Ahtapotla savaş

IRAK-Şam İslam Devleti (IŞİD) Kobani’deki hezimetin ardından kendi içinde çatışma yaşamaya ve belli yerlerde mevzi kaybetmeye başladı. Bunu IŞİD için sonun başlangıcı olarak görenler çok. Ancak IŞİD’in bittiği çizgiye daha yüzlerce kilometre var.

IŞİD, Suriye ve Irak haritasına bir ahtapot gibi gerilmiş durumda. IŞİD’in hilafet devleti ilan ettiği harita şöyle şekilleniyor: IŞİD’in elindeki sınırlar Türkiye sınırında biri Carablus diğeri Tel Ebyad olmak üzere iki koldan başlıyor. Bu iki kol IŞİD’in merkezi Rakka’da buluşuyor. Halep ve Hama’nın doğu kırsalından iki hat yine Rakka’ya bağlanıyor. Rakka ile Deyr el Zor arasındaki hat ikiye ayrılıyor; biri doğuya doğru Haseke kırsalından Irak’taki Şengal, Tel Afer ve Musul’a, diğeri güneydoğuya doğru Irak’ın Kaim sınırı üzerinden Bakuba ve Bağdat’ın batı yakasına kadar uzanıyor. Bir hesaba göre bu alan 90 bin kilometrekareyi buluyor.

IŞİD’e üç koldan saldırı

Suriye’nin kuzeyinde Kobani ve Kamışlı etrafını bir yay hareketiyle kuşatan IŞİD’e karşı YPG/YPJ güçlerinin savaşı sürüyor. Suriye ordusu ise ağırlıklı olarak Deyr el Zor, Rakka ve Haseke taraflarında IŞİD’e saldırılar düzenliyor. Irak’ın kuzeyinde Peşmerge ve diğer Kürt güçleri, orta kesimde İran’ın organize ettiği Şii milisler ve yeniden toparlanmaya başlayan Irak ordusu IŞİD’le savaşıyor. ABD öncülüğündeki koalisyon ise hem Suriye hem Irak’ta havadan operasyon düzenliyor. 8 Haziran’dan beri Irak ve Suriye’de 2500 hava saldırısında Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre 1465’i IŞİD üyesi 1600 kişi öldürüldü. Kobani’de IŞİD’e karşı sonuç alınmasına karşın Irak cephesinde kazanımlar sınırlı kaldı.

91 bin kilometrekare

Pentagon’a göre IŞİD, Irak ve Şam’da yerleşimin olduğu toplam 91 bin km’lik bir alanı kontrol ediyor. Bu da yaklaşık Ürdün kadar bir alana tekabül ediyor. Musul’u kurtarmak için ABD, Irak ordusu ve Peşmerge’nin nisan-mayıs ya da haziranda büyük bir operasyona başlaması öngörülüyor. Musul geri alınırsa IŞİD’in takviye güçlerle Rojava’nın Cezire Kantonu’na güneyden saldırması zorlaşacak. IŞİD’in Irak-Suriye arasında tedarik güzergâhı olan Fırat hattının kesilmesi ise Deyr el Zor’un alınmasına bağlı. Ordu bu hattı temizlemeye çalışıyor.

IŞİD’de kaçışlar başladı

Kuzeyde Kürt bariyerini aşamayan IŞİD toprak ve ağır can kayıplarına paralel olarak içeride kısmen çözülme yaşıyor. Kobani’deki hezimetten birbirini sorumlu tutan IŞİD’e bağlı Çeçenler ile Özbekler arasında Rakka’da çatışma çıktı. Kobani’de tahminen 2 bin kişi kaybeden IŞİD’in sınır tanımayan gaddarlığı, katı uygulamaları ve uluslararası önlemlerin etkisiyle örgütten ayrılmalar başladı. IŞİD örgütü terk etmeye kalkışan en az 120 kişiyi öldürdü. Rakka Sessizce Katlediliyor adlı gruba göre IŞİD, Türkiye üzerinden kaçışları önlemek için yollara barikatlar kurup gece sokağa çıkma yasağı dayattı.