AB'nin 'Doğu' formülü

Alman Hıristiyan Demokrat Elmar Brok, AP genişleme raporu taslağında, "komşu ülkelerle ilişkileri  şekillendirmede AB'nin çekim merkezi olacağı, karşılıklı geçişken eş merkezli halkalara dayanan, daimi ve geçici statü verilmesini içeren  yeni bir kavram geliştirmeliyiz" çağrısında bulundu.

Taslak belgede Türkiye'ye değinmeyen Brok, AB'nin Batı Balkanlara güçlü üyelik taahhüdünde bulunması gereğine vurgu yaparak, bu kapsamda Hırvatistan'la hızlandırılmış katılım müzakerelerinin olumlu sinyal  olarak algılanacağını belirtti.

AB'nin genişleme politikasının üyelik beklentisi içine giren ülkelerde demokratik, ekonomik ve sosyal reformlar için güçlü bir araç olduğu kaydedilen taslakta, "Fakat çevremizdeki beklentiler artıyor. Bazı  komşularımız (ve bazı AB üyeleri) Doğu'daki bazı komşularımıza üyelik olanağını sunmamız gerektiğini iddia ediyorlar. Buna göre AB üyelik perspektifi eksikliği, sınırlarımızda barış, istikrar ve refahı teşvik politikamızı başarısızlığa sürüklüyor. Şu soruyu sormak gerekiyor: Diğer  ülkelerin kendi çıkarlarına olan reformları yerine getirmelerinde tek araç üyelik mi?" ifadesine yer verildi.

Rapor taslağında AB'nin üyeliğe alternatif politikalar geliştirmesini isteyen Brok, bu kapsamda "siyasi, coğrafi ve kültürel olarak farklı iki alanı (AB'nin doğu ve güney komşularını) tek bir çerçeve ve etiket sunan Avrupa Komşuluk Politikası'nın uygun bir cevap oluşturmadığını" ifade  etti.

Taslak belgede, "Komşu ülkelerle ilişkileri şekillendirmede AB'nin çekim merkezi olacağı, karşılıklı geçişken eş merkezli halkalara dayanan, daimi ve geçici statü verilmesini içeren yeni bir kavram  geliştirmeliyiz. Bu yeni mimari AB ve bazı komşu ülkeleri arasında farklı anlaşmaları içermeli. 2 yıldır AP, bazılarının 'komşuluktan çok fakat üyelikten az' olarak tanımladığı güçlendirilmiş ortaklık  statüsünün şekil ve içeriğinin belirlenmesi konusunda AB Komisyonu'na ve  üye ülkelere çağrıda bulunuyor. Bu statü Avrupa Ekonomik Alanı artı, güçlendirilmiş Avrupa Komşuluk Politikası ya da Avrupa Devletler  Topluluğu şeklinde adlandırılabilir. Burada önemli olan hiçbir kapının kapatılmamasıdır. Özel bir statüden faydalanmak hiçbir ülkeyi AB'ye daha da yakınlaştıracak anlaşmalar imzalamasını engellememelidir" denildi.

Çağrılarına bugüne dek AB Komisyonu'ndan ve üye ülkelerden cevap gelmediğini belirterek mevcut yetkisini aşan bu konuda çalışma yapmak için AP'den destek isteyen Elmar Brok'un taslak raporunun mart ayında AP  Dış İlişkiler Komitesi'nde ve nisan ayında AP Genel Kurulu'nda oylanması bekleniyor.