Güncelleme Tarihi:
Gazze Şeridi’nde ateşkes ve rehine takası müzakerelerinde sona gelindi. Görüşmelerin son turunun yapıldığı Katar’ın Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, anlaşmayı duyurmaya “en yakın noktada” olduklarını belirtti. ABD’de beş gün sonra Başkan olarak işbaşı yapacak olan Donald Trump da “Bir el sıkışma olduğunu ve bunu bitireceklerini anlıyorum” dedi.
HAMAS TASARIYI ONAYLADI
Hamas’ın dün taslak anlaşmayı onayladığı iddia edilirken, dün Doha’da basın toplantısı düzenleyen Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü El Ensari, Katar’ın bu sefer “özel bir iyimserlik” içinde olduğunu belirterek “En küçük ayrıntı bile tüm süreci baltalayabilir. Altta yatan sorunlar çözüldü. Ancak bu, anlaşmanın gerçeğe döndüğü anlamına gelmiyor. Geçmişte olduğu gibi ayrıntılarda kaybolabiliriz” açıklamasında bulundu. Görüşmelere İsrail’in istihbarat teşkilatı başkanlarının yanı sıra, hem ABD Başkanı Joe Biden’ın hem de müstakbel Başkan Trump’ın temsilcileri ve Katar Başbakanı katılıyor. Katarlı Sözcü, öncekilerden farklı olarak “Biden yönetimi ve Trump yönetiminden isimlerin görüşmelerde birlikte çalıştıklarını” ve bu sayede önemli ilerlemeler sağlandığını söyledi.
‘BAŞARSALAR İYİ OLUR’
ABD’nin Newsmax kanalına verdiği telefon röportajında ateşkes müzakerelerine dair konuşan seçilmiş Başkan Donald Trump, “Bunu başarmaya çok yakınız. Başarmak zorundalar ve başaramazlarsa, daha önce hiç görmedikleri kadar çok sorun olacak. Bir el sıkışma olduğunu ve bunu bitireceklerini anlıyorum, belki hafta sonuna kadar” ifadelerini kullandı. Trump’ın rehineler dönmezse Hamas’a cehennemi yaşatacağı tehdidiyle beraber, Ortadoğu temsilcisi olarak atadığı Steve Wilkoff’un İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya anlaşmayı imzalaması yönünde baskı yapmasının süreçte etkili olduğu değerlendiriliyor. 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail baskınıyla başlayan İsrail’in Gazze’ye askeri müdahalesiyle devam eden krizde Filistin’de en az 46 bin 500 kişi hayatını kaybetti, 2.1 milyon Filistinli ise çok zor şartlarda yaşam mücadelesi veriyor. Hamas’ın elinde hali hazırda 94 rehine olduğu tahmin ediliyor.
ANLAŞMADA NELER VAR
- İngiliz BBC’ye konuşan Filistinli yetkililer, anlaşmanın Hamas’ın elindeki üç rehinenin serbest bırakılmasıyla ve İsrail ordusunun Gazze’deki nüfuslu bölgelerden çekilmesiyle başlayacağını söyledi. Bir hafta sonra Hamas, dört rehineyi daha serbest bırakacak.
- İsrail ise yerinden edilmiş Gazzelilerin güneyden kuzeye dönmesine izin verecek. Katar ve Mısır’ın ortaklığında oluşturulan bir teknik güvenlik ekibi; bir X-ray cihazıyla şerit boyunca uzanan Selahhaddin Koridoru’nda evlerine dönen Gazzelileri tarayarak Hamas’ın kuzeye sızmasına engel olacak.
- İlk aşamada 34 rehinenin serbest kalması karşılığında İsrail, 15 yıl veya daha fazla hapis cezasına çarptırılmış yaklaşık 190 kişi de dahil olmak üzere bin Filistinli mahkûmu salıverecek.
SİNVAR’IN NAAŞI YOK
- Arap medyası Hamas’ın rehineler karşılığında eylül ayında öldürülen liderleri Yahya Sinvar’ın naaşını talep ettiğini ancak İsrailli yetkililerin kabul etmediğini yazdı. Suudi televizyon kanalı El Hadath ise İsrail’in bırakılacak tutukluların listesini Hamas’a gönderdiğini; listede müebbet hapis cezası çeken bazı isimlerin bulunduğunu belirtti. Kanalın iddiasına göre mahkûmlar arasında İntifada lideri Mervan Barguti yer almıyor.
- Anlaşmada ayrıca İsrail güçlerinin Philadelphi koridorunda kalması ve 42 gün sürecek ilk aşamada doğu ve kuzey sınırları boyunca 800 metrelik bir tampon bölgede varlık göstermesi öngörülüyor. İkinci ve üçüncü aşamalar için müzakerelerin ise ateşkesin 16’ncı gününde başlaması bekleniyor.
BLİNKEN SAVAŞ SONRASI PLANI AÇIKLAYACAK
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, savaş sonrası Gazze yönetimine ilişkin planı açıklamaya hazırlanıyor. Amerikan Axios haber sitesine konuşan kaynaklara göre Bakan Blinken’ın çerçevesini çizeceği plan, savaştan sonra Gazze’nin yönetimi, güvenliği ve yeniden inşası için bir taslak görevi görecek. Plan, rehine anlaşmasının ikinci aşamasıyla ilgili müzakerelerin önemli bir parçası olacak. Ancak Dışişleri Bakanlığı ve Beyaz Saray’daki bazı yetkililer, açıklamanın zamansız olacağı ve rehine anlaşmasını bozabileceğinden endişe ediyor. Yetkililer, Netanyahu’nun “plandaki ayrıntıları bahahe ederek ateşkes müzakerelerini sonlandırmasından” korkuyor.