Nerdun HACIOĞLU/MOSKOVA
Oluşturulma Tarihi: Kasım 26, 2006 00:00
Eski Rus ajan Aleksander Litvinenko’nun İngiltere’de film senaryolarına konu olabilecek bir şekilde radyoaktif maddeyle öldürülmesinden sonra, şimdi failinin kim olduğu sorusuna yanıt aranıyor.
İNGİLİZ polisi, son derece profesyonel şekilde işlenen sofistike cinayetin üzerindeki esrar perdesini kaldırmak üzere kolları sıvarken, komplo teorisyenleri de olası katilin kimliği üzerine birkaç tez öne sürüyor.
Derin devlet mi2008’de yapılacak
seçimler öncesi derin devlet, Rusya lideri Vladimir Putin’in çevresindeki tehlikeli pürüzleri temizlemek istemiş olabilir. Litvinenko, 1999 yılında Moskova’da meydana gelen ve 300 can alan bombalı saldırıların ardında Kremlin’in olduğunu savunuyor. Bu bombalı saldırılar sayesinde, Putin’in başkanlık seçimlerini kazandığı da öne sürülüyor. Bu teze Putin karşıtları inanıyor.
Berezovski miKaranlık yollardan
dolar milyarderi olan ve bu tür kişileri tanımlamak için "Oligark" adı takılanlardan biri olan Boris Berezovski, seçimlerden hemen sonra Putin’i desteklemişti. Ancak daha sonra şirketlerine el konulan Berezovski, çareyi yurtdışına kaçmakta bulmuştu. Sonrasında amansız bir Putin düşmanı kesilen Berezovski’nin Putin’i ve yönetimini töhmet altında bırakmak için ajan Litvinenko’yu öldürtmüş olabileceği belirtiliyor.
Çeçen bağlantısı Bazı komplo teorisyenlerine göre, ajan Litvinenko, Moskova’nın Çeçenistan’ın kontrolü için verdiği mücadelenin kurbanı oldu. Litvinenko, Londra’da sürgünde olan asi Çeçen liderlerden Ahmed Zakayev’in dostuydu. Bu yüzden Litvinenko’nun, Çeçenistan’da Kadirov yönetimini destekleyen Moskova’nın hedefi haline gelmiş olabileceği ifade ediliyor.
FSB operasyonu Rus gizli servisi FSB’deki eski meslektaşlarının, ajan Litvinenko’nun ihanetinin intikamını almış olabilecekleri savı da ortaya atıldı. Ajanlar, suikast için kullandıkları özel zehiri, son derece gizli bir laboratuvarda ürettiler. Bu teze karşı çıkanlar, FSB’nin Putin’in sıkı denetimi altında olduğunu, bir İngiliz vatandaşını Londra’da öldürtme kararını, ciddi sonuçları olabilecek kritik bir karar olarak niteliyor ve buna pek ihtimal vermiyorlar.
Yukos yüzünden miYukos petrol şirketinin eski hissedarı Leonid Nevzelin, İsrail’in Haaretz gazetesine, Litvinenko’nun kendisini ziyarete geldiğini ve Yukos davasıyla ilgili belgeler aldığını söyledi. Nevzelin, Litvinenko’nun Yukos ile ilgili çalışması yüzünden öldürülmüş olabileceğini öne sürdü. Yukos yetkilileri ve hissedarları, cinayet planlamak, yolsuzluk ve vergi kaçırmakla suçlanıyor.
Yoksa intihar mı Olay artık anlaşıldığı için rağbet gösterilmeyen ancak ilk patlak verdiği anda ortaya atılan bu teoriye göre, Litvinenko, Putin’i zor durumda bırakmak için intihar etti. Ancak uzmanlar, öyle bile olsa, Litvinenko’nun kendisini öldürecek dozda bir zehir almayacağını belirtiyorlar.
’Görevim oligark yetiştirip katil kiralamaktı’ÖLDÜRÜLEN Rus ajan Aleksander Litvinenko, ölmeden önce verdiği son röportajda, görevinin komünizm sonrası Rusya’da "oligark" ismi takılan zengin işadamları yetiştirip onların rakiplerini ve Kremlin’i tehdit eden köstebekleri öldürecek katiller kiralamak olduğunu söyledi. Daily Telegraph Gazetesi, iki İngiliz akademisyenin geçen ilkbaharda yaptığı röportajda Livinenko’nun, "Hükümetin bir sorunu olurdu, biz de çözerdik" dediğini yazdı. Livinenko, üst düzey bir ajan olarak, ekonomik bir patlamanın önünü açmak ve muhalefetin önünü kesmek için görevlendirildiğini anlattı, öldürttükleri muhalif isimlerden örnekler verdi.
’Cobra’ toplandıİNGİLTERE İçişleri Bakanı John Reid’in başkanlığında Acil İşler Komitesi "Cobra" çerçevesinde istihbarat örgütü başkanları bir araya gelerek, ajan suikastini ele alırken, İngiliz polisi de, cinayetle ilgili yürüttüğü soruşturma çerçevesinde, özel güvenlik kameralarının kayıtlarını incelemeye başladı. Polis, özellikle, Aleksander Litvinenko’nun hastalandığı 1 Kasım tarihine yakın günlerde kimlerle görüştüğünü tespit etmeye çalışıyor.
Rusya’dan, olayın aydınlatılması için yardım isteyen İngiliz polisi, Litvinenko’nun kanında, evinde,
yemek yediği Japon restoranında ve bir otelde izlerine rastlanan radyoaktif polonyum maddesinin başka insanlar için tehlike oluşturmadığını bildirdi.
Polis, ipucu verebileceklerin araması için özel bir telefon hattı da açtı. Litvinenko’nun cesedine henüz otopsi yapılmadı. Radyoaktivite tehlikesi nedeniyle otopsinin geciktiği belirtiliyor.