Güncelleme Tarihi:
İsrail ve Hamas arasında Gazze Şeridi’nde ateşkes ve rehine takası anlaşmasına varmak için yapılan dolaylı müzakerelerde sona yaklaşıldığı belirtildi. Arabulucu Katar’ın taraflara anlaşmanın son taslağını sunduğu ve yanıt beklediği bildirildi. Taraflardan henüz doğrulama gelmedi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, anlaşmanın bu hafta imzalanabileceğini söyledi.
TRUMP’IN TEMSİLCİSİ DEVREDE
İsrail medyasında Tel Aviv hükümetinin taslağı onaylamaya hazır olduğu ve Hamas’ın yanıtının beklendiğine dair haberler çıkarken; ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, önceki gece telefonda “Gazze’de acilen ateşkese varılması ihtiyacı” hakkında konuştuğu açıklandı. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar da hükümetin anlaşmaya varmak için “çok çalıştığını” söyledi. Tarafların görüştüğü planın ana hatlarıyla Biden’ın Mayıs 2024’te duyurduğu taslak olduğu belirtilirken, ilerlemenin arkasında yeni Trump yönetiminin işbaşı yapmak üzere olmasının etkili olduğu değerlendiriliyor. Nitekim Times of Israel’e konuşan bir yetkili, Trump’ın Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff’un önceki gün Doha’da yaptığı görüşmelerin ardından ilerleme sağlandığını söyledi.
20 OCAK’TAN ÖNCE
Trump kasım ayındaki zaferinden sonra “Gazze’deki rehinelerin serbest bırakılmaması durumunda Hamas’a cehennemi yaşatacağı” tehdidinde bulunmuştu. Yeni yönetiminde Başkan Yardımcısı olarak işbaşı yapacak JD Vance, “cehennem tehdidinin” detaylarına dair konuştu. Buna göre anlaşma gerçekleşmezse İsrail’e, Hamas’ın Gazze merkezinde kalan iki tugayını ve lider kadrosunu ortadan kaldırma izni verilecek. Ortadoğu’da terör örgütlerine destek veren ülkelere ağır yaptırımlar uygulanacak. Vance, Trump’ın tehdidinin müzakerelerin ilerlemesine yardımcı olduğunu ve göreve başlamasından bir veya iki gün önce bir anlaşmaya varılmasının mümkün olabileceğini söyledi. Hamas, rehine-ateşkes anlaşmasına doğru ilerleme kaydedildiğini teyit ederek “Hapishanelerdeki kahraman tutuklularımızın yakın zamanda serbest bırakılmaları için bir randevumuz olduğunu doğruluyoruz” açıklamasında bulundu.
İBRAHİM KALIN, HAMAS İLE GÖRÜŞTÜ
Bu arada MİT Başkanı İbrahim Kalın, Hamas Siyasi Büro Yetkilileri ile dün telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Müzakerelerde kat edilen mesafe ve gelinen son noktanın ele alındığı görüşmede, ateşkese ulaşılması için çabaların sürdürülmesi konusunda mutabık kalındı. Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani de, Hamas yetkilileri ve ABD heyeti ile görüştü ayrıca Biden ile de telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
SAĞCILAR DİRENİYOR
Her fırsatta ateşkes istemediğini söyleyen İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Gazze’de savaşı durduracak bir anlaşmayı desteklemeyeceğini belirterek, “Anlaşma, İsrail’in ulusal güvenliği için bir felakettir” dedi.
3 AŞAMALI PLANDA NELER VAR
- Üç aşamalı olması beklenen ateşkesin ilk safhasında Gazze’de tutulduğuna inanılan 94 rehineden kadınlar, çocuklar, 50 yaş üstü erkekler ve yaralıların bırakılması bekleniyor. Karşılık olarak İsrail hapishanelerinde tutulan 3 bin mahkum serbest kalacak.
- Ardından, ateşkesin 16’ncı gününde, asker olabilecek yaştaki erkekler dahil kalan rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak için görüşülecek. Son aşamada ise Gazze’nin yönetimi ve yeniden inşası hakkında tartışmalar başlayacak. Filistinli Mahkumlarla İlişkiler Komitesi Başkanı Kadura Fares’ın, Filistinli mahkûmların listesini hazırlamak üzere Doha’da olduğu belirtiliyor.
1 KM’LİK TAMPON BÖLGE
Katarlı haber kuruluşu El Kuds el Arabi’nin haberine göre, İsrail olası bir rehine-ateşkes anlaşmasının aşamaları sırasında ve sonrasında Gazze Şeridi’nde ordunun nerelerde varlık göstereceğini anlatan detaylı bir plan sundu. Buna göre İsrail; Gazze sınırı boyunca kontrolünde kalacak yaklaşık bir buçuk kilometrelik bir tampon bölge talep ediyor.
ANLAŞMANIN EŞİĞİNDEYİZ
ABD Başkanı Joe Biden, ateşkes görüşmelerinin sonuçlanması için geri sayımın yapıldığı saatlerde dün 4 yıllık başkanlık dönemindeki dış politikasını yorumladığı bir konuşma yaptı. Biden konuşmasında Ortadoğu ve Gazze konusunda da değerlendirmelerde bulundu. Biden, geçen yaz kendisinin kamuoyuna duyurduğu ateşkes önerisiyle ilgili aylar süren çalışmaların ardından artık sonuca çok yaklaştıklarını kaydederek, “İsrail ile Hamas arasındaki savaş hakkında şunu söyleyeyim; aylar önce ortaya konulan ateşkes önerisinin nihayet gerçekleşmesine çok yakınız” dedi.
‘CEHENNEMİ YAŞADILAR’
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al-Sani ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Es-Sisi ile dünden bu yana önemli görüşmeler yaptığını hatırlatan Biden, “Bu anlaşmayı tamamlamak için yoğun çaba gösteriyorum” dedi. Biden, söz konusu ateşkes anlaşmasının gerçeklemesi halinde esirlerin serbest bırakılacağını, çatışmaların duracağını ve Gazze’ye insani yardımların ulaştırılacağını ifade ederek, şu değerlendirmeyi yaptı: “Savaşın başladığı günden beri korkunç acılar çeken Filistinlilere insani yardımın önemli ölçüde artması mümkün olacak. Filistinliler cehennemi yaşadılar. Çok fazla masum insan öldürüldü. Filistin halkı barışı ve kendi geleceklerini belirleme hakkını hak ediyor. İsrail de barışı ve gerçek güvenliği hak ediyor”
TRUMP’A DEVRETTİ
Biden, Trump yönetimine de bu konuda aynı hassasiyeti göstermesi çağrısında bulundu. Netanyahu ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde ateşkes konusundaki son durumu değerlendiren Biden, ateşkes anlaşmasına bir an önce varılması gerektiğini belirtmişti.