Avantajlı Bush, Federal Mahkeme'nin kararını bekliyor

ABD'de yılan hikayesine dönen başkanlık mücadelesinde son 48 saatte yaşanan dramatik gelişmelerin ardından, bütün gözler ülkenin en yüksek yargı makamı olan Federal Yüksek Mahkemesi'nin hafta başında alacağı ve yarışta belirleyici olması öngörülen tarihi karara çevrildi.

Baş döndürücü gelişmeler, Florida Yüksek Mahkemesi'nin bu eyalette tartışmalı oyların Demokrat Al Gore'un istediği şekilde yeniden elle sayılması yolundaki kararıyla başladı. Bu karar, hemen hemen mücadeleyi kaybettiği yorumları yapılan Al Gore'u birdenbire avantajlı duruma getirirken, Demokrat tarafta sevinç, Cumhuriyetçiler arasında da öfke ve kaygı yarattı.

Cumhuriyetçiler, bu kararı durdurmak için hem Atlanta 11'inci temyiz mahkemesine hem de Federal Yüksek Mahkeme'ye başvurdu. Atlanta 11'inci temyiz mahkemesinin bu talebi reddetmesi, Gore tarafını sevindirirken, Federal Yüksek Mahkeme'nin açıkladığı çok önemli karar ise Cumhuriyetçi George W. Bush'un yüzünü güldürdü.

Federal Yüksek Mahkeme, Florida'da oyların yeniden elle sayımını durdururken, iki tarafın görüşlerini yarın dinleyeceğini ve ardından kararını vereceğini duyurdu.

Elle sayımın durdurulması kararı, ibreyi yeniden Bush'a doğru çevirirken, panik sırası bir kez daha Demokratlara, sevinme sırası ise Cumhuriyetçilere geldi.

FEDERAL YÜKSEK MAHKEME

9 yargıçtan oluşan ve anayasa mahkemesi niteliğindeki Federal Yüksek Mahkeme, Florida'da oyların yeniden sayımının durdurulması kararında zorlanırken, karar, 4'e karşı 5 çoğunlukla alındı.

Mahkeme başkanı William Renhquist'in yanı sıra yine muhafazakar olarak bilinen yargıçlar Antonin Scalia, Clarence Thomas ve ılımlı olarak bilinen Anthony Kennedy ve Sandra Day O'Connor karar lehinde oy verirken, liberal yargıçlar John Paul Stevens, David Souter, Ruth Bader Ginsburg ve Stephen Breyer, Gore'un tutumundan yana tavır koydu.

Gözlemciler, Federal Yüksek Mahkeme'deki bölünmenin bu şekilde sürmesi halinde, ABD'nin 43'üncü başkanının belirlenmesinde kilit rol oynaması beklenen kararın, Bush'tan yana çıkabileceğine işaret ediyorlar.

Gore'un avukatlarının ise bütün çabalarını yarınki oturumda, ılımlı 2 yargıç üzerinde yoğunlaştıracağı belirtiliyor.

ÖNEMLİ UNSURLAR

Gözlemcilere göre, Federal Yüksek Mahkeme'nin kararının Bush'tan yana olması durumunda, Gore'un elindeki yasal olanaklar hemen hemen tükenecek.

Uzmanlar, Florida eyaletinin delegelerinin belirlenmesi için 12 Aralık Salı gününün son tarih olduğunu hatırlatarak, Federal Yüksek Mahkeme'nin tutum değiştirerek elle sayımlara izin vermesi halinde bile, sayım için gereken zamanın hemen hemen kalmayacağına işaret ediyorlar.

Ayrıca, Florida'nın Cumhuriyetçi ağırlıklı yerel kongresi, yasal gelişmelerin Bush aleyhinde ortaya çıkması halinde devreye girerek, Florida'nın 25 delegesini Cumhuriyetçi adaya vermeye hazırlanıyor.

Ancak bu durumda Demokratlar tarafından tanınmayacak olan bu karar, mahkemeye götürülecek. Bu ortamda da ABD'nin 50 eyaletinden gelen delegelerden oluşan Seçiciler Kurulu'nun, 18 Aralık'ta yeni başkanı seçmesi de çıkmaza girecek ve arapsaçına dönen süreçte bu defa 6 Ocak'ta yemin edecek yeni Kongre devreye girebilecek.

Temsilciler Meclisi ve Senato'dan oluşan ve 7 Kasım seçimlerinde belirlenen yeni Kongre'nin iki parti arasında denk bölünmüş olması da karar çıkmasını çok zorlaştıracak ve yeni ABD başkanının 20 Ocak'ta göreve başlaması da tehlikeye girebilecek.

TARAFLARIN BEKLENTİLERİ

Florida'da yeniden elle sayımla ilgili tarafların tutumu da şöyle:

Al Gore, oy sayma makinalarıyla yapılan sayımlarda, geçersiz ve boş olan oyların elle sayılması durumunda, kendisinin öne geçerek Florida'yı ve ABD başkanlığını kazanacağını savunuyor ve sayım işleminin mutlaka yapılmasını istiyor.

Demokratlar, bu konuda "tek bir oy bile önemlidir" temasını işliyor. Cumhuriyetçi George W. Bush ise elle sayımlarda hiçbir standart bulunmadığını, sayım işleminin keyfi davranış ve hileye açık olduğunu öne sürüyor.

Cumhuriyetçiler bu yüzden, elle sayımda ısrar eden Demokratları, oyların eşitliği ilkesine karşı çıkmak ve "oyun bittikten sonra kuralları değiştirmek istemekle" suçluyor.

Florida Yüksek Mahkemesi'nin yeniden elle sayıma izin vermesinden önce Bush, Florida eyalet seçim yetkililerinin onayladığı sonuçlarda 537 oyla önde bulunuyordu.

Florida Yüksek Mahkemesi'nin kararıyla 2 ilçede elle yapılan sayımlardan Gore'a gelen ancak hesaba katılmayan oyların da Gore'un hanesine yazılmasıyla bu fark 154'e düştü. Elle yeniden sayımın dün başlamasından sonra geçen kısa sürede sayılan oyların ardından, resmi olmayan sonuca göre Bush, 177 oyla önde bulunuyordu.

Ancak Federal Yüksek Mahkeme'nin elle sayımları toptan iptal etmesi halinde, Bush, makina sayımının sonucu olan 930 oy farkla üstün kabul edilecek.