ABD'de tartışmalı kürtaj yasasına Anayasa Mahkemesi'nden kritik mesaj

Amerika Birleşik Devletleri Anayasa Mahkemesi, Mississippi eyaletinde 2018'de kabul edilen, hamileliğin 15. haftasından sonra kürtajı yasaklayan kanununu onaylama ihtimalinin sinyallerini verdi. Kanun ensest ya da tecavüz söz konusu olsa dahi uygulanıyor.

2018 yılında Mississippi'de valinin "Burayı Amerika'daki doğmamış çocuklar için en güvenli yer yapacağım" sözleriyle imzaladığı kanuna karşı, kadın sağlığı üzerine çalışan Jackson Women's Health Organisation, eyaleti mahkemeye vermişti.

Dava, 2020 Haziran'ında Anayasa Mahkemesi'ne sevkedildi.

Dün Anayasa Mahkemesi'nde gerçekleşen duruşmada, altıya üç çoğunluktaki muhafazakar hakimler "ülkede çoğunluğun onlar gibi düşündüğünü" savundu.

Mississippi'deki kanunun kabul edilmesini isteyen muhafazakarlar, ABD tarihinde "dönüm noktası" olan iki kararın kaldırılmasını istedi.

Bunlardan biri, 1973'te çıkan ve kadınlara hamileliğin ilk üç ayında tamamen, sonraki dönemlerinde de kısmi kürtaj hakkı veren kanun.

Diğeri ise 1992'de kabul edilen, fetüsün rahim dışında "hayatta kalamayacağı" ilk 24 hafta boyunca kürtaj yapılabileceğini savunan kanundu.

O dönemden bu yana kürtaj hakkının sınırlandırılmasındaki kırmızıçizgi, fetüsün "canlı olmadığı" ilk 24 haftaydı.

Ancak Donald Trump döneminde Yüksek Mahkeme kürtaj hakkını sınırlandırma yönünde değişiklikler yapmış ve bunlar Amerika tarihindeki en muhafazakar dönüşüm olarak kabul edilmişti.

Kabul edilirse Haziran'da yürürlüğe girmesi beklenen Mississippi kanunu, milyonlarca kadının kürtaj hakkına erişimini engelleyecek.

Amerika'da kürtaj karşıtları, uzun zamandır Yüksek Mahkeme'den "doğmamış çocukları korumak adına harekete geçmesini" talep ediyordu.

Ancak uzmanlar kürtaj sınırlandırılırsa hamile kadınlardaki ölüm oranının artabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.

Davacı Jackson Women's Health Organisation için kürtaj hakkı bir "ya hep ya hiç" kavgası.

Dünkü duruşmada liberal hakim Sonya Sotomayor, Anayasa Mahkemesi'nin bu kanun kabul edilirse toplumda oluşacak kötü algıdan kurtulamayacağını söyledi; 24 haftadan önce fetüsün acıyı hissedip hissedemeyeceğini sorguladı.

Muhafazakar hakim Scott Stewart ise, fetüsün dışarıdan dürtülürse kendisini geri çekeceğini savundu. Sotomayor böyle uyarıcılara karşı beyin ölümü gerçekleşmiş bedenlerin yüzde 40'ında da refleks gösterildiğini, bunun bilinç sahibi olduklarına ve acıyı hissettiklerine dair bir kanıt olmadığını belirtti.

Eğer mahkeme geçmişteki iki kanunu kaldırırsa ya da Mississippi yasasını kabul ederse, en az 21 eyalette kürtaj 15 haftadan sonra yasaklanacak.

2019'da Amerika'da kaydedilen kürtaj sayısı bir önceki yıla göre yüzde 18 artarak 630 bine ulaşmıştı.