Güncelleme Tarihi:
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Oliver Varhelyi’nin dün sona eren iki günlük Türkiye ziyareti, ilişkilerin bundan sonraki seyri açısından önemli ipuçları içeriyordu. AB Komisyonu’nun genişleme odaklı ülke raporları ile AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in hazırlayacağı Türkiye ile ilişkilerle ilgili rapor öncesine gelen ziyaret zamanlaması açısından önemliydi. “Fena olmayan bir başlangıç” olarak tanımlanabilecek ziyaret, AB kanadının yeni bir ilişki tasarımı içinde olduğunu gösterdi. Varhelyi’nin ziyaretinin ardından gözler bu tasarımı detaylandıracak Borrell’e çevrildi. Ziyaretin olumlu ve olumsuz boyutlarını şu şekilde özetlemek mümkün:
G20’DE GÖRÜŞME
- Ziyaret her iki tarafın da ilişkilerde pozitif gündemi hâkim kılma ve sürekliliğini sağlama konusunda istekli olduğunu ortaya koydu. Verilen mesajlar yarın Hindistan’da başlayacak G-20 toplantısında AB kurumları liderleriyle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında olası bir görüşmenin zeminini sağlamlaştırdı.
- Taraflar hemen çalışmaya başlanabilecek alanları belirleme fırsatı buldular. En önemli konulara öncelik verilmesi konusunda mutabık kalındı. Kısa ve orta vadede atılacak adımlar belirlendi. Bu, bir tür yol haritası eşliğinde ilerleneceğinin işareti.
VİZE KOLAYLIĞI ODAKTA
- Gümrük Birliği’ne ilişkin, öncelikle mevcut pürüzlerin aşılmasını amaçlayan, teknik çalışmaların başlatılmasına karar verildi. Bu çalışmalar modernizasyona yönelik adımlar için zemini hazırlayacak. Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın ay sonuna doğru olması beklenen Brüksel ziyareti çalışmaları bir üst düzeye taşıyacak.
- Türkiye, vize muafiyeti konusunda üzerine düşenleri tamamlayana kadar vize kolaylığının odağa alınması ve mevcut sorunların çözümüne odaklanılması konusunda anlayış birliği sağlandı.
- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın ilişkileri kilitleyen 15 Temmuz 2019 kararlarının kaldırılması talebi AB’yi bir sınamayla karşı karşıya bıraktı.
- Varhelyi, istediğinde Türkiye için “aday ülke” diyebildiğini gösterdi.
REFORM BEKLENTİSİ
- Ziyaretin olumsuz yanları açısından ise öncelikle Türkiye’nin hedef ve beklentileriyle AB’nin sundukları arasında hâlâ derin boşluklar olduğu bir kez daha görüldü.
- Türkiye masaya somut talepler koyup somut adım beklentisini net şekilde ortaya koyarken AB kendini bağlamamaya özen gösteren bir tavır içindeydi.
- Varhelyi’nin, AB’nin zaten hayata geçireceği mali unsurları yeni bir boyut gibi pazarlamaya çalışması ve ağırlığı yapılan yardımlara vermesi dikkat çekti.
- Genişleme sürecinin AB-Türkiye ilişkilerinin zayıf halkası olduğu ve Ankara’dan reform adımı gelmedikçe bunun böyle kalacağı bir kez daha görüldü. (Güven Özalp/Brüksel)
VARHELYİ’NİN ANKARA TEMASLARI
Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) ilişkilerinde başlayan yeni döneme ilişkin yıl sonuna kadar somut adımlar beklenirken, Avrupa Komisyonu Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Komiseri Oliver Varhelyi Ankara’daki temasları kapsamında insani yardım anlaşması imzaladı ve TOGG’da deneme sürüşü yaptı.
TOBB ZİYARETİ
Varhelyi, önceki günkü temasları kapsamında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ni ziyaret etti ve TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ile görüştü. Varhelyi görüşmenin ardından Türkiye’nin yerli otomobili TOGG’da direksiyon başına geçti.
BAKANLARLA GÖRÜŞTÜ
Varhelyi, önceki gün Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ile görüştü. Görüşme sonrasında Türkiye ile AB arasında Yabancılara Yönelik Sosyal Uyum Yardımı Projesi imzalandı. Varhelyi aynı gün, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat’la dün de Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile temaslarda bulundu. (ANKARA)