ABD'de dünya gündemini sarsan gelişme... 'O isimleri de kovacak'
Güncelleme Tarihi:
ABD Başkanı Donald Trump, Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'ı görevden alarak CIA Direktörü Mike Pompeo'yu ABD'nin en yüksek bakanlık görevine getirdi. Mike Pompeo'nun gelişinin Tillerson döneminde yeterince 'saldırgan' olmamakla suçlanan ABD dış politikasını nasıl etkileyeceği merak konusu. Hürriyet.com.tr'ye konuşan Oklohoma Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Direktörü Joshua Landis, Pompeo'nun özellikle Ortadoğu'daki İran etkisine yönelik çok sert bir tutum aldığını söyleyerek, Pompeo'nun Tillerson ile karşılaştırıldığını Trump ile düşüncelerini 'uyum' içine tutmaya çabalayan bir isim olduğunu ifade etti. New York Times, Trump'ın kısa süre içinde üst düzey iki ismi de görevden alabileceğini duyurdu.
Trump'ın dışişleri bakanlığında değişikliğe gitmesindeki en önemli faktörler arasında Tillerson ile yaşadığı anlaşmazlıkların yanı sıra seçim kampanyası boyunca gündeme getirdiği önemli dış politika konularında vaatlerini yerine getirememesi de yer alıyor.
Pompeo, CIA Direktörlüğü görevi boyunca Rex Tillerson'un aksine Trump ile görüş farklılıklarını en azından kamuoyu önünde açık bir şekilde yansıtan bir isim olmaktan her zaman kaçındı. ABD merkezli New York Times gazetesi, Tillerson'un görevden alınmasının Trump'ın etrafını kendisine sadık ve 'Önce Amerika' politikasını benimseyen isimlerle çevrelemek isteğine işaret ettiğini yazdı. New York Times, kısa süre içinde Ulusal Güvenlik Danışmanı Herbert Raymon McMaster ve Veterans İşleri Sekreteri David Shulkin'in de görevden alınabileceğini söyledi.
Gündemdeki her konuda açıklamalarıyla Trump'a 'abartılı' destek veren Pompeo, Başkan'a istihbarat konularında günlük brifingler veriyor, başkan ile ilişkisinin derinleşmesine gayret ediyordu. Pompeo, Beyaz Saray'a sadakat gösteren açıklamaları nedeniyle CIA Direktörlüğü görevini yeterince adil bir şekilde yapmamakla eleştiriliyordu.
"SÜLEYMANİ'YE MEKTUP YAZMIŞTI"
Oklohoma Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Direktörü Joshua Landis, "Pompeo İran ile imzalanan anlaşmanın ve genel olarak İran'ın bölgedeki tavrını sert bir şekilde eleştiren bir isim oldu. Pompeo bir keresinde Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'ye karşı bir mektup yazarak, onu ABD'nin Irak'taki çıkarlarına İran'ın karışmaması konusunda uyarmıştı. Tillerson'a göre, Pompeo Trump ile daha uyum sağlayacabilecek bir isim" yorumunda bulundu.
Kasım Süleymani
TILLERSON'U AŞAĞILAYARAK KOVDU
El Cezire'ye konuşan Katar Üniversitesi'nde Juan Cole, Trump'ın Pompeo hamlesinin sürpriz olmadığını söyledi. Cole, Trump'ın bir insanla anlaşamaması durumunda, sürekli olarak söz konusu kişinin kendisine sadık olmadığını düşündüğünü, bu kişiyi açık bir şekilde görevden alarak aşağılamaya çalıştığını öne sürdü. Görevden almanın ardından ABD'li yetkililer, Trump'ın Twitter'dan kararı duyurmadan önce Tillerson ile görüşmediğini açıklamıştı.
İŞKENCE YAPAN ASKERLERE 'VATANSEVER' DEDİ
ABD'nin önemli dış politika mücadelelerinde neredeyse Trump ile bütün konularda aynı görüşlere sahip. İran'ın radikal terörist bir ülke olarak tanımlayan Pompeo, geçmişte CIA'in mahkûmlara yönelik kullandığı işkence yöntemlerinin sıkı bir savunucusu oldu. Kasım 2016'da George W. Bush döneminde kullanılan işkence yöntemleri hakkında konuşan Pompeo, "Söz konusu kadın ve adamlar işkenceci değil, vatanseverler. (İşkence) programları yasadışı değil bunların hepsi kanum ve anayasının izin verdiği şeyler" ifadesini kullanmıştı.
WATERBOARDING OLARAK BİLİNEN İŞKENCE YÖNTEMİ
Başkan Trump'ın Kasım 2016 seçimlerinden önce Rusya ile yasadışı olarak ilişki kurduğuna yönelik iddiaların araştırılmasında CIA'i etkisiz hale getirmekle suçlanıyordu. 2016 başkanlık seçimleri esnasında Pompea, Obama'nın İran ile imzaladığı nükleer anlaşmayı en sert şekilde eleştiren isimlerin başında geliyordu.
ABD Senatosu'nda 3 dönem Kansas Senatörü olarak hizmet veren Pompeo, Edward Snowden'a idam cezası verilmesi gerektiğini savunuyor. Dışişleri Bakanlığı görevine gelmeden önce Exxon Mobile'ın CEO'su olan Tillerson'a benzer bir şekilde uzun yıllar boyunca petrol bağlantılı işlerle uğraştı. Thayer Aerospace firmasının kurucusu olan Pompeo, petrol sahaları ve üretim için ekipman satan Sentry International şirketini de bir süre boyunca yönetti.