ABD'nin İran anlaşmasına itiraz gerekçeleri
Güncelleme Tarihi:
Türkiye, Brezilya ve İran arasında Tahran'da imzalanan tarihi uranyum takası anlaşmasına ABD neden itiraz ediyor? İşte ABD tarafında itiraza neden olan üç gerekçe:
Washington yönetimi, Türkiye ve Brezilya’nın çabalarıyla, İran’a varılan uranyum takası anlaşmasına rağmen, İran’a yaptırımda kararlı. Yanına, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa gibi diğer BM Güvenlik Konseyi üyelerini de alan ABD, bu ayın sonuna kadar İran’a yaptırım kararı çıkartmayı amaçlıyor.
Peki, İran, Türkiye ve Brezilya’nın altına imza koydukları anlaşmaya ABD neden itiraz ediyor;
İşte Amerikalı bir kaynağın ağzından, itiraz nedenleri;
• İran, daha Türkiye ve Brezilya ile mutabakata varılan anlaşma üzerindeki imzası kurumadan, uranyum zenginleştirmeye devam edeceğini açıkladı. Bunun anlamı şu, İranlılar bir yandan Türkiye üzerinden takas yoluyla uranyumu dışarıda zenginleştirecekler, diğer yandan İran içinde de aynı çalışmalara devam edecekler.
• Anlaşmada, İran’ın takas için 1200 kilogram uranyumu Türkiye’ye teslim edeceğini açıklıyor. Uluslar arası Atom Enerjisi Ajansı, İran’a ilk kez “takas” anlaşmasını 2009 yılı Ekim ayında önermişti. O dönemde İran’ın elinde yaklaşık 1500 kilogram az zenginleştirilmiş uranyum olduğu biliniyordu. Oysa o günden bu yana İran doğada bulunan saf uranyumu zenginleştirmeye devam etti. Ve İran’ın elindeki az zenginleştirilmiş uranyum miktarı 2 bin kilogramı geçti. Nükleer bombası yapmak için yaklaşık 1000 kilogram zenginleştirilmiş uranyuma ihtiyaç var. İran, Türkiye’ye 1200 kilogram verse bile, elinde kendi imkanlarıyla geliştirebileceği, bir bomba yapmaya yetecek kadar az zenginleştirilmiş uranyum kalacak. Dolayısıyla, Ekim ayında takas için uygun olan 1200 kilogram rakamı, bugünün şartlarında yeterli değildir.
• Takas işlemi, yaptırımın alternatifi değildir. Sadece İran’ın “iyi niyetini gösterecek” olumlu bir adım olarak nitelenebilir. Yaptırım kararı alınır, İran eğer iyi niyetini devam ettirirse, bu karar uygulanmaz ya da esnetilir. Ancak üzerinde uzlaşmaya varılmış olan yaptırımlardan şu anda vazgeçmek, yine İran’ın oyununa gelmek, Tahran yönetimine ek zaman kazandırmak anlamı taşır.
