Annan yine devrede

BM Genel Sekreteri Annan, mayıs ayında Kıbrıs için yeni bir girişim başlatacak. Yeni bir Temsilci atamayı düşünen Annan'ın bunun için Kıbrıslı liderlere Aralık 2005'te mektup gönderdiği ortaya çıktı.

Söz konusu mektup, Rum Hükümeti'nin açıklamasıyla ortaya çıktı. BM Genel Sekreteri Kofi Annan, Kıbrıs Rum Kesimi'nin 21 Mayıs'taki seçimlerinin ardından yeni bir girişim başlatmayı düşündüğü belirtildi. Bu doğrultuda Annan'ın Ada'ya yeni bir temsilci atamayı düşündüğü de bildirildi.

Kıbrıs Rum yönetimi Sözcüsü, Ticaret, Sanayi ve Turizm Bakanı Yorgos Lillikas, BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın, Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulos'a mektup gönderdiğini ve Papadopulos'un mektubu aralık ayında aldığını söyledi. Rum sözcü, Annan'ın, KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'a da mektup gönderdiğini savundu. Rum haber ajansına göre, Lillikas, ”Annan'ın Talat ve Papadopulos'a birer mektup gönderdiği” yolundaki haberlerin sorulması üzerine, Annan'ın her iki lidere de mektup gönderdiğini kaydetti.

Yorgos Lillikas, “BM Genel Sekreteri Kofi Annan, geçen aralık ayında Başkan Tasos Papadopulos'a ve Kıbrıslı Türk lider Mehmet Ali Talat'a, milletvekilliği seçimlerinin ardından Kıbrıs sorununda yeniden harekete geçme niyetini belirttiği birer mektup gönderdi” dedi. Lillikas, şöyle konuştu:

“Genel Sekreter'in, milletvekilliği seçimlerinden sonra (21 Mayıs'ta Rum genel seçimleri), yeni bir inisiyatife zemin hazırlanması amacıyla taraflar arasında sondajlar yapmak üzere bir temsilci atamak niyetinde olduğunun kaydedildiği bu mektup Başkan Papadopulos'a, Genel Sekreter'in temsilcisi Moller (BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve Kıbrıs'taki BM Barış Gücü Misyon Şefi Michael Moller) tarafından teslim edildi.

Genel Sekreter'in bu çabasını kutlamaktan başka bir şey yapamayız. Bu, Türkiye'nin ve Talat'ın Annan planını olduğu şekliyle hayata geçirme ısrarından dolayı hayal kırıklığı yaşanmaması ve yeni diyaloğun verimli olabilesi için şartların yaratılması amacıyla, ortak bir zemin yaratılması ve siyasi ortamın hazırlanması için Genel Sekreter'in çabalarını yoğunlaştırması çerçevesinde Başkan Papadopulos'un Genel Sekreter'den defalarca istediği bir şeydi.”

Aceleyle, kısa sürede başarısızlığa uğrayacak yeni bir müzakere prosedürü istemediklerini, yeni bir başarısızlığın “Kıbrıs” için yıkım olacağını kaydeden Lillikas, “Zeminin en iyi şekilde hazırlanmasında, yeni bir prosedür başladığında gerçekçi perspektiflerin var olması ve bu prosedürün bir uzlaşı çözümüne gitmesinde bu yüzden ısrar ediyoruz ve Genel Sekreter'den yapmasını istediğimiz budur” dedi.

KKTC Cumhurbaşkanı Talat, bugün bir kabulü sırasında, konuyla ilgili bir soru üzerine, mektup haberlerinin, “güvenilir ve New York kaynaklı” olarak kendisine iletildiğini, ancak öyle bir mektubun kendilerine ulaşmadığını söylemişti.

ERDOĞAN: ANNAN PLANA OLUMLU YAKLAŞTI

Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, salı günü 10 maddelik Kıbrıs eylem planını açıklamıştı. Rumlar'ın kesin bir dille reddettiği plana AB'den destek gelmişti. Bugün Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan'la görüşen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin önerisinin olumlu karşılandığını belirtti.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Davos'ta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan ile bir görüşme yaptı. Erdoğan, görüşmeden sonra yaptığı açıklamada Annan'ın, Kıbrıs önerisine olumlu yaklaştığını söyledi.

Erdoğan, yaklaşık 45 dakika süren görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Annan ile yaptıkları görüşmenin verimli geçtiğini belirtti. Görüşmede ağırlıklı olarak Türkiye'nin 10 maddelik eylem planı önerisini ele aldıklarını söyleyen Erdoğan, Annan'ın planı olumlu karşıladığını söyledi.

BM'nin Türkiye'nin önerisi hakkında bir çalışma başlattığını belirten Erdoğan, çalışma tamamlandıktan sonra BM Genel Sekreteri ile yeniden bir araya geleceklerini belirtti.

Erdoğan, söz konusu görüşmenin ne zaman olacağı sorusuna ise, "Kesin tarih belli değil ama en kısa zamanda" yanıtını verdi.

Yunanistan'ın, Türkiye'nin önerisini reddetmesi hakkında görüşleri sorulduğunda ise Erdoğan, bunun kendi daşünceleri olduğunu ve saygı duyulması gerektiğini belirterek, ancak Türkiye'nin önerisinin İtalya, İspanya, İngiltere gibi ülkeler ile BM Genel Sekreteri ve Avrupa Birliği Genişmelemeden sorumlu üyesi gibi kişilerden de destek aldığını söyledi.

ABD, ANNAN'I UYARDI

ABD Dışişleri Sözcüsü McCormack, Türkiye'nin Kıbrıs Eylem Planı'na destek verirken "Genel Sekreter ve tarafları Kıbrıs'ta çözüm sürecini ileriye götürebilmek için bu fikirleri ciddiye almaya davet etmekteyiz" dedi.

Türkiye'nin Kıbrıs Eylem Planı'na ABD'den büyük destek geldi. ABD Dışişleri Sözcüsü Sean McCormack, Türkiye'nin önerilerini olumlu karşıladıklarını, BM'ye yardımcı olmaya hazır olduklarını belirtirken, "Genel Sekreter ve tarafları Kıbrıs'ta çözüm sürecini ileriye götürebilmek için bu fikirleri ciddiye almaya davet etmekteyiz" dedi.

Sean McCormack, Türkiye'nin Eylem Planı konusunda yaptığı açıklamada ABD'nin söz konusu öneriyi "Kıbrıs konusunda görüşmelerle bir çözüm bulunması arzusunu ileriye götüren bir ifade olarak olumlu karşıladığını" belirtti.
Önerinin Kıbrıs Türklerine yönelik izolasyonun yumuşatılarak gelecekteki bir birleşmeye zemin hazırlanmasına ilişkin BM Genel Sekreteri tarafından 2004 yılında uluslararası topluma yapılan tavsiyelerle de uyumlu olduğunu kaydeden McCormack, şunları söyledi:

"Kıbrıs'ta çözüme yönelik ilerleme yaratıcı düşünce ve yapıcı diyalog gerektirmektedir. Mevcut tıkanıklığın önünü açmayı amaçlayan bütün teklifleri olumlu karşılamakta ve konuya ilişkin ilgili tüm tarafların yaratıcı ve esnek davranmasını umut etmekteyiz. Genel Sekreteri ve tarafları Kıbrıs'ta çözüm sürecini ileriye götürebilmek için bu fikirleri ciddiye almaya davet etmekteyiz." Sean McCormack, açıklamasına son verirken de "Amerika Birleşik Devletleri, Birleşmiş Milletler'e bu çabalarında yardımcı olmaya hazırdır" dedi.

TÜRKİYE'DEN 10 MADDELİK PLAN

Plan şu hususları içeriyor: “BM Genel Sekreteri, aşağıda ana unsurları sunulan eylem planının uygulanması amacıyla ilgili taraflarla istişarelerde bulunma keyfiyetini değerlendirmeye davet edilir:

1. Türkiye'nin deniz limanlarının, AT-Türkiye Gümrük Birliği kapsamındaki malların ticareti çerçevesinde Kıbrıs Rum gemilerine açılması;

2. Kıbrıs Rum havayolu taşıyıcılarının üst uçuşlar için Türk hava sahasını kullanmalarına ve Türk havaalanlarını kullanmalarına, ilgili uluslararası kurallar ve usuller çerçevesinde izin verilmesi;

3. Gazimagosa, Girne ve Gemikonağı dahil, Kuzey Kıbrıs'taki limanların, Kıbrıs Türk yönetimi altında malların, kişilerin ve hizmetlerin uluslararası dolaşımına açılması;

4. Ercan Havaalanı'nın Kıbrıs Türk yönetimi altında doğrudan uçuşlara açılması;

5. Kuzey Kıbrıs'ın ekonomik bir varlık olarak AB gümrük birliğine pratik açıdan dahil edilmesi amacıyla, özel düzenlemelerin yürürlüğe girmesi. Ada'daki taraflar arasında ve taraflar ile dünyanın geri kalanı arasında ticaretin engelsiz biçimde yapılmasının sağlanması;

6. Kıbrıs Türk tarafının uluslararası sportif, kültürel ve sosyal alanlardaki diğer faaliyetlere serbestçe katılabilmesi.” Planın sonraki maddelerinde, uygulama için atılacak hususlara yer veriliyor. Bunlar şöyle sıralanıyor:

“7. Üzerinde mutabık kalınacak bir takvim çerçevesinde bir bütün olarak uygulanacak eylem planına nihai şeklini vermek amacıyla, BM Genel Sekreteri'nin himayesinde ve Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs Türk tarafı ve Kıbrıs Rum tarafının katılımıyla en geç Mayıs/Haziran 2006'ya kadar bir üst düzey toplantı gerçekleştirilmesi;

8. Eylem planı ve toplantının sonuçlarının BM Genel Sekreteri tarafından BM Güvenlik Konseyi'ne sunulması; BM Genel Sekreteri'nin ayrıca, gelişmeleri Güvenlik Konseyi'ne rapor etmek amacıyla, planın uygulanmasını sürekli gözetim altında tutacak bir mekanizma kurulması hususunu da değerlendirmesi;

9. BM'nin ve AB Komisyonu'nun özellikle Kıbrıs Türk tarafına sağlayacağı destek, önerilen tedbirlerin uygulanmasını kolaylaştırmaya yardımcı olacaktır.

10. Eylem planı hiçbir şekilde ilgili tarafların hukuki ve siyasi pozisyonlarına halel getirmeyecektir. Eylem planı, Kıbrıs sorununa kapsamlı çözüm perspektifinden, Ada'da gerçek bir işbirliği ve karşılıklı güven ortamı yaratmayı amaçlamaktadır.

Bu bağlamda Türkiye, Kıbrıs sorununa BM Genel Sekreteri'nin iyi niyet misyonu çerçevesinde ve BM Genel Sekreteri'nin planı temelinde kapsamlı bir çözüm bulunmasına yönelik çabalara bağlılığını korumaktadır. Türkiye, 2006 yılı içinde kapsamlı bir çözüme ulaşılmasını içtenlikle ümit etmektedir.”