Afganistan'ın kuzeyi peş peşe Taliban'ın kontrolüne geçiyor! Mezar-ı Şerif seferberliği

Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, siyasi liderler ve Belh yerel yetkilileriyle güvenlik toplantısı yaptı. Belh Valiliği’nden yapılan açıklamada, toplantıda kuzeydeki güvenlik sorunlarının ele alındığı kaydedildi.

 

Toplantıda bulunan Raşid Dostum’un basın ofisinden yapılan açıklamada da Taliban kontrolüne geçen kuzey ve kuzeydoğu vilayetlerinde kapsamlı operasyon yapılmasının planlandığını ifade edildi. Özellikle kuzeyde bulunan ve hükümetin son kalesi olan 700 bin nüfuslu Mezar-ı Şerif kenti, stratejik konumuyla kilit önemde. Bu kentin düşmesi halinde Kabil yönetiminin durumu daha da zorlaşacak.

Bu arada ülkenin kuzeydoğusunda, Tacikistan, Çin ve Pakistan sınırında bulunan Badahşan vilayetinin merkezi Feyzabad şehri Taliban kontrolüne geçti. Böylece bir hafta içinde ele geçirdiği vilayet merkezlerinin sayısı 9’a çıktı. Badahşan İl Şurâ Vekili Hüccetullah Hıradmand militanların, yaklaşık 2 hafta önce vilayet merkezi Feyzabad kentine saldırı başlattığını, üç kez geri püskürtülmelerine rağmen güvenlik güçlerinin önceki gece çekilmek durumunda kaldığını söyledi. Hıradmand, Taliban’ın kent merkezini tamamen kontrolü altına aldığını kaydetti.

AFGAN ASKERLERİ TESLİM OLDU

Bu arada Fransız haber ajansı AFP, Taliban’ın eline geçen Kunduz’un hemen dışındaki havalimanına sığınan yüzlerce Afgan askerinin tüm teçhizatlarıyla birlikte Taliban güçlerine teslim olduğunu belirtti. AFP’ye konuşan ve adının açıklanmasını istemeyen bir Afgan ordu subayı, Kunduz havalimanında yoğun havan topu ateşine maruz kaldıklarını, teslim olmak dışında seçenekleri olmadığını savundu. Subay, “Karşı koyma şansı yoktu. 20 asker, üç Humvee cip ve dört kamyonetten oluşan birimim teslim oldu. Şimdi hepimiz af mektubumuzu bekliyoruz. Uzun bir sıra var” ifadelerini kullandı.

DOSTUM: YENİLGİYE UĞRAYACAKLAR

Afganistan’ın eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mareşal Raşid Dostum, Taliban’ın daha önce de birçok kez kuzeye gelerek tuzağa düştüğünü ifade etti. Dostum, gazetecilere yaptığı açıklamada, Taliban’ın bu sefer de kuzeyden çıkmasının kolay olmayacağını, öncekiler gibi tuzağa düşeceklerini söyledi. Afganistan’ın kuzeyindeki halkın Taliban’a karşı ayaklanacağına inandığını vurgulayan Dostum, Taliban’ın bu bölgede yenilgiye uğrayacağının altını çizdi.

SİVİL ÖLÜMLERİNDE ARTIŞ

34 vilayetten oluşan Afganistan’da 9 vilayetin başkentlerini büyük bir hızla ele geçiren Taliban, 38 milyonluk ülkenin kentte yaşayan 11 milyonluk nüfusu kontrol ediyor. Örgüt “sivillere zarar vermediğini” iddia etse de Afgan ordusuyla yaşanan çatışmalarda yüzlerce sivil Afganın hayatını kaybettiği belirtiliyor. Birleşmiş Milletler’in geçen ay yayınladığı rapora göre ülkede yılın ilk 6 ayında ölen sivillerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine oranla yaklaşık %50 artmış durumda.

‘YENİLGİNİN SEBEBİ ANAYOLLAR’

AFGANİSTAN İçişleri Bakanı Abdulsettar Mirzakval, Afgan ordusunun Taliban karşısındaki hezimetinin anayolların kontrolünü kaybetmekten kaynaklandığını söyledi. Mısır merkezli El Cezire televizyonuna konuşan Mirzakval, hükümetin Taliban’ın ilerleyişini durdurmak için 3 aşamalı bir plan üzerinde çalıştığını açıkladı. Plana göre ilk aşamada ordunun yenilgileri durdurulacak, ikinci aşamada askeri birlikler tekrar toplanarak eğitilmesi sağlanacak ve büyük şehirlerin etrafında güvenlik çemberleri oluşturulacak.

Son aşamada ise Afgan ordusu saldırıya geçecek. Ordunun ana karayolları, büyük şehirler ve sınır kapılarını korumaya odaklandığını söyleyen Mirzakval, hükümetin planın bir parçası olarak Taliban’a karşı savaşan yerel gönüllü güçleri desteklediğini belirtti. Teslim olan veya kaçan güvenlik güçleri ile ilgili de konuşan Mirzakval, “hepsinin geri döndüğünü ve tekrar eğitileceklerini” söyledi. Mirzakval, Taliban’a “ölümleri durdurması” çağrısında bulunarak “Gelin birlikte oturalım ve tüm tarafların kabul edeceği bir koalisyon hükümeti kuralım” dedi. Bu arada, Afganistan Savunma Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin, haziran ayında göreve getirilen Afganistan Genelkurmay Başkanı General Veli Ahmadzai’yi görevinden alarak yerine Haybatullah Alizai’yi atadığını açıkladı.

WASHINGTON POST: KABİL 3 AYDA DÜŞEBİLİR

Amerikan Washington Post gazetesine göre ABD’li yetkililer, Afganistan’dan çekildikten sonra başkent Kabil’in 6 ile 12 ay içinde Taliban’ın kontrolüne geçebileceğini öngörüyordu. Ancak şimdi Amerikalı askeri yetkililerin, başkentin 90 gün gibi bir sürede Taliban denetimine geçebileceğini değerlendirdiği bildiriliyor. Gazeteye konuşan kaynaklardan biri, çöküşün 90 gün içinde, diğerleri ise bir ay kadar kısa bir sürede meydana gelebileceğini söyledi. Amerikan ordusunun yeni istihbarat değerlendirmesi hakkında bilgi sahibi olan bir kaynak, “Her şey yanlış yönde ilerliyor” dedi. ABD’nin, Kabil’deki büyükelçilik için de değerlendirmelerde bulunduğu, elçiliğin ne kadar süre daha açık kalacağının gözden geçirildiği belirtildi.

BIDEN: PİŞMAN DEĞİLİM

Bu arada ABD Başkanı Joe Biden, askeri birliklerini Afganistan’dan çekme yönündeki kararı sebebiyle herhangi bir pişmanlık duymadığını söyledi. Biden, “20 yılda bir trilyon dolardan fazla para harcadık. 300 binden fazla Afgan gücünü eğittik, modern ekipmanlarla donattık. Ve Afgan liderlerin bir araya gelmesi gerekiyor” dedi.

KABİL GÖRÜŞMELERİ DEVAM EDİYOR

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Kabil havalimanının güvenliğinin Türk askerleri tarafından sağlanması konusunda görüşmelerin sürdüğünü açıkladı. Price, konunun ABD Başkanı Joe Biden ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında da konuşulduğunu hatırlatırken, Türkiye’nin havalimanının güvenliğini sağlamak konusunda istekli olmasının ABD tarafını mutlu ettiğini söyledi.

ALMANYA VE HOLLANDA ŞİMDİLİK SINIR DIŞI ETMİYOR

Almanya’nın haklarında sınır dışı kararı verilen Afganları ülkelerine geri gönderme işlemlerini güvenlik nedeniyle bir süreliğine askıya aldığı bildirildi. İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Steve Alter, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “İçişleri Bakanı Afganistan’ın güvenlik durumundaki mevcut gelişmeler nedeniyle şu an için sınır dışı uygulamasını askıya aldı” ifadesini kullandı. Hollanda hükümeti de sığınma başvuruları kabul edilmeyen Afganları sınır dışı etme kararından geri adım attı. Başvuruları reddedilen Afganları ekim ayından sonra sınır dışı etmeyi planlayan Hollanda, Afganistan’da kötüleşen güvenlik durumunu gerekçe göstererek bu politikayı altı ay dondurduğunu açıkladı.