Algıyı sanatla değiştirelim

“Tasarım stüdyosu Autoban, Avrupa’da mülteci krizinin yaşandığı bir dönemde, Somerset House’un Batı Kanadı’nı, ziyaretçilerin ‘umut notları’nı saydam altıgen tüplere postalayabileceği kamuya açık bir ‘dilek ağacı’na dönüştürdü.”

Bu sözler, bir süredir Türkiye hakkında olumlu bir yazı bulmanın zor olduğu New York Times’ta yer aldı. Sadece New York Times değil, The Guardian, Telegraph, BBC, Süddeutsche Zeitung gibi Batı medyasının önemli gazetelerinde ilk kez düzenlenen Londra Tasarım Bienali’ne katılan Türkiye’nin “Dilek Makinesi” projesi, en etkileyici sergiler arasında ilk sırayı aldı. İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) girişimi, Turkishceramics’in sponsorluğu ile yer aldığı bienal Avrupa sanat çevreleri açısından önemli bir etkinlik olarak gösteriliyor.

GERİ DÖNÜŞ OLUMLU

Fransa, İtalya, Amerika gibi ülkelerin arasından öne çıkan Türkiye sergisinin açılışı için İKSV Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı ile birlikte Londra’daydık. Daha sonra bir araya geldik, hem tasarım bienalini hem de siyaset ve ekonomideki gelişmeleri konuştuk.

Bienal’deki proje ile ilgili geri dönüşlerin çok olumlu olduğunu anlatıyor Eczacıbaşı. “Tasarım sanat ve sanayinin kesiştiği en önemli nokta. Biz de üç yıl önce yani Londra’dan önce kültür ve sanatta önemli birikime sahip İKSV’nin bu birikimi ülke ekonomisine nasıl aktarırız diye düşünüp tasarım bienali yapmaya başladık” diyor. Türkiye’nin kendisini olumlu anlatabilmesi için sanatın çok önemli bir araç olduğunu da söyleyen Eczacıbaşı, 15 Temmuz başarısız darbe girişiminden sonra Türkiye’nin kendisini anlatmakta zorluk çektiğini hatırlatarak şöyle devam ediyor:

‘ELDEN GELENİ YAPIYORUZ’

“Tabii zor bir dönemden geçtiğimiz kesin. Fakat Türkiye’de kültür sanat ortamının canlılığını koruyarak, Türk sanatçılarının çalışmalarına katkılarımızı devam ettirerek bunu yapmaya çalışıyoruz.”

15 Temmuz sonrası Türkiye’nin olumsuz algısını değiştirmek için Eczacıbaşı Grubu olarak neler yaptıklarını ise şöyle anlatıyor: “Kendi temasta olduğumuz kurumlara, yabancı kişilere bilgilendirme çalışması yapıyoruz. Bunu daha birinci günden başlattık. Dostumuz olanları telefonla aradık. İkili temaslar sırasında mutlaka bu konuyu anlattık. Bu konuda Batı basınında çok yanlış, saptırmalı yorumlar yer aldı. Ancak yorumların biraz tersine döndüğünü görüyoruz.”

‘MUHALEFETLE BİRLİK ÖNEMLİ’

Bienale katılımın olumlu algı yaratmak açısından çok önemli olduğunu da ekliyor Eczacıbaşı ve “Batı’da olumlu algının yaratılması için muhalefet milletvekilleriyle birlikte hareket edilmesi, toplantılar düzenlenmesi fark yaratıyor. Daha yaygın yapılabilirse Türkiye kendisini daha iyi anlatır” diyor.
Eczacıbaşı ekonomi konusunda da şu yorumları yapıyor: “Ekonomide bu sene işler açısından tabii ki ikinci altı ay zor geçiyor. Ancak kriz yok. Türkiye ekonomisi çabuk toparlanıyor.“

DİLEK MAKİNESİ GÜLÜMSETTİ

“Tasarımla Ütopya” başlığı ile Londra’da ilk kez yapılan bienale 37 ülke katıldı. Türkiye’nin tasarım bienaline katıldığı “Dilek Makinesi” projesi Autoban’ın kurucuları Seyhan Özdemir ve Sefer Çağlar’a ait.  Seyhan Özdemir, projeyi şöyle anlatıyor: “İnsanlığın hep ütopyalara ihtiyacı var. Çünkü sağlam adımlarla yola devam etmeyi sağlar ütopya kurmak. Biz de bizden bir şeyle meseleye yaklaşmalıyız diye düşündük. Bir de ütopya fikri umudu da barındırıyor, onu da göz önüne aldık. Bunların sonucunda dilek ağacı fikri bize iyi geldi. Anadolu’da birçok yerde gördüğümüz bir inancı önerdik. “ “Dilek tutmak da umudu barındırır” diyen Özdemir, şöyle devam ediyor: “Bu tasarımda insanlar geliyor, dileklerini bir tüpe yazıp makineye atıyor. O dilekler bilinmeyen bir yere gidiyor. Böylece geleceğe dair umuda herkes ortak olabiliyor. Herkes gülümseyerek odadan çıkıyor.”

‘BİZ DE VARIZ’ DEDİK

Londra Büyükelçisi Abdurrahman Bilgiç, serginin açılışı nedeniyle konutunda bir toplantı düzenledi. Londra’da yaşayan sanat çevrelerinin katıldığı toplantıda Bilgiçle de sohbet ettik, şunları anlattı: “Türkiye, Batı başkentlerinde maalesef terörle, darbe girişimiyle anılan bir ülke oldu. Ama Türkiye’nin derin, geçmişi ve kültürü var. Politik söylemler içerisinde açıkçası kültürümüz, birikimimiz ıskalanıyor. Olumsuz bir algının ortasında, insanlık daha güzel bir dünyayı tasarlarken Türkiye’nin de bunun bir parçası olması çok önemli. Bu sergi ile ‘Biz de varız’ dedik. Serginin Türkiye’nin imajına olumlu anlamda çok ciddi bir katkısı olacaktır. İngiltere’de hükümet bakımından algı açısından bir problem yok. Ama medyada olumsuz tutumlar var. Bunlarla da mücadele ediyoruz.”