AB’den ‘şeffaf soruşturma’ çağrısı

REFERANDUM sonucunun ardından üye ülkelerinden ve kurumlarından gelen farklı tepkiler ışığında Türkiye ile ilişkilerin geleceği konusunda net pozisyon belirlemekte zorlanan Avrupa Birliği, usulsüzlük iddiaları konusunda ‘şeffaf soruşturma’ çağrısı yaptı.

İDAM EN KIRMIZI ÇİZGİ

Referandum sonrasında verdiği ilk tepkide, alışık olunmayan bir şekilde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) heyetinin raporunu bekleyeceği mesajını veren AB’nin bu çağrıyı yapmasında ilk bulgular etkili oldu. AGİT metnin dikkatli şekilde incelendiğini ve AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini’nin gözlem heyeti başkanı Tana de Zulueta ile görüştüğünü açıklayan AB Komisyonu Sözcüsü Margaritis Schinas, “Türk yetkililere bundan sonraki adımları çok dikkatli bir şekilde atma, mümkün olan en geniş ulusal konsensüsü sağlamaya çalışma, tüm aktörlere itidal ve referandumdaki usulsüzlük iddialarına ilişkin şeffaf bir soruşturma başlatma çağrısı yapıyoruz” dedi.

Türkiye’de son dönemde sürekli gündemde tutulan idam cezasını, “şüpheye yer olmayan şekilde” reddettiklerini belirten Schinas, “İdam cezası sadece kırmızı çizgi değil, tüm kırmızı çizgilerin en kırmızısı” dedi. Schinas, “Bu konuda retorikten eyleme geçilmesi Türkiye’nin Avrupa ailesinin bir üyesi olmak istemediğinin açık sinyali olacaktır” ifadelerini kullandı.

KRİTİK HAFTA

AB yetkilileri, bu aşamadan sonra ilişkilerin geleceğinin, büyük ölçüde, Türkiye’nin yaklaşımına bağlı olacağının ancak gelen ilk sinyallerin çok kısa vadede hızlı bir iyileşmeye işaret etmediğine dikkat çekiyorlar. Üst düzey bir diplomat, “Son dönemde Türkiye’nin tam üye olduğu kurumlarla bile sorunlar yaşaması üzerinde dikkatle düşünülmesi gereken bir durum” dedi.

Gelecek hafta, Türkiye’nin AB ve Avrupa Konseyi ile ilişkileri açısından kritik öneme sahip. Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM), 25 Nisan’da yapacağı oturumda Türkiye’nin tekrar denetim sürecine alınıp alınmayacağını tartışıp oylayacak. Denetim süreci, insan hakları ve hukuk devleti alanında yükümlülüklerini yerine getirmemiş, demokrasisi belirli bir olgunluğa ulaşmamış ya da bu alanda ciddi zaaflar yaşayan ülkelere uygulanıyor. Şu aşamada ibre denetim sürecine işaret ediyor.  AB de referandum sürecini ve Türkiye ile ilişkilerin geleceğini 28 Nisan’da Malta’da dışişleri bakanları düzeyinde ele alacak. Özellikle bazı üye ülkelerin ve Avrupa Parlamentosu’nun büyük bölümünün Türkiye ile müzakerelerin durdurulmasından yana görüş bildirdiği bir ortamda, bu toplantıdaki havanın da Türkiye açısından çok olumlu olması beklenmiyor.

KUTLAMA YOK

AB Komisyonu’nun referandum açıklamasında en dikkat çeken unsurlardan birini kutlama mesajı yerine mesafeli bir yaklaşım sergilenmesi oluşturuyordu. ABD Başkanı Donald Trump’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı arayarak kutlamasına karşın AB ilk pozisyonunu koruyor. Üst düzey bir AB yetkilisi, “Komisyon’dan herhangi bir kutlama araması yapılması gündemde değil” dedi.