Avrupa’dan üç ay süre

Finlandiya'daki toplantıda AB Dışişleri Bakanları Türkiye'nin üye adaylığı için ilk kez ciddi çözüm arayışına girdiler. Yunanistan'in ılımlı tutumuna rağmen İsveç ve Danimarka, Ankara'dan bazı taahhütleri yerine getirmesi istediler. Böylece aralık ayındaki Helsinki Zirvesi'nde adaylık statüsünü kazanabilmemiz için kritik üç aylık dönem başladı.

Türkiye'nin Avrupa Birliği adaylığı konusunda nihai kararın alınacağı Helsinki Zirvesi'ne kadar ‘kritik dönemin’ startı dün Finlandiya'nın Saariselka kentinde verildi.

Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu ülkesinin Türkiye'nin adaylığına karşı çıkmayacağını açıkca ilan ederek bir anlamda ‘engelleyen ülke’ konumundan uzaklaştı. Ancak Yunanistan'ın AB içinde bıraktığı bu rolü İskandinav ülkeleri isveç ve Danimarka üstendi. Buna rağmen uzun zamandan beri ilk kez AB ülkeleri Türkiye'yi AB'ye yakınlaştırıcı yol üzerinde ciddi olarak fikir alışverişinde bulundular ve adaylığı konusunda bir orta yol bulmanın çabası içine girdiler.

ECEVİT'İN MEKTUBU

İsveç ve Danimarka, Türkiye'ye adaylık statüsü verilmeden önce Ankara'dan taahhütler alınması görüşünü dile getirdiler. Almanya, Fransa, İtalya, İspanya ve Hollanda'nın başını çektiği ülkeler ise Türkiye'nin diğer aday ülkeler nezdinde ayrımcılığa uğratılmaması gerektiğini belirterek, 10-11 Aralık'ta Helsinki'de yapılacak AB zirvesinde Ankara'ya ‘‘aday ülke’’ konumunun tanınması konusunda ısrarcı oldular. Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer, Danimarka ve İsveç gibi ülkelerin Türkiye'den talep ettikleri taahhütlerin Başbakan Bülent Ecevit'in Almanya Başbakanı Gerhard Schröder'e mayıs ayında yolladığı mektupta mevcut olduğunu belirterek, ‘‘Ecevit'in mektubu bu ülkeleri ikna edici niteliktedir’’ diye konuştu.

PAPANDREU'YA KUTLAMA

Bu arada Yunanistan'ın Türkiye'ye yönelik tavrında büyük değişiklik olması tüm AB ülkeleri tarafından hararetle kutlandı. Yunanistan Dışişleri Bakanı Papanderu, Türkiye'nin üyeliğine engel ülke konumundan kurtulmanın verdiği rahatıkla, ‘‘Yunanistan Türkiye'nin adaylığının tescilinden yanadır. Avrupa Birliği bir Hıristiyan kulubü değildir. Kültürel, etnik ve dinsel ayrımcılık yapmamaladır’’ dedi.

İsveç Türkiye'den ne istiyor

Türkiye'nin AB üyeliğine karşı çıkan ülkelerin başını çeken İsveç, Saariselka'daki toplantıya sunduğu belgede Ankara'nın bazı alanlarda reform vaadinde bulunmasını istedi. İsveç Dışişleri Bakanı Anna Lindh'in sunduğu reform paketindeki bazı maddeler şöyle:

Türkiye'nin insan haklarında ilerleme kaydetmesi

Hukuk reformu

İdam cezasının kaldırılması

Kürtlerle diyalog kurulması

Türkiye'de bir AGİT gözlemcisi bulundurulması

İsveçli bakan söz konusu reform paketindeki maddelerin tümünün aynı anda yerine getirilmesini talep etmediklerini, ancak aralık ayındaki Helsinki Zirvesi'ne kadar bazı alanlarda olumlu adımlar atılması gerektiğini söyledi.