPA, BAE’nin küresel ekonomik anlaşmalar programı kapsamında imzaladığı dördüncü anlaşma olma özelliğini taşıyor. Kısa süre içinde 50.7 milyar dolar değerinde 13 proje yaşama geçirilecek. Anlaşmanın petrol dışı ikili ticareti 5 yıl içinde yıllık 40 milyar dolara çıkarması, 2031 yılına kadar Türkiye’de 100 bin, BAE’de ise 25 bin yeni istihdam yaratması bekleniyor. Ayrıca anlaşmanın, BAE’nin Türkiye’ye ihracatını yüzde 21.7 oranında arttırması bekleniyor.”
KARŞILIKLI FAYDA
Türkiye’ye yapılan petrol dışı ihracatın, 2022’de 2021’e kıyasla yüzde 109 artışla 5.6 milyar dolara ulaştığının altını çizen Al Dhaheri, sözlerine şöyle devam etti: “BAE ve Türkiye birbiri için çok değerli ticari partnerler. BAE, Türk firmaları için çok önemli bir konuma sahip. Her yıl Türkiye’den milyarlarca dolarlık ithalat yapmaktayız. Türkiye’den ithal edilen ürünlerin bir kısmı BAE pazarında tüketilirken, büyük bir bölümü, dünyanın en önemli ticaret merkezlerinden olan BAE üzerinden pek çok ülkeye ihraç ediliyor. Türkiye’den yapılan ithalat ile BAE’den dünyanın geri kalanına yapılan yeniden ihracat işlemlerinin değeri, 2022’de yüzde 87 artışla 2.3 milyar dolara ulaştı. Bu ticaretin her iki ülke için de ne kadar yararlı olduğu ve karşılıklı olarak fayda sağladığı ortadadır.”
‘ANKARA-ŞAM İLİŞKİLERİ DİYALOGLA DÜZELECEKTİR’
BAE, 2011’de Suriye’de iç savaşın başlamasıyla kapattığı Şam Büyükelçiliğini 2018’de yeniden açmıştı. Emirliğin Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayid Al Nahyan, şubat ayında, depremden bu yana Suriye’yi ziyaret eden ilk üst düzey Arap yetkili olmuştu. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ise on yıldan fazla süredir eşi Esma Esad ile birlikte yaptığı ilk resmi yurtdışı gezisini mart ayında BAE’ye gerçekleştirmişti. Öte yandan, BAE, İsrail ile serbest ticaret anlaşması imzalayan ilk Arap ülkesi olmuştu.
Bu bilgiler ışığında, Türkiye-Suriye ilişkilerine ilişkin Hürriyet’e özel değerlendirmede bulunan Büyükelçi Al Dhaheri, “BAE’nin önceliklerinden bir tanesi diyalogtur. Ülkemizin öncü adımları ve ilklere imza atması, bölgede hep olumlu sonuçlar verdi. İsrail ile iletişim kurmamız ise Filistin sorununda olumlu anlamda rol oynamaktadır. Türkiye-Suriye ilişkilerine dair şunu söyleyebilirim. İki ülke sınır paylaşıyor. Komşu ve kardeş ülkeler. BAE olarak, Türkiye-Suriye ilişkilerinin diyalog yoluyla tekrar düzeleceğini umuyoruz” diye konuştu.