Azerbaycan’dan Dağlık Karabağ’da yeni hamle! Laçin koridoru kriz yarattı
Güncelleme Tarihi:
Azerbaycan, Karabağ Ermenileri’ne yasadışı şekilde silah taşındığı iddiasıyla, Ermenistan ile Dağlık Karabağ arasındaki tek kara bağlantısı olan Laçin koridorunda kontrol noktası kurdu. Azerbaycan’ın kritik hamlesi Erivan, Rusya ve Batı’nın tepkisini çekti.
AZERBAYCAN, Ermenistan’ı Dağlık Karabağ’a bağlayan Laçin Koridoru üzerinde bir kontrol noktası tesis etti. Bakü’den yapılan açıklamada, kontrol noktasının 23 Nisan Pazar günü saat 12:00’den itibaren çalışmaya başladığı, amacın bu bölgeye yasa dışı şekilde silah, mayın ve insan taşınmasını önlemek olduğu vurgulandı. Bakü’nün adımı Ermenistan’ın tepkisini çekti. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı, silah taşındığı iddialarını reddetti.
TANSİYON ARTIYOR
Laçin Koridoru özelinde iki ülke arasında gerilim, geçen yılın aralık ayından beri tırmanıyordu. Aralıkta bir grup Azerbaycanlı aktivist, bölgede yasadışı madencilik yapıldığı gerekçesiyle protesto amacıyla geçişleri engelledi. O tarihten beri Dağlık Karabağ’da lojistik zorluklar yaşandığı iddia ediliyor. 2020 yılında Rusya arabuluculuğunda imzalanan ateşkes uyarınca sivillerin serbest geçişi garanti altına alınmak zorundayken, bölgenin güvenliğinden Rus barış gücü sorumluydu.
HUKUKİ DURUM NE
Moskova-Bakü-Erivan arasında 10 Kasım 2020’de imzalanan üçlü anlaşma, Laçin’in Azerbaycan’a iadesini öngörüyor. Anlaşma gereği Ermenistan, Karabağ bölgesine ulaşım için Laçin’e alternatif yol inşa etmekle yükümlü. Yeni yol planı henüz hayata geçirilemezken, Laçin’in Bakü’ye iadesi 26 Ağustos 2022’de tamamlandı. Yani teknik olarak Azerbaycan, hafta sonu kendi toprakları üzerinde bir kontrol noktası açmış oldu. Bakü, Erivan’ı koridoru ordu personelinin rotasyonu, “silah ve mühimmat transferi, teröristlerin girişi, doğal kaynakların ve kültürel varlıkların yasadışı ticareti” için kullanmakla suçluyor. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı iddiaların “temelsiz” olduğunu savunuyor. Azerbaycan toprakları içinde yer alan ayrılıkçı Dağlık Karabağ’dan yetkililer ise Rusya’yı görüşmeye çağırdı.
RUSYA VE BATI’DAN TEPKİ
Azerbaycan’ın adımına Erivan dışında ABD, Fransa ve Rusya’dan tepkiler geldi. Kontrol noktasının insani yardımlar ve sivillerin geçişini engelleyeceği iddiasına Bakü, bu amaçlı kullanıma yolun açık olduğu yanıtını verdi.
- Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, hem Azerbaycan, hem Ermenistan tarafıyla sürekli temas halinde olduklarını söyleyerek, “Laçin Koridoru meselesi son derece karmaşık. Taraflarla sürekli temas halindeyiz” dedi. Moskova’dan yapılan bir başka açıklamada Ermenistan-Azerbaycan arasındaki yeni gerilimlerden “oldukça endişeli” olunduğu vurgulandı ve taraflar anlaşmalara uymaya çağrıldı. Rusya parlamentosu Duma da Bakü’yü eleştirince Azerbaycan yönetimi diplomatik nota ile karşılık verdi.
- Washington, “Laçin Koridoru’nda kontrol noktası kurulmasının, barış çabalarını baltalamasından endişe ettiklerini” belirtti. ABD Dışişleri açıklamasında, “Laçin Koridoru’nda insan dolaşımı ve ticaretin serbest olması gerektiğini yineliyor, tarafları provokasyonlardan ve düşmanca eylemlerden kaçınmaya çağırıyoruz” dendi.
- Fransa Dışişleri Bakanlığı da gelişmeyi ateşkes anlaşmalarının ihlali olarak gördüklerini kaydetti.
BİLGİ NOTU: Rusya’nın aracılık ettiği bir ateşkesle sona eren 2020’deki İkinci Karabağ Savaşı’nda yaklaşık 6800 kişi yaşamını yitirdi.