Afrika su savaşının eşiğinde
Güncelleme Tarihi:
Etiyopya, yoksulluktan çıkış umudu olarak gördüğü Rönesans Barajı’nı doldurmaya hazırlanırken Nil’in suyuna bağımlı Mısır ve Sudan bu adımı varoluşsal tehdit olarak algılıyor. Mısır Cumhurbaşkanı Es Sisi, Etiyopya’yı ‘tüm seçenekler masada’ diye uyardı.
ETİYOPYA’nın ulusal gurur kaynağı olarak gördüğü Etiyopya Büyük Rönesans Barajı (GERD), 110 milyonluk ülkeyi askeri çatışmanın eşiğine getirdi. Addis Ababa yönetimi, Nil Nehri’nin en önemli kolu olan Mavi Nil üzerine inşa ettiği barajda günler içinde ikinci tur su tutma sürecini başlatacağını ilan ederken, Kahire açık açık savaş tehdidinde bulundu. Peki anlaşmazlığın sebebi ne, toplam nüfusları 255 milyonu bulan üç ülke gerçekten savaşabilir mi?
KARŞILIKLI UYARILAR
GERD, temelinin atıldığı 2011’den beri gerilim kaynağı. 74 milyar m3’lük baraj gölünde geçen yıl 4.9 m3’lük su tutuldu. Bu yıl hedef, buna 13.5 milyar m3 daha eklemek. Etiyopya, yağış sezonu olan haziran-ağustos dönemini değerlendirmek istiyor, bu da su tutma işlemine ay içinde başlanacağı anlamına geliyor. İşte bu süreçte Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Etiyopya’ya yönelik mesajlarının tonunu arttırdı. Sisi, “Bir damla suyumuzu almayı deneyin de görelim” minvalindeki açıklamasıyla savaş tehdidinde bulundu, “tüm seçeneklerin masada olduğunu” söyledi. Su açısından neredeyse tamamen Nil’e bağımlı Kahire ve Hartum, Etiyopya’nın su tutma sürecinin yavaş ilerletilmesini istiyor.
ASKERLER SAHADA
Etiyopya’yı caydırmak için bir dizi adım atan Mısır, önce nehrin diğer ev sahipleri Uganda ve Burundi ile askeri anlaşmalar imzaladı, ardından Sudan ile “Nil’in Bekçileri” adlı 6 günlük savaş oyunu organize etti. Yani bir süredir Sudan’a komşu ayrılıkçı Tigray bölgesindeki çatışmalarla zayıflayan Etiyopya, şimdi de kıtada yalnızlaşıyor. Etiyopya Su Bakanı Seleshi Bekele’den “Lüzumsuz bir savaşa girmeye gerek yok” açıklaması gelse de hafta başında Etiyopya ordusu, baraj çevresindeki kuvvetlerin sayısının arttırıldığını bildirdi. Etiyopya Hava Kuvvetleri Komutanı, “Hava Kuvvetleri GERD’i yakından izliyor ve tüm saldırılara karşı koruyacağını taahhüt ediyor” dedi. Bölgeye izinsiz yaklaşan uçakların hedef olarak algılanacağı belirtilirken, yerel basın ve sosyal medyada “barajın havaya uçurulması” tartışılıyor.
BİLGİ NOTU
Mısır ve Sudan, Etiyopya’nın ne hızla su tutacağının belirlenmesi için uluslararası anlaşma yapılmasını istiyor. Taraflar, sonuncusu nisan ayında biten müzakerelerde bir anlaşmaya varamadı.
AFRİKA’NIN EN BÜYÜĞÜ
Halihazırda yüzde 80’i biten barajın 2023’te tam kapasite hizmet vermesi hedefleniyor. Baraj, Sudan sınırına yaklaşık 20 km mesafede yer alıyor. 4.6 milyar dolara mal olan yapıyı, Astaldi’nin çatı şirketi İtalyan Webuild inşa etti.