Faruk ZABCI/LONDRA
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 06, 2010 00:00
İngiltere seçimleri bugün. Hiçbir partinin tek başına salt çoğunluğu elde etmesi beklenmiyor. Bu durumda 1974 yılından bu yana ilk kez parlamento ‘asılı’ kalabilir. Bu da 70 yıl sonra ilk koalisyon hükümetini getirebilir. Ana muhalefetteki Muhafazakarlar, İşçi Partisi’ne göre daha şanslı. Liberal Demokratlar anahtar konumda. Ancak ‘koalisyon belirsizlik getirir’ diye de korku var.
İNGİLTERE’de 13 yıldır iktidarda olan İşçi Partisi’ne halk desteği, Tony Blair’in başbakanlığındaki Irak Savaşı ve Gordon Brown’ın başbakanlığındaki ekonomik kriz ile ödenek skandallarıyla eridikçe eridi. 1997’den beri ana muhalefette olan Muhafazakar Parti, birkaç ay önce yapılan anketlerde farkı 15 puana kadar çıkarmıştı. Ancak iktidar partisinin seçime haftalar kala toparlanıp farkı 5 puana indirmesiyle, İngiltere’de 1974’ten beri ilk kez bir “asılı parlamento” oluşması ihtimali doğdu.
1974’ten beri ‘asılmadı’Bu kavram, 650 sandalyeli Avam Kamarası’nda hiçbir partinin salt çoğunluğa sahip olamamasını ifade ediyor. 45 milyon seçmenin kayıtlı olduğu seçimlerde Muhafazakarlar oyların yüzde 37’sini alırsa yapılan hesaplara göre 280 koltuk sahibi olabiliyorlar. Oyların yüzde 32’sini alan İşçi Partisi ise 281 koltuk çıkartabiliyor. 2005 seçimlerinde İşçi Partisi oyların yüzde 39’unu, Muhafazakar Parti yüzde 40’ını almasına rağmen İşçi Partisi 356, Muhafazar Parti 198 milletvekili çıkartmıştı.
Yeniden seçim olabilir
Asılı parlamento son olarak 1974 seçimleri sonrasında oluşmuştu. Sandıktan birinci parti olarak Muhafazakarlar çıkmış, ancak diğer partilerin desteğini alamayınca iktidar İşçi Partisi’nde kalmıştı. Ancak bu azınlık hükümetinin ömrü de kısa olmuş ve ülke 8 ay sonra yeniden sandığa gitmişti.
1940’dan beri koalisyon hükümeti görmeyen İngiltere’de yine benzer bir manzara ortaya çıkabilir. Üçüncü parti olan Liberal Demokratlar, tıpkı 1974’te olduğu gibi oylarını katladı. Tarih bir kez daha tekerrür eder ve Liberaller bir koalisyon hükümetine girmeye yanaşmazlarsa, İngiltere yakında yeniden seçime gidebilir. Bu nedenle koalisyonun belirsizliği ekonomistlerde şimdiden rahatsızlık yaratıyor.
DAVID CAMERONFAVORİ Yüzde 35
43 yaşındaki lider, Muhafazakar Parti’ye gençlik aşısı yaptı. Parti onun liderliğinde yeniden zirveye çıktı. Gençler ve iş dünyasının favorisi. Ülkenin en önemli televizyoncusu Simon Cowell da ona destek verdi. Cameron, “Bizim neslimizin en önemli seçimiyle karşı karşıyayız. İnsanları değişime inandırdığımı umuyorum” dedi. Eşi Samantha da kampanyaya büyük destek verdi.
GORDON BROWN
SURVIVOR Yüzde 30
İşçi Partisi’nin de lideri olan Başbakan’ın siyasi hayatı tehdit altında. 59 yaşındaki Brown, olası bir hezimet durumunda 7 Mayıs’ta istifa edebilir. Birçok gaf yapsa da, muhalefetin arayı fazla açmamasını başardı. Son seçim konuşmasında, “Kazanmak için savaşıyorum. Pes etmeyeceğim. Ben bir savaşçıyım” dedi. Sarah Brown ile evli.
NICK CLEGGİNGİLİZ OBAMA Yüzde 24
ABD’deki Barack Obama fırtınasının bir benzerini Ada’da yarattı. “Cleggmania” Liberal Demokratlar’ın oylarını katladı. İki partili sistem sarsıldı. Clegg’in muhafazakarları desteklemeyeceğine kesin gözüyle bakılıyor. Ancak 43 yaşındaki siyasetçi, “Brown liderliğindeki bir hükümeti de desteklemem” demişti. Vaad ettiği “değişim” İşçi Partisi’ni vurabilir.
Miliband seçeneği devreye girer miGÖREV KRALİÇE’DEN: Seçmenlerin üçte biri kararsız. “Asılı parlamento” oluşursa, hâli hazırdaki başbakan yeni bir koalisyon oluşturmaya çalışabilir. Ama Kraliçe 2. Elizabeth’in bir başka kişiyi hükümetle kurmakla görevlendirme hakkı da var.
İSTİFA EDER Mİ: Seçme hakkına sahip olmayan ve sembolik yetkileri bulunan Kraliçe, İşçi Partisi içinden sürpriz bir isme de hükümet kurma görevi verebilir. Dışişleri Bakanı David Miliband’ı popülaritesini kaybeden Brown yerine başbakan görmek isteyen çok kişi var.
İKİ TÜRK VEKİL ŞANSLI: Üç büyük partiden 130 etnik kökenli milletvekili adayı arasında ikinci kez şanslarını deneyen Türk kökenli 2 milletvekili adayı var. 30 yılı aşkın bir süredir siyaset yapan Kıbrıslı Türk Ayfer Orhan ve Funda Pepperell, Muhafazakarların güçlü olduğu bölgelerde İşçi Partisi listesinden seçime giriyor. Küçük partilerden 4 Türk aday daha yarışta. Belediye meclisi üyeliğine ise 60’ın üstünde Türk aday var.