ABD'den Türkiye'nin 'tampon bölge' önerisine çelişkili cevaplar

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin "Araştırmaya değer, konuya çok yakından bakmaya değer" şeklindeki cevabıyla çelişen açıklamalar ABD Savunma Bakanlığı ve Beyaz Saray'dan geldi.

ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, tampon bölge konusunun şu an masada olmadığını söyledi. Kirby, günlük basın toplantısında tampon bölgeyle ilgili soruları yanıtladı. Türkiye ile tampon bölge konusunda birçok defa görüştüklerini belirten Kirby, "Bu konu şu anda değerlendirdiğimiz bir askeri seçenek olarak masada değil" dedi. Kirby, tampon bölgenin kendileri için "aktif bir tartışma konusu" olmadığını ama meseleyi Türkiye ile rutin olarak konuştuklarını kaydetti.

Türkiye'nin, ABD öncülüğündeki IŞİD ile mücadele koalisyonuna katkılarına ilişkin soruya Kirby, şu yanıtı verdi:

"Bakan (Chuck) Hagel bu konuda açıktı: Tabii ki Türkiye'nin katkısını görmek istiyoruz. Türkiye'nin yardımcı olmasını istiyoruz. Komşu ülke oldukları, orada oldukları için askeri anlamda, bizde olmayan bilgi ve kapasiteye sahip olduklarını biliyoruz. Orası, dünyada onların parçası olduğu yer ve onları koalisyona mümkün olan en aktif şekilde katılmaya teşvik ediyoruz."

Kirby, Türkiye'nin de koalisyona katkıda bulunmak istediğini ve bunu kendi yetkisi ve Türk halkının desteğine uygun olarak yapacağını, ABD olarak kendilerinin ülkelerden bir talepte bulunmadığını söyledi. Kirby, "Biz onlara spesifik talep ve isteklerle gitmiyoruz. Bu isteğe dayalı bir koalisyon" dedi. Kirby, Türkiye'nin "çok yetkin ve profesyonel bir orduya sahip" olduğunu belirtti.

ABD BU KEZ SERT VURDU

BEYAZ SARAY'DAN DA VETO
Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest de Suriye'de tampon bölge oluşturulma fikrinin şu anda üzerinde düşünülen bir şey olmadığını söyledi.

Earnest'a, günlük basın brifinginde, Suriye'de tampon bölge fikrine yönelik Washington'ın pozisyonu soruldu. Suriye'de yerinden edilen insanları korumak için bölgede oluşturulması tartışılan tampon bölgenin Türkiye tarafından birçok kez dile getirildiğini anımsatan Earnest, "Açıkçası Türklerle bunları görüşüyoruz. Bu, şu anda üzerinde düşünülen bir şey değil" ifadesini kullandı.

"ABD, Türkiye'nin bölgedeki çabalarından memnun mu veya Türkiye'nin IŞİD'le mücadelesine yönelik giderek artan bir kızgınlık var mı" sorusunu ise Earnest, şöyle cevapladı:

"Türkiye parlamentosunun son günlerdeki askeri güç kullanılmasını yetkilendirmeye dönük oylamasından ve IŞİD'i Türkiye'nin ulusal güvenliğine büyük bir tehdit görmesinden memnuniyet duyuyoruz. Bu, Türkiye'yi IŞİD'e karşı ABD'nin öncülüğündeki geniş uluslararası koalisyonla aynı çizgiye getirmiş oluyor. Buradaki soru şu; Türkiye'nin kendine özgü yeteneğini bu geniş uluslararası çabaya nasıl entegre edilebileceğidir. Bu çabaların koordinasyonu için ABD'deki doğru kişi emekli general John Allen. Türkiye'nin bu yeteneklerini kapsamlı uluslararası koalisyonla nasıl bütünleştirilebileceğine ilişkin Türk liderlerle görüşmek üzere kendisi yarın Ankara'ya gidiyor."

KERRY NE DEMİŞTİ
ABD Dışişleri Bakanı Kerry ve İngiliz mevkidaşı Philip Hammond'ın Washington'da düzenlediği ortak basın toplantısında iki bakana, "Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande'ın, Türkiye'nin tampon bölgeye yönelik çağrısını destekleyeceğini belirttiği" hatırlatılıp, bu konudaki görüşleri sorulmuştu.

"Araştırmaya değer, konuya çok yakından bakmaya değer" diyen Kerry, Suriye sınırını milyonu aşkın sığınmacının geçtiğine işaret ederek, komşu ülkelere giden Suriyelilerin geri dönmesi ve sınır boyundaki bir alanda korunması halinde bunun istenen bir durum olacağını söylemişti.

Kerry, "Ancak aynı zamanda (bu alanın) güvenliği sağlanmalı, hükümetin (Esed rejimi) saldırısının olmaması garantilenmeli, diğer birçok şey de yapılmalı. Dolayısıyla, bu konunun incelenmesi lazım. Hepimiz bu konuyu yakından ele alma taraftarıyız ve General Allen'in ve yetkili kumandanların önümüzdeki günlerde görüşeceği konulardan biri olacak" diye eklemişti.

Hammond da tampon bölge fikrinin bir süredir dile getirildiğini ama tampon bölgeden tam olarak neyin kastedildiğini ve bu konseptin nasıl çalışabileceğini diğer müttefik ve partnerlerle incelemeleri gerektiğini söylemişti. Hammond, "Ama tabi ki şu aşamada bu fikri gözardı etmiyorum" diye konuşmuştu.

KERRY'NİN SÖZLERİNE AÇIKLIK GETİRDİ
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki ise günlük basın toplantısında Kerry'nin sözlerine açıklama getirdi.

Tampon bölge konusunun Türkiye ve diğer ülkelerin zaman zaman dile getirdiği bir öneri olduğunu ifade eden Psaki, teklifi bu ülkelerde bu sure boyunca görüştüklerini ve bu konudaki görüşmelerin de devam ettiğini kaydederek, "Dolayısıyla, şu anda bunun (tampon bölge) uygulanmasını düşünmesek de bu, diğer ülkelerin getirdikleri bir dizi fikir ve önerileri tartışmaya devam etmeyeceğimiz anlamına gelmiyor" dedi.

Türkiye ile Irak ve Suriye'de ABD ve Türkiye'nin ortak hedeflerinin desteklenmesini sağlayacak eylemleri başlatmak ve tanımlamak için çalıştıklarını belirten Psaki, "Bir fikirleri olduğu zaman dile getiriyorlar ve biz de bunu konuşmaya açığız. Hiçbir zaman (tampon bölge fikrini) göz ardı etmedik. (Ama) şu anda sadece bunu hayata geçirmeyi düşünmüyoruz" ifadesini kullandı.

Psaki, tampon bölgede güvenliğin sağlanması gibi birçok konunun incelenmesi gerektiğine işaret ederek, "Bunlar ele alınması kolay konular değil ama partner ve müttefiklerimizin fikirlerini dinlemekten mutlu oluruz" yorumunu yaptı.

"ABD'NİN BU KONUDAKİ POLİTİKASI DEĞİŞMEDİ"
Sözcü Psaki, bu yaklaşımlarıyla, ABD yönetiminden "tampon bölge konusunda farklı birimlerden karışık mesajlar geldiği" yönündeki eleştirilere ise katılmadı. Bakan Kerry'nin tampon bölgenin uygulanmasındaki birçok zorluğa işaret ettiğini hatırlatan Psaki, şu anda tampon bölgeyi uygulamayı değerlendirmemelerinin nedenlerinden bazılarının da bu zorluklar olduğunu bildirdi.

Psaki, Kerry'nin tampon bölge önerisi için kullandığı "araştırmaya değer, konuya yakından bakmaya değer" sözlerinin sorulması üzerine, "Biz konuyu tartışmaya açığız, partner ve müttefiklerimizi dinlemeye açığız. ABD'nin baş diplomatı olarak bu Kerry'nin görevi. Ancak bu, ABD'nin bu konudaki politikasının değiştiği anlamına gelmiyor" ifadesini kullandı.

"TÜRKİYE'NİN MERKEZİ ROL OYNAMASI GEREKLİ"
Başka bir soru üzerine Psaki, Türkiye'nin önemli bir NATO müttefiki olduğunu ve dünyadaki diğer ülkeler kadar ve belki de daha fazla IŞİD tehdidini hissettiğini belirterek, "Onların da odaklanması gereken kendi kaygıları var ve bu nedenle burada (koalisyonda) merkezi bir rol oynamaları gerekmesinin nedenlerinden biri bu" değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'nin yabancı savaşçıların önlenmesi, IŞİD'in finansal yapısı ile meşruluğunun ortadan kaldırılması çabaları gibi diğer konularda koalisyona katkıda bulunduğunu anımsatan Psaki, "(Şu anda) askeri anlamda daha çok ne yapabileceklerini konuşuyoruz" dedi.

Psaki, yurdun çeşitli kentlerinde terör örgütü IŞİD'e tepki bahanesiyle düzenlenen izinsiz gösterilere dair soru üzerine, "Protestolardaki çatışmalar nedeniyle hayatlarını kaybedenler olduğuna yönelik haberlerden kaygı duyuyoruz. Bu, bizim için çok kaygı verici. Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de toplanma ve ifade özgürlüğünü destekliyoruz. Tüm tarafları şiddetten kaçınmaya ve itidale çağırıyoruz" diye konuştu.