ABD’den İran ile 6 milyar dolarlık takas: Al parayı ver mahkûmu

ABD ile İran arasında haftalardır beklenen mahkum takası dün gerçekleşti. Anlaşma kapsamında ilk olarak Güney Kore’de tutulan, Tahran’a yönelik yaptırımlar çerçevesinde ‘dondurulmuş’ İran fonlarından 6 milyar dolar (yaklaşık 162 milyar TL), Katar’daki bankalara aktarıldı. Transferin onaylanmasının ardından İran’da cezaevinde bulunan dördü erkek, beş ABD vatandaşı, yine Katar’a ait bir uçakla Doha’ya taşındı. Öte yandan Washington yönetiminin yaptırımlarını deldikleri gerekçesiyle ABD’de cezaevinde tutulan beş İranlının da serbest bırakılacağı bildirildi.

İlk olarak 10 Ağustos’ta kamuoyuna duyurulan anlaşmanın, taraflar arasında derin anlaşmazlıklar devam etse de Washington-Tahran hattında büyük bir rahatsızlığı ortadan kaldıracağı belirtildi. Uzun süredir, Katar’ın arabuluculuğuyla sürdürülen görüşmelerin ardından varılan anlaşmanın başarılı bir şekilde tamamlanmasının, olası bir nükleer anlaşma için güven ortamının oluşmasına katkıda bulunabileceği kaydedildi.

‘İSTEDİĞİMİZ GİBİ HARCARIZ’

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, geçen hafta Tahran’da NBC Nightly News’e verdiği röportajda anlaşma kapsamında serbest bırakılan 6 milyar dolarlık fonla ne yapılacağına Tahran’ın karar vereceğini söylemişti. Washington yönetimi ise serbest bırakılan paranın yalnızca ilaç ve gıda gibi insani yardımlar için kullanılabileceğini öne sürüyor. İran Dışişleri Sözcüsü Nasır Kenani, takasla ilgili yaptığı açıklamada, ABD hapishanelerinde tutulan beş İranlı mahkûmun serbest bırakılacağını teyit ederken bu mahkûmlardan ikisinin İran’a döneceğini, birinin üçüncü bir ülkede bulunan ailesinin yanına gideceğini ve diğer ikisinin de ABD’de kalmayı tercih ettiklerini ifade etti.

İran’ın serbest bıraktığı tutuklular ilk durak olarak Katar’a götürüldü.

ABD’DE BAZI KESİMLER RAHATSIZ

ABD kamuoyunun bir kısmı ise anlaşmadan rahatsız. El Cezire muhabiri Kimberly Halkett’in aktardığına göre bazı kesimler, Washington’un çok fazla taviz verdiğini, bu durumun da yurtdışındaki Amerikalıların gözaltına alınmasını teşvik ettiğini düşünüyor.

KİM BU AMERİKALILAR

İran’ın serbest bıraktığı mahkûmlardan üçünün kimlikleri açıklanırken biri kadın olan diğer iki isim açıklanmadı.

- Siamak Namazi, 2015’te İran’ı ziyaretinde gözaltına alınmıştı. Bir petrol şirketinde yönetici olan Namazi (52), ‘düşmanla işbirliği yapma’ suçlamasıyla 10 yıl hapse mahkûm edilmişti. 

- İş insanı Emad Shargi, 2018 yılında eşiyle birlikte İran’da gözaltına alınmış, 2020 yılında ‘casusluk’ suçlamasıyla 10 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

- Morad Tahbaz ise 2018’de tutuklanarak, ‘ABD hükümeti ile ilişki içinde olmak’ suçlamasıyla 10 yıl hapse çarptırılmıştı.