Ağır fatura

IRAK’ın en önemli kentleri arasında yer alan kuzeydeki Ninova vilayetinin merkezi Musul’un 3 yıl aradan sonra önceki gün ABD öncülüğündeki Koalisyon’un desteğindeki Irak hükümet güçleri tarafından DEAŞ’tan geri alınmasının yankıları sürüyor. Başta Irak Başbakanı Haydar El İbadi olmak üzere Irak güçleri bu başarıyı kutlarken, uluslararası kurumlar zafere ağır bir fatura ile ulaşıldığına dikkat çekiyor. Kentin DEAŞ’tan alınması için geçen ekimde başlatılan operasyonda binlerce kişi hayatını kaybederken, şehirdeki muazzam yıkım da gözler önüne serildi.

‘920 BİN SİVİL TERK ETTİ’: Birleşmiş Milletler (BM) geçen ekimde başlayan harekâttan bu yana en az 920 bin sivilin evlerini terk ettiğini duyurdu. 700 bine yakın insan ise halen yerinden edilmiş durumda. BM Irak İnsani Yardım Koordinatörü Lise Grande, “Musul’daki askeri harekâtın bitiyor olmasını bilmek rahatlatıcı. Savaş bitmiş olabilir, ama insani kriz devam ediyor. Kentten kaçan pekçok kişi her şeylerini kaybetti. Barınma, gıda, sağlık hizmeti, su ve acil durum malzemelerine ihtiyaçları var. Gördüğümüz travma düzeylerinin bazısı başka yerlerde karşılaştıklarımızın en yükseği” ifadelerini kullandı. 

YARDIM ÖRGÜTLERİ UYARDI: BM Mülteciler Yüksek Komiserliği de dün yaptığı açıklamada sivillerin kente geri dönmesinin aylar alabileceğini kaydetti. Musul ve çevresinde faal 28 yardım kuruluşu da ortak açıklamalarında kentin yeniden imar çabaları için uluslararası yardım çağrısı yaptı. Bu kuruluşlar ayrıca Bağdat hükümetinden Musul sakinlerine kente geri dönmeleri yönünde baskı yapmamasını da istedi. Musul’un yeniden inşası için ilk aşamada 700 milyon dolar (2.5 milyar TL) gerekiyor. Ayrıca savaşın Havice ve Telafer’e kayması bekleniyor. DEAŞ militanlarının çoğunun sakallarını kesip sivillerin arasına kaçıp gittiği de belirtiliyor.   

BİLGİ NOTU: DEAŞ, Musul kentini 10 Haziran 2014’te 6 gün süren çatışmalardan sonra ele geçirmişti. Irak ordusu ve Şii ağırlıklı Haşdi Şabi milisleri 16 Ekim 2016’da Musul’u DEAŞ’tan kurtarmak için operasyon başlatmıştı. Musul’un Bağdat hükümetinin eline geçmesiyle Irak’ta DEAŞ’ın elinde Telafer, Havice kentleri ve Enbar vilayetinin bir bölümü kaldı. Bu yerlerde 150 bin sivilin yaşadığı tahmin ediliyor.

‘MUSULLULARIN YANINDAYIZ’

Dışişleri Bakanlığı, Musul’un kurtarılmasına ilişkin, “DEAŞ terör örgütünün işgali altında bulunan Musul’un kurtarılması için Ekim 2016’dan bu yana sürdürülen askeri operasyonun başarıyla sonuçlanmış olmasından memnuniyet duyuyoruz” değerlendirmesinde bulundu. Açıklamada, “Türkiye’nin geçmişte olduğu gibi DEAŞ sonrası dönemde de Musul halkının yanında olacağını vurguluyoruz” denildi.

TAHRAN, BAĞDAT’I KUTLADI

İran, Musul’un DEAŞ’ın elinden alınmasından ötürü Irak hükümetini kutladı. İran Dışişleri Bakanı Muammed Cevad Zarif paylaştığı tweette, “Irak Hükümeti ve cesur insanlara Musul’un kurtuluşundan ötürü tebrikler. Iraklılar birleştiğinde ulaşabileceklerine sınır yok” dedi.

NUCEYFİ’DEN ‘DÖRT BÖLGE’ UYARISI

ESKİ Musul Valisi ve Ninova Muhafızları Komutanı Esil Nuceyfi, Musul kent merkezdeki savaşın bittiğini ancak dört bölgede her an yeni çatışmaların çıkabileceği uyarasında bulundu. Anadolu Ajansı’na konuşan Nuceyfi, Musul vilayetinde yeni bir çatışmanın patlak vermesinin an meselesi olduğu uyarısında bulunarak, bu konuda şunları söyledi: “Musul, yeni çatışmaların yaşanmasına gebedir. Bana göre vilayetin 4 noktasında her an bir çatışma çıkabilir. Sincar, Telafer, Musul’un güneyi ve Musul Ovası bu hassas yerlerin başında gelmektedir. Musul’un güneyinde şimdiden çatışmalar yaşanıyor. Sincar’da, Peşmerge, PKK ve Haşdi Şabi arasında sürtüşmeler var. Telafer halen örgütün elinde ve çok hassas bir yer. Yeni çatışmaların önüne geçilmesi için vilayette güçlü bir idarenin ivedilikle teşkil edilmesi lazım.”