Anayasa tamam gibi
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 14, 2005 01:39
Yeni Irak anayasasının yarın meclise sunulması beklenirken, Sünniler ‘federal yapılanmaya’ bölünme endişesiyle karşı çıkıyor. Uzlaşma noktaları ise şöyle:
Devletin adı: Irak Federal Cumhuriyeti.
Devletin dini: İslam.
Petrol geliri: Merkezi hükümet ve 18 eyalet arasında nüfusa göre dağıtılacak.
Kerkük: Saddam döneminde göçe zorlanan Kürtler geri dönecek ya da tazminat verilecek.
IRAK’ta yeni anayasanın sunumu için tanınan süre dolarken, Şiiler, Kürtler ve Sünniler bazı konularda anlaşmaya vardılar. Yeni anayasanın en geç yarın meclise sunulması gerekiyor. Ancak Sünniler, özellikle federalizm konusuna karşı çıkıyor. Bu yüzden Sünniler, yarına kadar taraflar arasında kesin ve tam bir anlaşmaya varılması konusunda kötümser.
Kürt milletvekili Mahmut Osman ise, anayasanın meclise en geç yarın sunulması gerektiğini hatırlatarak, Şii tarafıyla anlaşmazlık konularında uzlaşmaya varılmak üzere olduğunu söyledi. ‘Bugün, bu bakımdan çok önemli’ diyen milletvekili Osman, görüşmelerin Amerikan Büyükelçisi Zalmay Halilzad’ın da katılımıyla aralıksız sürdüğünü ve Kürt tarafıyla, Şii Birleşik Irak İttifakı arasında uzlaşma elde edilebileceğini belirtti.
Devlet Başkanı Celal Talabani ve Kürt lideri Mesut Barzani’nin ortak listesiyle Şii Abdülaziz El Hekim liderliğindeki liste, mecliste çoğunluğu oluşturuyor. El Hekim’in sözcüsü de Osman’ı doğrulayarak, anlaşmanın yakın olduğunu söyledi.
Ancak, Kürt milletvekili Osman, bulunacak uzlaşmanın Sünnileri tatmin edeceğini sanmadığını da belirtti. Osman, ‘Şiilerle çok rahat yol alıyoruz. Sünnilerle bir anlaşmaya varmak, şu an için çok zor görünüyor’ dedi, ancak nedenlerini açıklamadı.
Sünniler, bölünmeyle sonuçlanacağı gerekçesiyle ülkede federalizme kesinlikle karşı çıkıyor. Kürtlerin Kuzey Irak’ta bağımsızlık ilan etme çabalarının ardından, Şiiler de özerk bölge kurmak istiyor, Sünniler buna karşı çıkıyor.
Sünniler, sadece petrol gelirlerinin paylaşımı konusunda Şii ve Kürtlerle görüş birliği içinde.
TALABANİ: ALLAH İZİN VERİRSE
Irak Devlet Başkanı Talabani, anayasa taslağının bugün hazır olmasını beklediğini söyledi. Talabani, basın toplantısında, ‘Allah izin verirse anayasa taslağı yarın hazır olacak’ dedi.
İki konuda tartışmaların halen sürdüğünü belirten Talabani, taslak konusunda bir engel bulunmadığını, ancak güneyde federalizm ve dinle devlet arasındaki ilişkilerin ne olacağı konusunda tartışmaların sürdüğüne dikkat çekti.
Kadınlar daha fazla temsil hakkı istiyor
KADINLARA yaşamın her alanında daha fazla hak verilmesinden yana olan Iraklılar, savaş ve ambargolar sırasında büyük fedakarlıklar yapan kadınların, bunların karşılığını alması gerektiğini düşünüyor. Irak’ın yeni anayasasında kadınlara yüzde 25 oranında temsil hakkı verilmesi, toplumun çeşitli kesimleri tarafından farklı yorumlanıyor. Iraklı kadınlar, genellikle kendilerine yüzde 40-50 oranında temsil hakkı verilmesinden yana olduklarını belirtirken, erkeklerin büyük kısmı da kadınlara hem mecliste, hem de sosyal hayatta daha fazla şans tanınması gerektiği görüşünde birleşiyor. Kadınların temsili konusunda, dini ve etnik çevrelerin etkisiyle farklı görüşler ortaya çıksa da, halk, kadının toplumdaki yerinin zamanla daha iyi olmasını umuyor.
Devletin adı: Irak Federal Cumhuriyeti
IRAK’ta Şii ve Kürt taraflar, aylar süren pazarlıkların ardından anayasanın bazı konularında anlaşırken, bazılarında da henüz anlaşmaya varamadılar. Sünniler ise, özellikle federalizmde direnişini sürdürüyor. Yeni anayasadaki sancılı konular şöyle sıralanıyor:
Federalizm: Kürtlerin Kuzey Irak’ta bağımsızlık, olmazsa geniş haklara sahip otonom bölge için çaba göstermelerinin ardından, Şiiler de Bağdat’ın güneyinde özerk bölge kurmak istediğini bildirdi. Ancak Sünniler, ülkenin üçe bölüneceği kaygısıyla Şiilerin bu istemine kesinlikle karşı çıkıyor.
Dinin yaşamdaki rolü: Taraflar, devletin dininin İslam olduğu konusunda anlaştı. Ancak, dinin günlük yaşamdaki rolü konusunda görüş ayrılıkları sürüyor. Kürtler, laisizm istiyor. Şiiler ise, ülkeye şeriatın hakim olması gerektiğini savunuyor.
Ülke adı: Irak Federal Cumhuriyeti olması kararlaştırıldı.
Kerkük: Kürtlerle Şiiler, Kerkük’ün statüsü konusunda anlaşmaya yaklaştı. Saddam döneminde göçe zorlanan Kürtler geri dönecek, olmazsa tazminat alacaklar. Kerkük sorunu, ileriye dönük olarak normalleştirilecek.
Peşmergeler: Kürtler, peşmergelerin silahsızlandırılmasına kesinlikle karşı çıkıyordu. Sonuçta, peşmergelerin bölgesel bir güç olarak kalmasında görüş birliğine varıldı.
Petrol gelirleri: Gelirler, hükümet ile 18 eyalet arasında nüfusa oranı ve ‘acil gerekliliğne’ göre paylaştırılacak.
Kürt milletvekili Mahmut Osman ise, anayasanın meclise en geç yarın sunulması gerektiğini hatırlatarak, Şii tarafıyla anlaşmazlık konularında uzlaşmaya varılmak üzere olduğunu söyledi. ‘Bugün, bu bakımdan çok önemli’ diyen milletvekili Osman, görüşmelerin Amerikan Büyükelçisi Zalmay Halilzad’ın da katılımıyla aralıksız sürdüğünü ve Kürt tarafıyla, Şii Birleşik Irak İttifakı arasında uzlaşma elde edilebileceğini belirtti.
Devlet Başkanı Celal Talabani ve Kürt lideri Mesut Barzani’nin ortak listesiyle Şii Abdülaziz El Hekim liderliğindeki liste, mecliste çoğunluğu oluşturuyor. El Hekim’in sözcüsü de Osman’ı doğrulayarak, anlaşmanın yakın olduğunu söyledi.
Ancak, Kürt milletvekili Osman, bulunacak uzlaşmanın Sünnileri tatmin edeceğini sanmadığını da belirtti. Osman, ‘Şiilerle çok rahat yol alıyoruz. Sünnilerle bir anlaşmaya varmak, şu an için çok zor görünüyor’ dedi, ancak nedenlerini açıklamadı.
Sünniler, bölünmeyle sonuçlanacağı gerekçesiyle ülkede federalizme kesinlikle karşı çıkıyor. Kürtlerin Kuzey Irak’ta bağımsızlık ilan etme çabalarının ardından, Şiiler de özerk bölge kurmak istiyor, Sünniler buna karşı çıkıyor.
Sünniler, sadece petrol gelirlerinin paylaşımı konusunda Şii ve Kürtlerle görüş birliği içinde.
TALABANİ: ALLAH İZİN VERİRSE
Irak Devlet Başkanı Talabani, anayasa taslağının bugün hazır olmasını beklediğini söyledi. Talabani, basın toplantısında, ‘Allah izin verirse anayasa taslağı yarın hazır olacak’ dedi.
İki konuda tartışmaların halen sürdüğünü belirten Talabani, taslak konusunda bir engel bulunmadığını, ancak güneyde federalizm ve dinle devlet arasındaki ilişkilerin ne olacağı konusunda tartışmaların sürdüğüne dikkat çekti.
Kadınlar daha fazla temsil hakkı istiyor
KADINLARA yaşamın her alanında daha fazla hak verilmesinden yana olan Iraklılar, savaş ve ambargolar sırasında büyük fedakarlıklar yapan kadınların, bunların karşılığını alması gerektiğini düşünüyor. Irak’ın yeni anayasasında kadınlara yüzde 25 oranında temsil hakkı verilmesi, toplumun çeşitli kesimleri tarafından farklı yorumlanıyor. Iraklı kadınlar, genellikle kendilerine yüzde 40-50 oranında temsil hakkı verilmesinden yana olduklarını belirtirken, erkeklerin büyük kısmı da kadınlara hem mecliste, hem de sosyal hayatta daha fazla şans tanınması gerektiği görüşünde birleşiyor. Kadınların temsili konusunda, dini ve etnik çevrelerin etkisiyle farklı görüşler ortaya çıksa da, halk, kadının toplumdaki yerinin zamanla daha iyi olmasını umuyor.
Devletin adı: Irak Federal Cumhuriyeti
IRAK’ta Şii ve Kürt taraflar, aylar süren pazarlıkların ardından anayasanın bazı konularında anlaşırken, bazılarında da henüz anlaşmaya varamadılar. Sünniler ise, özellikle federalizmde direnişini sürdürüyor. Yeni anayasadaki sancılı konular şöyle sıralanıyor:
Federalizm: Kürtlerin Kuzey Irak’ta bağımsızlık, olmazsa geniş haklara sahip otonom bölge için çaba göstermelerinin ardından, Şiiler de Bağdat’ın güneyinde özerk bölge kurmak istediğini bildirdi. Ancak Sünniler, ülkenin üçe bölüneceği kaygısıyla Şiilerin bu istemine kesinlikle karşı çıkıyor.
Dinin yaşamdaki rolü: Taraflar, devletin dininin İslam olduğu konusunda anlaştı. Ancak, dinin günlük yaşamdaki rolü konusunda görüş ayrılıkları sürüyor. Kürtler, laisizm istiyor. Şiiler ise, ülkeye şeriatın hakim olması gerektiğini savunuyor.
Ülke adı: Irak Federal Cumhuriyeti olması kararlaştırıldı.
Kerkük: Kürtlerle Şiiler, Kerkük’ün statüsü konusunda anlaşmaya yaklaştı. Saddam döneminde göçe zorlanan Kürtler geri dönecek, olmazsa tazminat alacaklar. Kerkük sorunu, ileriye dönük olarak normalleştirilecek.
Peşmergeler: Kürtler, peşmergelerin silahsızlandırılmasına kesinlikle karşı çıkıyordu. Sonuçta, peşmergelerin bölgesel bir güç olarak kalmasında görüş birliğine varıldı.
Petrol gelirleri: Gelirler, hükümet ile 18 eyalet arasında nüfusa oranı ve ‘acil gerekliliğne’ göre paylaştırılacak.