AÄ°HM HADEP'in kapatılması konusunda Türkiye'yi haksız buldu

Mahkeme, Türkiye'nin HADEP'i kapatarak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) toplanma ve örgütlenme özgürlüğünü düzenleyen 11'inci maddesini ihlal ettiğini bildirdi.

Kararda, Türkiye'nin PKK eylemleriyle 2003 yılında kapatılan HADEP arasındaki bağlantıyı kanıtlayamadığı belirtildi.

Karar gereğince, Türkiye 24 bin euro tazminat ve 2 bin euro da mahkeme masrafları olmak üzere toplam 26 bin euro ödemeye mahkum edildi.

Mahkeme, HADEP'in, AİHS'nin ifade özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü, ayırımcılığın yasaklanması, seçme ve seçilme hakkı ile mal ve mülkiyetin korunmasıyla ilgili maddelerinden yaptığı şikayetlerinse incelenmeye alınmasına gerek görmedi.

KAPATMA SÃœRECİ      Â

Halkın Demokrasi Partisi (HADEP), 11 Mayıs 1994'de Murat Bozlak ve bazı eski DEP’li milletvekili tarafından kuruldu.

1995 yılındaki milletvekili genel seçimlerinde 1 milyon 171 bin 623, 1999 yılındaki milletvekili genel seçimlerinde 1 milyon 482 bin 196 oy aldı. 1999 yılındaki yerel seçimlerinde 37 belediye başkanlığı kazandı.

Partinin kongresinde PKK bayrakları ve Öcalan posterleri açılması, Türk bayrağının indirilmesi nedeniyle gözaltına alınan Bozlak ve bazı parti yöneticileri tutuklandı ve parti hakkında kapatma davası açıldı.

Dönemin Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin, oybirliğiyle alınan kapatma kararının gerekçeyi şöyle açıklamıştı:

"Partinin PKK'ya yardım yataklık ettiği ve yasadışı eylemlerin odağı haline geldiği anlaşıldığından Anayasa'nın 68'inci ve 69'uncu maddeleri ile 2820 sayılı siyasi partiler kanununun 101 ve 103'üncü maddeleri gereğince kapatılmasına karar verilmiştir."

Bumin, alınan karar gereği beyan ve eylemleriyle partinin kapatılmasına neden olan kurucuları dahil üyelerinden 46'sının da "Anayasanın 69. maddesinin 9 fıkrası gereğince gerekçeli kararın resmi gazetede yayınlanmasından başlayarak 5 yıl süre ile bir başka partinin kurucusu, üyesi, yöneticisi ve denetçisi olamayacaklarına" karar verildiğini açıklamıştı.

AİHM'İN GEÇMİŞTEKİ KAPATMA KARARLARI

AİHM geçmişte, "haksız yere kapatıldık" iddiasıyla kendisine başvuran HEP, DEP, ÖZDEP, EMEP, DKP, STP, TBKP ve Sosyalist Parti'yi haklı bulmuştu.

Türkiye, benzer davalardan sadece Refah Partisi davasını kazanmıştı.

Son olarak, Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Demokratik Toplum Partisi (DTP) de AİHM'de Türkiye aleyhine dava açmıştı.