Ateşkes uzayacak mı... Dünya yanıt bekliyor

İsrail ile Hamas arasındaki insani ateşkesin son gününe girildi. ABD, Katar ve Mısırlı yetkililerin ateşkesi uzatmak için diplomatik çabaları sürüyor. Hamas dün yaptığı açıklamada, çatışmalara “insani ara” verilmesini içeren mutabakatı, daha fazla esirin serbest bırakılması doğrultusunda uzatmaya çalıştıklarını bildirirken, İsrail’de gerek ordu gerekse siyasi yetkililerin yaptığı açıklamalardan olumlu bir sinyal gelmiyor. Dün, dünya kentlerinde on binlerce kişi ise kalıcı ateşkes çağrısıyla protesto gösterileri düzenledi. İngiltere’nin başkenti Londra ve Avustralya’nın Melbourne kentinde on binlerce kişi ateşkes çağrısıyla sokaklara indi.

REHİNE TAKASI SÜRDÜ

İnsani ateşkesin ikinci gününde yaşanan krizin ardından dün üçüncü günde de rehine takası gerçekleşti. Dün sabah saatlerinde iki taraf da serbest bırakılacak kişilerin listesini teslim alırken, Hamas’ın 13 İsrailli ve 3 yabancı uyruklu rehineyi bırakması karşılığında İsrail de 39 Filistinli mahkûmu salıverdi. Hamas ayrıca “Rusya lideri Vladimir Putin’in Filistin davasına desteğine jest olarak” bir Rus vatandaşını serbest bıraktığını açıkladı. Hamas’ın serbest bıraktığı 17 kişinin arasında ABD çifte vatandaşlığı olan rehineler de yer aldı.

Öte yandan önceki gün Hamas’ın İsrail’in Gazze’nin sınır bölgelerinde ateş açtığı ve kuzeye gönderilmesi planlanan yardımların yerine ulaştırılmadığını iddia ederek anlaşmanın ihlal edildiği suçlaması nedeniyle rehinelerin salıverilmesi gecikmeye uğramış, kriz arabulucuların sürece dahil olmasıyla çözülmüştü.

ARABULUCULAR DEVREDE

Anlaşma şartlarına göre bugün sona ermesi beklenen insani ateşkesin uzatılması için arabulucu ülkeler çalışmalarını sürdürüyor. İsrail medyası, Katarlı yetkililerin Körfez ülkelerinden isimlerin de yer aldığı bir delegasyonla birlikte “mevcut rehine takası anlaşmasının yanı sıra gelecekteki potansiyel uzatmalar veya ayrı anlaşmaları görüşmek üzere” İsrail’de bulunduklarını bildirdi. Katarlı ve Mısırlı yetkililer anlaşmanın uzatılması için taraflarla kapsamlı görüşmelerde bulunduklarını açıklarken, Arap haber ajansları Hamas’ın 40 İsrailli rehinenin daha serbest bırakılmasına karşılık ateşkesin 4 günlüğüne uzatılması teklifini masaya getirdiğini iddia etti.

‘SAVAŞA DEVAM EDECEĞİZ’

Ateşkesin uzaması için çabalar sürerken, İsrail tarafından bunun tersi yönde açıklamalar geliyor. Yazılı bir açıklama yayımlayan İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevy “İsrail ordusunun kahramanca savaştığı ve rehinelerin serbest bırakılması için gereken politik ortamı yarattığını” savunarak, sürecin tamamlanmasının ardından İsrail askerlerinin “tam kararlılıkla” savaşa geri döneceğini belirtti. İsrail Diaspora Bakanı Amichai Chikli de mevcut insani aranın bir ateşkes olmadığını ve “Hamas terör örgütüyle bir ateşkes yapılmayacağını” söyledi.

BATI ŞERİA’DA TAHLİYELER KUTLANDI

- Hamas’ın 13 rehineyi serbest bırakılmasını izleyen dakikalarda 39 Filistinli tutuklu da İsrail hapishanelerinden tahliye edildi. Bırakılan mahkumların tümünün kadın veya 18 yaşından küçük olduğu belirtildi. Filistinlileri taşıyan otobüsü Batı Şeria sokaklarında ailelerinin de aralarında bulunduğu coşkulu bir kalabalık karşıladı. Kutlamalar Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir’in Doğu Kudüs’teki İsrail polisine “tahliye kutlamalarını engelleme talimatı” vermesine rağmen gerçekleşti.

BABASI ÖLDÜĞÜNÜ SANIYORDU

- Hamas’ın bıraktığı İsrailli çocuk rehinelerden biri olan 9 yaşındaki İrlanda asıllı Emily Hand’in babası, kızının 7 Ekim saldırılarında öldüğünü sanıyordu. Thomas Hand, Hamas baskınından günler sonra basına “Emily’nin öldüğü haberini aldığını” söylemişti. Gazze sınırındaki Kibbutz’dan kaçırıldığında 8 yaşında olan küçük kız, 9’una 17 Kasım’da girdi. Önceki gün kızına kavuşan Thomas Hand, onun için “çok büyük bir doğum günü partisi” düzenleyeceğini açıkladı. Emily Hand’in serbest bırakılması, İsrail ve İrlanda arasında gerginliğe yol açtı. İrlanda Başbakanı Leo Varadkar’ın sosyal medyadan Emily için “Masum bir çocuk kaybolmuştu. Şimdi bulundu ve geri döndü” mesajını paylaşması üzerine İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, “Emily kayıp değildi, kaçırıldı. Görünüşe göre ahlaki pusulanızı kaybetmişsiniz” sözleriyle İrlandalı Başbakanı eleştirdi.

BIDEN DUYURDU

Hamas’ın dün serbest bıraktığı kişiler arasında ABD çifte vatandaşlığı olan 4 yaşındaki Avigail Idan da yer aldı. ABD Başkanı Joe Biden, haberi kendisi duyurdu.

TAYLANDLILAR İÇİN TÜRKİYE DEVREYE GİRDİ

- İsraille yapılan anlaşma kapsamında ilk gün bırakılan İsrailli rehinelerin dışında ayrıca Tayland vatandaşı 4 kişi de serbest bırakıldı. Hamas, Taylandlıları “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın girişimleri üzerine” serbest bıraktıklarını açıkladı. Cuma ve cumartesi günü bırakılanlarla beraber serbest kalan Tayland vatandaşı sayısı 17 oldu. Hamas’ın elinde 15 Tayland vatandaşı olduğu belirtiliyor. Tayland, İsrail’e tarım işçisi olarak mevsimlik göç veriyor.

FİLİSTİNLİ SEMBOL İSİM SERBEST

- İsrail’in anlaşma kapsamında 2. günde tahliye ettiği mahkûmlar arasında, hapisteki Filistinlilerin sembol isimlerinden İsra Cabis de yer alıyordu. Ailesine kavuşan 37 yaşındaki Cabis, “bütün Filistin kanarken serbest bırakılmasını kutladığı için huzursuz olduğunu” söyledi.

Canlı bomba olduğu suçlamasıyla 2015 yılından bu yana hapiste bulunan Cabis’in durumu ve hakkındaki suçlama yıllardır tartışma konusu. 2 çocuk annesi Cabis’in kullandığı araç, Haziran 2015’te Doğu Kudüs’te bir İsrail kontrol noktası yakınında patlamış, patlamada bir İsrail askeri yaralanmıştı. Cabis aracındaki mutfak tüpünün patladığını belirtirken İsrail makamları, olayı “intihar saldırısı” olarak değerlendirerek  Filistinli kadına 11 yıl hapis cezası vermişti. Cabis’in yanıkları için ameliyat olma talebi ise patlamada yaralanan askerin itirazı etmesi yüzünden kabul edilmedi.