ABD’nin İran şartlarına AB’den tepki: Alternatifi yok

ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ile nükleer anlaşmadan (JCPAO) çekilmesinin ardından Dışişleri Bakanı Mike Pompeo tarafından yeni bir anlaşma için açıklanan 12 maddelik yol haritası, Avrupa’nın tepkisine neden oldu. Çekilme kararından bu yana ABD’ye sert bir tavır takınan Avrupa Birliği Dışişleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Washington’a, “Anlaşmanın alternatifi yok” mesajını verdi. AB’nin bu mesajı, anlaşmanın ABD dışındaki taraflarının pozisyonunu yansıtması açısından önem taşıyor.

ŞARTLAR ‘ÇÖZÜM’ DEĞİL
JCPAO, İran ile tüm ilişkileri düzenleyecek şekilde tasarlanmadığı gerekçesiyle eleştiriliyor. Pompeo’nun açıkladığı yol haritası ise ABD’nin yeni bir anlaşma için nükleer program ile sınırlı kalmak istemediğini yansıtan bir içeriğe sahip. Washington, nükleerin yanı sıra balistik füzeler, bölgedeki etkinlik ve terör örgütlerine destek gibi konuları da öne çıkaran bir yaklaşım sergiliyor. AB’de bu yaklaşım ‘çözüm’ olarak görülmedi. Mogherini, “Pompeo’nun konuşması, JCPOA’dan çekilmenin bölgeyi nükleer yayılma tehdidine karşı nasıl daha güvenli hale getirdiğini ya da getireceğini veya İran’ın JCPOA kapsamı dışındaki yaklaşımını etkileme konusunda bizi nasıl daha iyi bir pozisyona soktuğunu kanıtlamadı” dedi. Federica Mogherini, ABD’yi de taahhütlerine bağlı kalmaya çağırdı.

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Pompeo’nun İran anlaşmasına yönelik eleştirilerine şaşırmadığını belirterek, “Şu aşamada daha iyi bir alternatif görmüyoruz” dedi. Maas, JCPAO olmaksızın İran’ın nükleer programına devam etme riski olduğunu hatırlattı. İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson da “Balistik füzeleri, İran’ın uygunsuz davranışlarını, bölgedeki yıkıcı eylemlerini ve nükleer sorunu dev bir müzakereye, yeni bir jumbo İran müzakeresine dönüştürmeye çalışmanın makul bir sürede çok kolay yapılabilir olduğunu düşünmüyorum” diye konuştu. JCPOA’yı ‘iyi bir anlaşma’ olarak niteleyen Johnson, belgenin dünyayı bir İran nükleer bombasından koruduğunu söyledi.