Güncelleme Tarihi:
SURİYE’de dün İsviçre’nin Cenevre kentinde muhalif Yüksek Müzakere Komitesi ile Esad rejimi arasında dolaylı görüşmeler başlarken, ülkede artan şiddet müzakerelerin sonuçsuz kalması halinde hangi senaryoların gündeme geleceğine dair tartışmaları da alevlendirdi. Amerikan Wall Street Journal (WSJ) gazetesine göre Washington’da, ‘A planı’ olarak adlandırılan ve üçüncüsü düzenlenen Cenevre müzakerelerinin geçici ateşkesle beraber başarısız olması halinde yürürlüğe girmesi öngörülen ‘B Planı’ konuşuluyor.
‘DAHA ETKİLİ’ SİLAHLAR
27 Şubat’ta başlayan ve son günlerde artan çatışmalara rağmen 6 haftadır resmen süren geçici ateşkesin toptan çöküşü durumunda Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) ve bölgesel ortakları ılımlı muhaliflere daha etkili silahlar sağlayacak. Bu silahlar Rusya destekli Esad rejiminin hava araçları ile topçu pozisyonlarına karşı kullanılacak. Koalisyon ortakları sınırlı sayıda da olsa “Manpads” adı verilen omuzdan atılabilir uçaksavar füze sistemlerinin muhaliflere verilmesini istiyor.
BEYAZ SARAY ONAYI
WSJ, şubatta ABD Başkanı Obama’nın askeri ve istihbarat danışmanlarının Suriye’deki Rus varlığına karşı bir B Planı için baskı yaptığını yazmıştı. Ateşkesten önce Ortadoğu’daki istihbarat başkanlarının gizli bir toplantı yaptığını belirten WSJ, bu görüşmelerde koalisyon üyelerinin CIA’den ılımlı muhaliflere yardımın artırılması konusunda koşullu garantiler aldığını hatırlattı. Ancak Beyaz Saray’ın B Planı’na dahil silahlara onay vermesi gerekiyor.
TERÖRİZM ENDİŞESİ
Gazeteye göre CIA, koalisyon ortaklarına muhaliflere silah desteği konusunda Washington ile koordine hareket etmemeleri halinde yanlış yapacakları uyarısını da iletti. WSJ, CIA’nin en büyük endişesinin Manpads’lerin terörist grupların eline geçmesi olduğunu yazdı. Bu konuda koalisyon ortaklarının bu silahları modifiye ederek etkilerini kısıtlama yönündeki önerilerine Beyaz Saray’ın mesafeli yaklaştığını da gazete ekledi. WSJ, ABD’nin müttefiklerinin taleplerinin baskısını azaltmak için Amerikalı yetkililerin Manpads’lere alternatif seçenekler üzerinde düşündüğünü belirtti. Buna göre sivil havacılığa daha az tehdit teşkil edecek uçaksavar silahların sevkıyatı üzerinde çalışılıyor.
BİLGİ NOTU: B PLANI
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, 23 Şubat’ta ABD Senatosu’nun Dış İlişkiler Komitesi’nde yaptığı açıklamada, ateşkesin başarısızlığa uğraması durumunda Suriye’nin bölünmesini de içeren bir ‘B planı’nın söz konusu olacağını söylemişti. Suriye’de IŞİD ve El Nusra’yı hariç bırakan geçici ateşkes 27 Şubat’ta yürürlüğe girmişti. Rusya, 14 Mart’ta Suriye’deki kapsamlı hava operasyonlarını durdurduğunu açıklamıştı. PYD’nin davet edilmediği üçüncü Cenevre müzakere turu dün başladı. Ancak ülkede rejim ile muhalifler arasındaki çatışmalarda artış gözleniyor.
RUSYA: TEK PLANIMIZ KRİZİN BARIŞÇI ÇÖZÜMÜ
Suriye için “B planı” tartışmalarının yeniden gündeme gelmesine tepki gösteren Rusya, “Bizim Suriye için tek planımız var. Krizin barışçı yoldan çözülmesi. Teröristlere karşı mücadele ve bu iki hedefe ulaşmak için yasal Suriye yönetimine yardım etmek” açıklamasını yaptı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in basın danışmanı Dimitri Peskov, “Bizim tek planımız var. Krizin barışçı yoldan çözülmesi. Teröristlere karşı mücadele ve bu iki hedefe ulaşmak için yasal Suriye yönetimine yardım etmek. Suriye krizine barışçı çözüm bulunması meselesine gelince ülkedeki tüm gruplar milliyet, din ve mezhep farkına bakılmaksızın görüşme masasında yer almalı” dedi. Nerdun HACIOĞLU