Ankara’dan ‘Libya Hava Kuvvetleri’ne kınama

2011’de Muammer Kaddafi’nin devrilmesi sonrasında Libya tam bir kaosa sürüklenmiş durumda. Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) ülkenin kuzey doğusundaki Derne’yi kontrol ediyor. Uluslararası toplumun tanıdığı Temsilciler Meclisi Tobruk’ta faaliyetlerini yürütürken, Müslüman Kardeşlere yakın Milli Genel Kongre (MGK) Trablus’ta faaliyetini yürütüyor. İki taraf arasında süren çatışmaların şiddetlenmesi üzerine bu ülkeye uçan tek ticari havayolları olan THY’nin yolcu uçağının tehlike atlatmasının ardından Türk Hava Yolları, geçtiğimiz günlerde Bingazi ve Trablus’tan sonra Misrata’ya da uçuşu iptal etmişti.

"ŞİDDETLE KINIYORUZ"
İşte bu gelişmelerin ışığında Türk Dışişleri Bakanlığı, ‘Libya Hava Kuvvetleri’ne ait olduğu iddia edilen Facebook sayfasında yer alan ‘Libya hava sahasına girecek sivil ve askeri Türk uçaklarının vurulacağı’na dair bir açıklamayı kınadı. Yapılan açıklamada ‘Libya Hava Kuvvetleri’nin tehdidiyle ilgili olarak “Bu sorumsuz ve uluslararası hukuka aykırı açıklamanın hiçbir şekilde kabulü mümkün değildir. Ülkemizi hedef alan bu hasmane beyanı şiddetle kınıyoruz” ifadesi kullanıldı.

BM'YE ŞİKAYET EDİLECEK
Bu açıklamayı yapanların, Libya’da hava saldırıları düzenleyerek sivil can kayıplarının yaşanmasına, ülke altyapısının tahrip edilmesine neden olan ve uluslararası hukuk ile insan haklarını ihlal eden belirli kesimler olduğunun açık olduğu belirtildi. Uluslararası toplumun bugüne kadar hava saldırılarına karşı yeterli ve gerekli tepkiyi vermemesinin bu sorumsuz açıklamayı yapanları cesaretlendirdiğine dikkati çekilen açıklamada, şunlar kaydedildi: “Ülkemiz ile Libya arasında birçok kente devam etmekte olan sivil uçuşlar, bu zor dönemde, kardeş Libya halkının insani yardım ve ekonomik ihtiyaçlarının karşılanmasına katkı yapmaktadır. Konuyla ilgili gereken girişimler yapılmaktadır. Nitekim ilk olarak BM Genel Sekreteri’nin Libya Özel Temsilcisi nezdinde girişimde bulunulmuştur.”

TÜRKİYE'YE AĞIR SUÇLAMA
Öte yandan uluslararası toplumun desteklediği Libya Temsilciler Meclisi’nin Başkanı Akile Salih İsa, Kahire’de düzenlenen Arap Birliği toplantısında Türkiye’yi İslamcı milisleri silahlandırmakla suçladı. İsa’nın İslamcılardan kastı Trablus’taki Milli Genel Kongre (MGK) ve Ömer el Hasi hükümetinin milis gücü olan Libya Şafağı.

TÜRKİYE DIŞINDA DESTEKLEYEN KALMADI
Mısır’ın etkisiyle Katar ile Sudan’ın tutum değiştirmesi üzerine MGK ve Hasi hükümetini Türkiye’den başka açıkça destekleyen kalmadı. Mısır ve Suudi Arabistan’ın baskısıyla Müslüman Kardeşler’e desteğini kesme sözü veren Katar’ın Tobruk’ta üstlenen Temsilciler Meclisi’nin atadığı Dışişleri Bakanı Muhammed el Dayri’yi 5 Ocak’ta ağırlaması MGK ve Hasi hükümetin iyiden iyiye yalnızlaşması olarak yorumlandı. Körfez İşbirliği Konseyi geçen ay Doha’daki zirvede Temsilciler Meclisi ve Sini hükümetini meşru temsilci olarak tanımıştı.

MÜDAHALE ÇAĞRISI
Libya'da rakip hükümetlerin birbiriyle savaşı ve İslamcılarla çatışmalar komşu ülkeleri tehdit ederken Suriye ve Irak’a odaklanmış uluslararası toplumun dikkatleri yeniden Kuzey Afrika’ya çevrildi. 5 Ocak’ta Kahire’de toplanan Arap Birliği toplantısında Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih İsa, Arap Birliği’ni Libya’daki tesisleri korumak ve terörist oluşumları önlemek için müdahaleye çağırdı. İsa yabancı askeri müdahale seçeneği için de “Yabancı askeri müdahaleyi reddediyoruz ama ihtiyaç duyarsak bunu Arap kardeşlerimizden isteriz” dedi. Libya’nın Arap Birliği’ndeki elçisi Aşur Ebu Raşid ise İslamcı milislere karşı askeri müdahalenin şart olduğunu savunurken uluslararası toplumdan Libya ordusunu silahlandırmasını istedi. Libya Temsilciler Meclisi’nin atadığı ve uluslararası toplumun tanıdığı Abdullah el Sini hükümeti de BM’ye Libya’ya silah ambargosunu kaldırma çağrısı yaptı. Tobruk’taki meclis ve hükümet, Müslüman Kardeşler’in etkin olduğu Trablus merkezli MGK ve Ömer el Hasi hükümetiyle resmen savaş halinde. Arap Birliği ise isim vermeden petrol tesislerine saldıran Trablus hükümetinin milis kanadı Libya Şafağı’nı kınayarak tercihini Temsilciler Meclisi’nden yana yaptı.

FRANSA'DAN RET
Libya’ya ilk dış müdahale çağrısı geçen ay Dakar’da toplanan Afrika Birliği’nden gelmişti. 2011’de Muammer Kaddafi güçlerine havadan ilk askeri müdahaleyi yapmış olan Fransa, müdahale sorusuyla en fazla karşı karşıya kalan ülke. Cumhurbaşkanı François Hollande “Fransa, Libya’ya müdahale etmeyecek çünkü bu sorumluluk uluslararası topluma ait” dedi. Ancak Hollande tek taraflı müdahaleyi reddetse de bölgede radikal İslamcı grupları vuracaklarını belirtti. Fransa, Nijer’de Libya sınırına 100 km mesafede askeri üs kuruyor. Bu üssün Libya kaynaklı radikal gruplara karşı kullanılabileceği belirtiliyor.