ABD'li diplomat Holbrooke öldü

Cuma günü aniden rahatsızlanmasının ardından George Washington Üniversitesi Hastanesi'ne kaldırılan Richard Holbrooke, 20 saatten uzun süren bir ameliyat geçirmişti.

Hafta sonu, kan dolaşımını artırmak için Holbrooke'a ikinci kez cerrahi müdahale uygulanmış, ama deneyimli diplomatın sağlık durumu ciddiyetini korumaya devam etmişti.

ABD Başkanı Barack Obama, Holbrooke'u, "Amerikan dış politikasında çok önemli bir şahsiyet, Afganistan ve Pakistan ekibinin önemli bir üyesi ve Amerikan halkı ile dünya genelindeki halkların hayranlığını kazanmış, yorulmak bilmez bir kamu çalışanı" olarak nitelendirmişti.

BOSNA SAVAŞINA NOKTAYI KOYAN DAYTON BARIŞ ANLAŞMASININ DA MİMARI OLARAK BİLİNİYOR

Holbrooke, 50 yıla yakın diplomatik kariyeri boyunca dünyanın dört bir köşesinde, birçok önemli görevler üstlenen bir şahsiyet oldu.

Holbrooke'un belki de en büyük başarısı, ABD'nin eski başkanlarından Bill Clinton döneminde Dışişleri Bakanlığında Avrupa ve Kanada İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı olarak görev yaptığı dönemde, 1995 yılında Bosna'daki savaşa noktayı koyan Dayton barış anlaşmasının mimarı olmasıydı. Holbrooke, bu başarısının ardından, müzakerelerdeki hırslı ve agresif tutumu dolayısıyla "buldozer" lakabıyla anılmaya başlandı.

ABD Başkanı Barack Obama tarafından geçen yıl Afganistan ve Pakistan özel temsilciliği görevine atanan Holbrooke, Obama'nın en önemli dış politika önceliklerinden olan Afganistan'a yönelik çabaların koordine edilmesi gibi zor bir görev üstlenmiş oldu ve bu çabalarda kilit rol oynadı.

Holbrooke'un ölümü, ABD'nin Afganistan politikası açısından çok kritik bir zamana denk geldi. Obama'nın bu hafta içinde Afganistan'daki askeri stratejisinin etkilerine dair raporu açıklaması bekleniyordu.

Clinton döneminde bir ara ABD'nin BM Daimi Temsilciliği görevini yürüten Holbrooke, diplomatik kariyeri boyunca, 1993-1994 yıllarında ABD'nin Almanya'daki Büyükelçisi, 1977-1981 yılları arasında ABD Dışişleri Bakanlığının en genç Doğu Asya ve Pasifik İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı olması gibi birçok görev üstlendi.

Diplomatik kariyerine Vietnam'da başlayan Holbrooke, 1962 yılında Brown Üniversitesi'nden mezun olduktan hemen sonra Dışişleri Bakanlığı için Vietnam'da çalıştı ve Vietnam ile ilgili 1968-1969 Paris Barış Görüşmelerinde Amerikan heyetinin bir üyesi olarak yer aldı. Holbrooke, Vietnam'da bulunduğu sürede Mekong Deltası'nda BM Uluslararası Kalkınma Ajansı'nın sivil temsilcisi olarak da görev aldı.

Richard Holbrooke, 2008 yılındaki başkanlık seçimlerinde adaylığını koyan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın seçim kampanyası sırasında, Clinton'ın en başta gelen dış politika danışmanlarından da biriydi. Seçim kampanyası sırasında, Obama ya da Clinton'ın seçimleri kazanması halinde adı olası dışişleri bakanları adayları arasında da geçen Holbrooke, kariyeri boyunca da uzun süreler Demokrat politikacılara siyasi danışmanlık yaptı.

"KARDAK KRİZİ"NDE ARABULUCULUK...

Foreign Policy dergisinin bu yıl "100 Küresel Düşünür" arasında yer verdiği Holbrooke, derginin bu vesileyle önceki hafta Washington'da düzenlediği etkinliğe katılmış, etkinlik sırasında Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile de uzun süre baş başa sohbet etmişti. Holbrooke, 1972-1976 yılları arasında Foreign Policy dergisinin editörlüğünü de yapmıştı.

Türkiye ile Yunanistan arasında, iki ülkeyi savaşın eşiğine getiren "Kardak krizi"nde arabuluculuk yapan Holbrooke, ABD'nin eski başkanlarından Bill Clinton döneminde, Clinton'ın Kıbrıs Özel Temsilciliği görevine de getirilmişti. "Dayton Anlaşması"nın mimarı olarak Kıbrıs'ta da çözüm yolunda ilerleme sağlaması beklenen Holbrooke, adada taraflar arasında çözüm arayışlarına girdi, ancak Bosna'daki başarıyı Kıbrıs sorunu için gösteremedi.

Holbrooke'un bir dönem Türkiye'yi Malezya'ya benzetmesi Türkiye'de ciddi tartışmalar yaratmış, bunun ardından Holbrooke, Türk kültürüne olan saygısına dikkat çekerek, sözlerinin Türkiye'de yanlış anlaşıldığını dile getirmişti.

Nobel Barış Ödülü'ne 7 kez aday gösterilen Holbrooke, gazeteci ve yazar Kati Marton ile evli, 2 çocuk sahibi. Holbrooke ayrıca, "To End A War" (Bir Savaşı Bitirmek) adlı kitabın da yazarı.