Arktik rotasına işgal freni

Norveç Kuzey Üniversitesi raporuna göre, 2011’deki 3 milyon tondan 2021’de 35 milyon tona yaklaşan kargo miktarı, geçen sene hafif düşüşle 34 milyona geriledi. 2022’de 314 gemi ile 2994 sefer yapılırken, bir önceki sene 414 gemi ile 3227 yolculuk gerçekleştirilmişti. Üstelik bu azalma, deniz buzu genişliğinin rekor düşük seviyeye gerilediği “uygun” şartlara rağmen yaşandı. Eriyen buzulların imkân verdiği düzenli büyüme trendinin kırılmasında, Rusya’ya yönelik yaptırımların etkili olduğu değerlendiriliyor.

PETROL VE DOĞALGAZ DOLU

Ticaret yollarını önemli ölçüde kısaltmasının yanı sıra, 2030’ların başında yazların tamamen buzsuz geçeceği tahmin edilen kutup bölgesinin, el değmemiş küresel petrol rezervinin yüzde 16’sına, doğalgazın ise yüzde 30’una sahip olduğu hesaplanıyor. Bu da komşu ülkelerin bölgeye ilgisini arttırıyor. Coğrafi üstünlüğe sahip Rusya, geçen yıllarda bölgedeki askeri varlığını güçlendirecek adımlar atmış, onlarca askeri karakol ve radar istasyonu açmıştı. Hürriyet’e konuşan ABD merkezli düşünce kuruluşu Wilson Center Kutup Enstitüsü Direktörü Dr. Rebecca Pincus, “Rusya, Kuzey Kutbu’nda büyük bir varlığı sahip. Ekonomisini desteklemek için Arktik kaynaklarını geliştirmeye önemli çaba harcıyor. Ancak Batı yaptırımları Rusya’nın buradaki gelişimini bir ölçüde engelledi” dedi.

ABD VARLIĞINI ARTTIRIYOR

Aynı enstitüden kıdemli üye Sherri Goodman da “Batılı ülkelerin, Kuzey Kutbu’nda Rusya’ya karşı daha fazla varlık ve angajman göstermesinin bekleneceğini” söyledi. Nitekim, ay başında ABD, Norveç’in Tromso şehrinde “en kuzeydeki” elçiliklerini açacaklarını duyurdu. Bölgeye odaklanan tek uluslararası organizasyon olan Arktik Konsey’in dönem başkanlığını geçen ay Norveç’e devreden Rusya, diğer üyeler Kanada, Danimarka, Norveç, ABD, İzlanda, Finlandiya ve İsveç karşısında yalnız kalmış görünüyor.