ABD'ye karşı Rus-İran ekseni

İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'nin bugün başlayacak dört günlük resmi Moskova ziyareti, iki ülke arasında ABD'yi son derece rahatsız edecek sıkı ilişkilerin temelini atmayı amaçlıyor. 12 yıl aradan sonra ilk defa İran ile üst düzey temasa geçen Rusy'nın Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Devlet Başkanı Muhammed Hatemi'y Kremlin'de ağırlıyor.

Dört gün sürecek resmi ziyaret sırasında Hatemi ile Putin, askeri işbirliği konusunu müzakere edecekler ve 1979 İran İslam devriminden bu yana ilk ve geniş kapsamlı bir işbirliği anlaşması imzalayacaklar.

Moskova'daki Rusya - İran zirvesinde en önemli konulardan biri Haza statüsünün belirlenmesi olacak. Bakü - Ceyhan petrol boru hattının geleceğini d yakından ilgilendiren Hazar statü yıllardan beri çözüm bekliyor.

Rusya, diğer üç Hazar ülkesi Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenista ile deniz dibinin paylaşılması, suyun da ortak kullanım alanı olmas konusunda büyük ölçüde görüş birliğine varmış durumda. İran düne kadar ‘‘Hazarın dibi d ortak olmalı’’ görüşünü savunuyordu.

Moskova'daki Putin - Hatemi temaslarınd çıkabilecek en büyük sürpriz İran'ın da Hazar dibinin sektörlere bölünmesin kabul etmesi olacak.

Geçen ay İran'ın Moskova Büyükelçisi, Tahran'ın Rusya'dan 7 milyar dolar değerinde silah alabileceğini açıklamıştı. Bu gerçekleşirse İran, silah savunma sanayii kötüye giden Rusya'nın önde gelen müşterilerinden biri olacak. İran'ın almayı düşündüğü silahlar arasında S-300 hava savunma sistemleri, savaş uçakları, helikopterler ve devriye gemileri bulunuyor.

Halk isterse varım

İran'ın reformcu Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, önümüzdeki 8 Haziran'da yapılacak seçimde aday olabileceği konusunda ilk işareti dün mecliste yaptığı konuşmada verdi. Adaylık konusunda doğrudan konuşmayan Hatemi ‘‘Halk isterse onlara hizmete devam ederim’’ dedi. Göreve gelmesini engellemek için birçok komplo yapıldığını ifade eden Hatemi, din, devrim ve güvenliğin elden gideceği propagandası yapıldığını, ancak halkın kendisine oy verdiğini ve dini liderin de onayladığını kaydetti. Bu arada İran resmi haber ajansı İRNA'nın Genel Müdürü Feridun Verdinejad, yeniden aday olması durumunda İranlıların yüzde 64'ünün Cumhurbaşkanı Hatemi'ye oy vereceğini söyledi.