ABD'de kıyak emeklilik krizi

ABD'de eski tüfek 3 Kongre üyesinin eski yasa hükümlerinden yararlanarak yıllık 100 bin dolara yakın emekli maaşı alacak olması kamuoyunu ayağa kaldırdı. Amerikalılar, ‘Rolls-Royce emeklilik’ diye niteledikleri maaşların yeni yasaya göre belirlenmesini istiyor.

Türkiye'de milletvekillerine erken emeklilik ve süper maaşlar kamuoyunda büyük tepki yaratmasına rağmen kolaylıkla yürürlüğe giriyor. ABD'de ise, on yıllardır Kongre üyesi olan bir kaç senatör ve Kongre üyesinin ülke ortalamasının üzerinde emekli aylığı alacak olması ortalığı karıştırdı.

ABD'de ‘kıyak emeklilik’ tartışmasına, Kongre üyeleri, Joseph McDade, Lee Hamilton ve Sidney Yates'in yaş haddinden dolayı emekli olma aşamasına gelmesi neden oldu. Kongre'ye neredeyse ömürlerini veren bu üyelerin yıllık gelirleri çalışırken 133.600 dolar. (27.4 milyar TL) Üç Kongre üyesinin kamuda çalıştıkları süre ise, toplam 104 yılı buluyor. ABD'de 1984 yılında kabul edilen yasa, emeklilik ücretlerinin, normal çalışırken kazanılan ücretlere oranını belirliyor. Ancak bazı senatör ve kongre üyeleri 1984 yılından önce seçildikleri ve sürekli görev yaptıkları için eski yasanın hükümlerinden de yararlanıyor. Böylece 1999 yılında emekli olacak Kongre üyeleri, Joseph McDade, Lee Hamilton ve Sidney Yates'in emekli aylıkları yıllık 100 bin dolara yaklaşıyor.

Üç senatörün yıllık 98.694 dolar (20.2 milyar) emeklilik aylığı alacak olması, ABD'de bir çok sivil toplum örgütünün tepkisine yol açtı. ABD Vergi Verenler Birliği adlı örgüt, bu miktardaki bir emeklilik aylığının özel sektörde bile kazanılmadığını belirterek, eski senatör ve Kongre üyelerine de yeni emeklililk yasasının uygulanmasını istedi. Birliğin Başkanı David Keating düzenlediği basın toplantısında, ‘Bu durum, emekliliğin Rolls-Royce’u. Vergi verenler olarak bu haksızlığa dur demeliyiz' dedi.

NORMALİN 5 KATI

1984 yılında yürürlüğe giren emeklilik yasasına göre özel sektörde yıllık 50 bin dolar (10.25 milyar) kazanan bir kişi, emekli olduğunda ortalama 17 bin dolar (3.5 milyar) maaş alıyor. Bir Kongre üyesi ise, eğer 1984 yılından önce seçildiyse ve 1998'den sonra emekli olmak istiyorsa, ortalama 42 bin dolar (8.6 milyar) emeklilik maaşı alacak. Yeni yasa hükümlerine göre emekli olacakların maaşı ise 12 ila 29 bin dolar arasında değişecek. (2.5-6 milyar) Eski tüfek 3 Kongre üyesinin yeni yasadan faydalanacaklara göre 5 misli emeklilik maaşı alması itirazlara neden oluyor. Ancak Kongre üyeleri ise, eski yasadan yararlanmalarının hakları olduğunu şiddetle savunuyor.