Abe'nin anıt ziyareti Çin'i kızdırdı

Japonya Başbakanı Abe'nin bugün Tokyo’da, Japonya’nın saldırganlığının bir sembolü olarak görülen ve savaşlarda ölen 2,5 milyon Japon askeri için yaptırılan Yasukuni Anıtı’nı (tapınak olarak da adlandırılıyor) ziyaret etmesi Çin’in sert tepkisini çekti. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin Japonya’nın Pekin Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığı'na çağırarak, Çin’in ‘sert tepkisini' ilettiği bildirildi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Qin Gang ise konuyla ilgili olarak Abe’nin adımını protesto ettiklerini ve kınadıklarını söyledi. Qin, Japonya nezdinde Bakanlık ve Büyükelçilik düzeyinde ciddi girişimlerde bulunacağını da kaydetti. Sözcü, "Japon liderlerin savaş mağduru olan Çin ve diğer Asya ülkeleri halklarının duygularını incittiğini ve insanlık vicdanını çiğneyen bu eylemlerden dolayı büyük öfke duyduklarını" ifade etti.

Açıklamasında Qin ayrıca, "Son zamanlarda Japonya, askeri güvenlik konusunda sözde "Çin tehdidi" iddiasını yayarak, Çin'in güvenlik çıkarlarına zarar vermeye çalıştı. Japonya liderlerinin tarihi konularda yaptıkları provokasyon, ikili ilişkiler için büyük engel oluşturdu ve Japonya'nın bundan sorumlu olması gerekir" diye konuştu. Qin Gang, Asya'daki komşu ülkelerin ve uluslararası toplumun güvenini yeniden sağlamak üzere, Japonya'ya işgal tarihinden ders alıp hatalarını düzeltme çağrısında da bulundu.

"TEHLİKELİ BİR ADIM"
Çin, Abe’nin ziyaretinin tarihi reddettiğini, Japonya’nın istilasına maruz kalan halkları yeninden incittiğini ve Japonya’nın sağcı kanadının yükselişini gösterdiğini savunuyor. Çin medyasına göre, söz konusu ziyaret aynı zamanda, Japonya’nın militarizme doğru attığı "tehlikeli bir adım" ve Çin-Japonya ilişkilerinin daha da bozulmasına ve bölgesel istikrara yol açacak.

Abe’nin ziyareti, kendisinin göreve gelmesinin birinci yıl dönümüne denk geliyor. Son olarak Japonya Başbakanı Junichiro Koizumi, Japon müttefik kuvvetlerinin şartsız teslim olduğu 1945’teki tarihin yıl dönümüne denk gelen 15 Ağustos 2006’da söz konusu tapınağı ziyaret etmişti. Japonya, 2. Dünya Savaşı’nda Çin ve Kore Yarımadası'nın büyük bölümünü işgal etmişti.

İkinci Dünya Savaşı’nda işlenen suçlardan dolayı hüküm giyen Japon 14A Sınıfı’nın da dahil olduğu askerler için yaptırılan söz konusu tapınağa yapılan ziyaretler, başta Çin olmak üzere Japonya’nın savaş yıllarında istila ettiği ülkelerin tepkisini çekiyor. Anıtta ayrıca 1948'de savaş suçlarından idam edilen dönemin Japonya Başbakanı General Hideki Tojo da var.

"SAVAŞ KARŞITI BİR JEST"
2006-2007 yıllarındaki başbakanlığı döneminde konunun diplomatik bir mesele olarak kaldığı sürece Yasukuni’yi ziyaret etmeyi tartışmak bile istemediğini söyleyen Abe, şimdi tapınak ziyaretini savaş karşıtı bir jest olarak nitelendirdi. Japon yetkililer ise söz konusu ziyaretin kişisel bir ziyaret olduğunu ve Abe’nin ziyaretinin hükümeti temsil etmediğini savundu.

Abe, ziyaretiyle ilgili olarak yaptığı konuşmada, "Hükümetimizin geçen yıl işbaşına gelmesinden bu yana neler yaptığımızı ve halkın bir daha savaş acısı yaşamaması konusundaki kararlılığımızı ölülerin ruhlarına bildirmek için bugünü seçtim. Niyetim, Çin ve Kore halklarının duygularını incitmek değildir" diye konuştu.

BAŞKA ÜLKELER DE TEPKİLİ
Ancak Abe’nin bu adımı diğer bazı ülkeler tarafından eleştirildi. Tokyo'daki ABD Büyükelçiliği, ziyaretin komşu ülkelerle gerilimi yükselteceğinden "hayal kırıklığına uğradıklarını" duyurdu. Güney Kore de ziyaretin "üzgünlük ve öfke" oluşturduğunu açıkladı.