Almanya ile ilişkiler çabuk düzelir mi?

İki tarafta da çok bardak kırıldı.

Almanya’da, Türkiye’ye karşı çok soğuk bir hava oluştu. İki ülke arasındaki ilişkiler bugün tarihinin en ağır dönemini yaşıyor.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, şimdi kırılan bu cam parçalarını toplamak, bozulan ikili ilişkileri yeniden rayına koymak üzere Berlin’e geldi. Zeybekçi, ilk önce Berlin Büyükelçiliğinde Türk işadamlarıyla buluştu ve bozulan ilişkileri düzeltmeye geldiği mesajını verdi. Zeybekçi, “Karşıdan bağırmaktansa, yakından konuşacağız. Niyetimiz budur” dedi.

DÖNER YEMİYOR
İlişkilerin bozulmasından Almanya’daki Türk işadamları da nasibini aldı. Alman tüketici bilinçli. Ama aynı zamanda kolay yönlendirilebilen bir tüketici. Alman turistler, anayasa referandumunda ‘evet’ çıktı diye, Türkiye seyahatinden uzak duruyor. Anlamak zor.
Ege ve Akdeniz sahil kıyısında anayasa referandumunda hayır oyları daha yüksek çıktı. Onları desteklemek için aslında gitmesi gerekmez mi?
*
Toplantıdan sonra Türk işadamlarıyla görüştüm. Türkiye’den buzlu mamülleri pazarlayan Celfrost’un yöneticisi Murat Çelik anlattı: “Alman müşteriler Türk marketlerinden uzak durmaya çalışıyor. ‘Protesto olsun diye döner yemiyorum’ diyen Almanlar var. Türkiye’den et ve süt mamüllerini getiremiyoruz. Türk peynirini pazarlayamıyoruz. Eskiden beri et ve süt mamüllerine yasak var.”
Almanya’da baharat ticareti yapan Baymar satış müdürü Selman Saraç ise şunları söyledi: “Sadece naneyi Türkiye’den alıyoruz. Diğer baharat ürünlerinin üretimi Türkiye’de daha pahalı.”
Tüm işadamları, Ekonomi Bakanı Zeybekçi’nin gelmesinden, ikili temasların yeniden başlamasından son derece mutlu. Darbe girişimi ve gerilen ilişkiler bir umutsuzluk ve karamsarlık havası yaratmıştı. Bakan Zeybekçi, konuşmasında bu karamsar havayı dağıtacak da mesajlar verdi. Özellikle, “Almanya bizim dostumuz, müttefiğimiz” sözleri çok yankı buldu. İkili ilişkilerin düzeleceği umudunu canlandırdı.

PERDE ARKASINDAN
İlişkiler kısa vadede düzelir mi?
İşadamları umutlu, ama aynı zamanda temkinli de.
Alman kamuoyunda Türkiye’ye karşı yaratılan bu olumsuz havayı bir anda bertaraf etmek pek kolay olmayacak. 24 Eylül’de Almanya’da seçimler var. Başbakan Angela Merkel’in partisi CDU, Türkiye’yle ilişkilerin gerilmesinden önce anketlerde kaybediyordu. SPD, Türkiye karşıtı sağ popülist parti AfD, anketlerde oylarını artırıyordu.
Gerginlik ve çifte vatandaşlığın kaldırılması talepleri CDU’ya oy kazandırdı.
CDU, önce Saarland, önceki gün de Schleswig Holstein Eyaletinde seçimi kazandı.
Genel seçim havasında hükümet partilerinin Türkiye’ye karşı sert tutumunu bir anda değiştirmesi zor. Ama perde arkasından ilişkilerin yeniden normalleşmesinde Almanya da istekli.