Avrupa Türkiye formülü arıyor
Güncelleme Tarihi:
AB temsilcileri, bugün Brüksel’de başlayacak AB zirvesi öncesinde Türkiye ile mülteci anlaşmasına son şeklini vermek ve konsensus sağlamak için zamana karşı yarış veriyor. Mülteci krizinde işbirliğine karşı vize serbestisi şeklinde süren pazarlıkta hâlâ birçok pürüz söz konusu.
AVRUPA Birliği ile Türkiye arasında 7 Mart’ta üzerinde prensip olarak anlaşılan plana nihai halinin verilmesi için yürütülen pazarlıklar en üst aşamaya ulaştı. Başbakan Ahmet Davutoğlu ile buluşmadan önce AB yetkilileri, hem Türkiye’nin hem de 28 AB üyesinin onayını alacak bir metin hazırlamak için yoğun mesai harcadı. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk’un Kıbrıs ile Türkiye temaslarının ve AB Komisyonu’nun ön anlaşmanın mali, yasal ve operasyonel detaylarıyla ilgili değerlendirmesinin ardından 7 Mart önerilerine ilişkin Brüksel’deki havayı şu şekilde özetlemek mümkün:
Vize muafiyeti: AB Konseyi ve AB Komisyonu bu konuda kestirme yol olmayacağı mesajını verdi. Türkiye’nin bu konuda önüne konulan 72 kriterin tamamını karşılaması gerekecek. Haziran sonu hedefi ise ancak kriterlerin Ankara tarafından nisan sonu mayıs başına kadar tamamlanması halinde gerçekçi bulunuyor. 4 Mart’ta Türkiye’nin 19 kriteri karşıladığını belirten AB Komisyonu gelinen aşamada 35 başlığın karşılandığı görüşünde. Fransa’nın vize muafiyeti konusundaki hassasiyeti sürüyor.
Başlıkların açılması: Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin, Türkiye yükümlülüklerini yerine getirmeden kendi blokajı altında olan beş başlığın açılmasına izin vermeyeceğini açıklamasının ardından formül arayışları başladı. AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans ise özellikle 23’üncü ve 24’üncü başlıkların açılmasının hukuk devleti ve basın özgürlüğü gibi konularda derin tartışmaya girilmesini sağlayacağından Türkiye’nin olduğu kadar AB’nin de yararına olduğunu söyledi. Rum lider Nikos Anastasiades son dakikaya kadar ikna edilmeye çalışılacak olsa da şu aşamada ibre Türkiye’den çok üye Rum Kesimi’nden yana.
Yunan adalarına yeni geçen mülteciler: Uygulama, Türkiye ve Yunanistan’ın yapacağı yasal düzenlemelerle uluslararası hukuka uygun hale getirilecek. Toplu gönderme yapılmayacak işlemler bireysel düzeyde yürütülecek.
Türkiye’nin alacağı her Suriyeliye karşılık Türkiye’den bir Suriyelinin AB tarafından alınması: Bu uygulama süre ve sayı açısından açık uçlu olmayacak. Bir AB yetkilisi, “1 milyona karşı 1 milyon seviyesine ulaşması söz konusu olmayacak” dedi.
Ek 3 milyar: Öncelik Türkiye’deki Suriyeli mülteciler için oluşturulan 3 milyar Euro’luk kaynağın bir an önce ilgili projelere aktarılması. AB yeni kaynak için bir karar alacak, ancak miktar ve bu miktarın kullanılabileceği dönem konusunda görüş ayrılıkları var.
Suriye’de güvenli bölge: AB bu konuda önceliği insani durumun iyileştirilmesine veriyor. Suriye’de, askeri unsurların yoğun şekilde devreye girmesine neden olacak güvenli bölgeler oluşturulması fikrine destek yok denecek kadar az.