ABD’de diken üstünde sayım! Ya ülke karışırsa

ABD’de seçmenler dün sandık başına giderek 4 yıl boyunca görev yapacak başkanlarını seçti. Yetkililer, sayım sürecinin günler sürebileceğini belirterek Amerikalılara sabırlı olmaları çağrısında bulundu.

SAYIM GÜNLER SÜREBİLİR

Yaklaşık 82 milyon kişi oyunu erken kullandı. 50 eyaletteki sandıkların tamamı TSİ saatiyle bu sabah saatlerinde kapandı. Ancak sayım yöntemi eyaletlere göre değişebiliyor. Pek çok eyalette 5 Kasım’dan önce kullanılan oyların hızlı sayılabilmesi için hazırlık yapılsa da, kazananı belirleyecek yüksek nüfuslu Pensilvanya ve Wisconsin’de sürecin uzaması halinde kazananı ilan etmenin günler alabileceği belirtiliyor. 2020’de seçim 3 Kasım’da yapılmasına karşın Demokrat aday Joe Biden’ın kazandığı ancak 7 Kasım’da netleşmişti. Ayrıca iki adayın birbirine çok yakın oy alması durumunda partilerden birinin itirazı üzerine tekrar tekrar sayım yapılması ihtimal dahilinde. Seçimleri kazanan aday, 20 Ocak 2025’te yemin ederek ABD’nin 47. başkanı olacak. Seçmen ayrıca Temsilciler Meclisi’nin tamamı olan 435 üyesi ve Senato’nun yaklaşık üçte biri olan 34 üyesini belirlemek için de oy verdi.

İHA’LAR KESKİN NİŞANCILAR

Başa baş geçmesi beklenen yarış, bazı bölgelerde sandıktan çıkan sonuca itiraz sırasında sokakların karışması ihtimalini de tetikledi. Özellikle, kampanya boyunca 2020’deki seçimlerin kendisinden çalındığını iddia etmeye devam eden Trump’ın aşırıcı destekçilerinin olası 6 Ocak 2021’de yaşandığı gibi, yenilgiyi kabul etmemesinden korkuluyor. Benzer bir kargaşanın yaşanmaması adına ülke çapındaki seçim merkezlerinde olağanüstü denilebilecek önlemler alındı. Sayım merkezlerinin çatılarına keskin nişancılar yerleştirildi, İHA’lar devreye alındı. Bazı bölgelerde sayım görevlililerin güvenliği için panik butonları yerleştirildi. Başkent Washington’da pek çok mağaza vitrinlerini tahta bariyerlerle kapattı.

TRUMPÇILAR ÖRGÜTLENİYOR

Amerikan medyasına göre, Trump’ı destekleyen aşırıcı gruplar seçimlerden aylar önce, yenilgiyi tanımamak için örgütlenmeye başladı. New York Times’ın haberine göre Telegram’da organize olan Trump yanlıları, bazı bölgelerde sonuçları tartışmaya açmaya hazır oldukları mesajlarını paylaşıyor. Mesajların bazılarında “sandıktan Trump zaferi çıkmazsa hile yapılmış olacağı” öne sürülüyor; sahte kimliklerle ABD vatandaşı olmayanlara oy kullandırıldığı ya da seçmen listelerinin hileli hazırlandığı gibi kanıtsız iddialar paylaşılıyor.

MUSK’IN ETKİSİ KORKUTUYOR

İnternette hızla yayılabilen kanıtsız iddialar ve sahte görüntülerin insanları sokağa dökebileceğinden korkulurken, Trump’ı desteklediğini açıklayan sosyal medya platformu X’in sahibi Elon Musk’ın oynayabileceği rol de tartışma konusu. Trump’tan yana destek koyan Musk’ın, sonuçlara itiraz gerekirse diye dev bir avukat ordusunu hazır tuttuğu belirtildi.

BAŞA BAŞ BİR YARIŞ

Trump da Harris de kampanyanın son gününü salıncak eyaletlerde geçirdi. Salıncak eyaletlerden Pensilvanya’da konuşan Harris, “İvme bizden yana. Trump dönemini beraber kapatalım” mesajı verdi. Eski Başkan Donald Trump’ın son miting maratonun durakları da Pensilvanya ve bir diğer kararsız eyalet Michigan oldu. ABD’yi ‘zaferin yeni zirvelerine’ taşıma sözü verdi. Oy verme işleminin başlamasından hemen önce yapılan son anketler, adayların neredeyse başa baş olduğunu ortaya koydu. Harris ülke genelindeki anketlerde Trump’ın sadece bir puan önündeyken, 7 salıncak eyaletin 4’ünde Trump, Harris’i çok az farkla geçiyordu. Adaylar, en büyük salıncak eyalet olan Pensilvanya’da ise eşit görünüyordu. Bu arada dün oy verme işlemleri sürerken FBI, Rusya’dan yapıldığı tespit edilen aramalarla bomba ihbarları yapılarak seçime müdahale edildiğini bildirdi.

AB ALARMDA
YA TRUMP SEÇİLİRSE

ABD’de yapılan seçimlerde Donald Trump’ın galip çıkması halinde Avrupa Birliği’nin nasıl bir yol izlenmesi gerektiğine dair ‘kriz görüşmeleri’ yaptığı iddia ediliyor.

Anketlerde iki aday başa baş bir performans sergilerken Trump’ın 2016-20’yi kapsayan ilk döneminde ABD yönetimiyle inişli çıkışlı bir dönem yaşayan AB, şimdiden olası senaryoları ele alıyor. İngiliz Daily Mail haber sitesine göre, AB’li yetkililer Trump’ın Avrupa’ya ticari baskı uygulamaya kalkması halinde Kentucky Bourbon viskisi ve Harley-Davidson motosikletleri gibi Amerikan ürünlerine ağır vergiler getirmeyi planlıyor.

AB, ABD’nin oy rengi değişen salıncak eyaletlerinde imal edilen bu ürünlere vergi yükü getirerek 2026 ara seçimleri öncesinde Kongre üyelerinin Trump aleyhine harekete geçmesini umuyor.

Ayrıca Biden yönetimi ile Ukrayna’nın silahlandırılmasında kritik rol oynayan AB, Trump’ın iyi anlaştığını söylediği Rusya lideri Vladimir Putin ile Moskova yanlısı bir uzlaşmayı desteklemesinden kaygı duyuyor.

TRUMP SEÇİLMEDEN TEHDİTLERE BAŞLADI

Seçime saatler kala, Trump, Kuzey Carolina’da düzenlediği mitingde Meksika’yı hedef aldı. Göçmen karşıtı söylemleriyle dikkat çeken Trump seçilmesi halinde düzensiz göçmenlerin ABD’ye girmesini engelleyememesi halinde Meksika’ya yüzde 25 gümrük vergisi yaptırımı tehdidinde bulundu. Komşu ülke tarafından işgal edildiklerini söyleyen Trump, “Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum’a çağrıda bulunuyorum; Yüzde 25’lik oran işe yaramazsa 50 yapacağım ve o da olmazsa 75 yapacağım. Sonra da 100 olacak” dedi.

MÜSLÜMANLARDAN DESTEK İSTEDİ

Michigan’da rekor sayıda Müslüman ve Arap seçmenin desteğini aldığını öne süren Trump, X üzerinden yaptığı paylaşımda, Michigan’daki Arap ve Müslüman seçmenin “Harris ve kabinesinin Ortadoğu’yu işgal edeceğinden, milyonlarca Müslümanın ölümüne neden olacağından ve 3’üncü Dünya Savaşı’nı başlatacağından haberdar olduğunu” öne sürerek, kendisine destek istedi.

‘ÖNDEYİM’

Öte yandan Trump, Florida’da oyunu kullandıktan sonra yaptığı ilk açıklamada önde olduğunu ve “seçimi kazanacağından emin olduğunu” söyledi.

SEÇMENİN GÜNDEMİNDE BUNLAR VARDI

Amerikalıların sandığa giderken tercihlerini etkileyen konular değişse de birkaç önemli başlık kazananı belirleyebilir.

* EKONOMİ: Harris, birinci önceliğinin çalışan aileler için yiyecek ve barınma maliyetlerini düşürmeye çalışmak olacağını söyledi. Trump, “enflasyonu sona erdirme ve Amerika’yı tekrar uygun fiyatlı hale getirme” sözü verdi. Harris, büyük işletmeler için vergileri artırmak isterken Trump, trilyonlarca dolar değerinde bir dizi vergi indirimi uygulayacağını söylüyor.

* GÖÇ: Başkan Yardımcılığı döneminde düzensiz göçü engelleyemediği için çok eleştirilen Harris, kampanyasında duruşunu sertleştirdi ve insan kaçakçılarıyla mücadele sözü verdi. Göç karşıtı Trump, Meksika sınırına duvar inşa ederek ve yaptırımları artırarak sınırı kapatmaya yemin etti. Ayrıca, ABD tarihindeki en büyük toplu sınır dışı kampanyasını uygulayacağını vaat etti.

* KADIN HAKLARI: ABD’de seçmenin en çok ayrıştığı noktalardan biri kürtaj hakkı. Harris, kürtaj haklarını kampanyasının merkezine koydu ve üreme haklarını güvence altına alacağını söyledi. Trump, kürtaj konusunda tutarlı bir mesaj vermedi; ancak başkanlığı döneminde Yüksek Mahkeme’ye atadığı üç yargıç, ‘Roe v Wade’ diye bilinen anayasal kürtaj hakkının iptal edilmesinde kilit rol oynadı.

BAKALIM SONUCU KİM BİLECEK
İLK SANDIKTAN BERABERLİK ÇIKTI

ABD’nin New Hampshire eyaletinde küçük bir kasaba olan Dixville Notch’ta açılan ilk sandıktan beraberlik çıktı. Ülkede başkanlık seçimlerinin sonuçlarını açıklayan ilk yerlerden biri olan kasabada Cumhuriyetçilerin başkan adayı Donald Trump ve Demokratların başkan adayı Kamala Harris üçer oy alarak berabere kaldı. Her 4 yılda dünyanın dört bir yanından muhabirler, geleneksel olarak ilk açılan bu sandığı haber yapmak için Dixville Notch’a akın ediyor. Dört yıl önce, Joe Biden, ABD-Kanada sınırına yakın bu küçük kasabada kullanılan beş oyun tamamını alarak Trump’a karşı zafer kazanmıştı.

FENOMEN SU AYGIRI ‘TRUMP’ DEDİ

TAYLAND’ın Chonburi kentindeki Khao Kheow Açık Hayvanat Bahçesi’nde yaşayan sosyal medya fenomeni yavru su aygırı Moo Deng, başkanlık seçimlerinde tercihini kullandı. Moo Deng, iki meyve tabağı arasında seçim yapması istendiğinde ABD başkanlık seçimlerinde hangi adayın kazanacağını tahmin etmeye çalıştı. Hayvan bakıcıları Moo Deng’e biri Donald Trump’ın adının yerel yazılışıyla, diğeri ise Kamala Harris’in adıyla hazırlanmış iki meyve tabağı ikram etti. Moo Deng’in, üzerinde Donald Trump yazan meyve tabağını yediği belirtildi. Hayvanat bahçesinin Facebook ve TikTok sayfalarında paylaşılan Moo Deng’in tercih videosu sosyal medyada da büyük ilgi topladı.

SİMPSONLAR’A GÖRE ‘KAMALA’ KAZANACAK 

Ülkede seçim heyecanı devam ederken, Simpsonlar dizisinin 24 yıl önce yayımlanan ‘Bart To The Future’ isimli bölümü tekrar gündem oldu. Geleceğe dair öngörüleriyle pek çok kez gündem olan Simpsonlar, yıllar önce bazı olayları doğru bir şekilde tahmin ederek dikkatleri üzerine çekmişti. 2000 yılında yayımlanan bir bölümde, Lisa Simpson karakterinin giydiği kıyafetler, takıları ve tavırları, o dönemdeki Demokrat başkan adayı Kamala Harris ile benzerlikler taşıyor. Sosyal medyada karakterin giydiği mor takım elbise, inci kolye ve küpelerin Harris’i çağrıştırdığına dair iddialar yer aldı. Çoğu kullanıcı, “Simpsonlar, Kamala Harris’in başkan olacağını öngörüyor” yorumunda bulundu.

SEÇİM SÜRECİNE DAMGA VURANLAR

BIDEN’A KARŞI TRUMP

Cumhuriyetçi partide kendisine meydan okuyan isimlerin birer birer çekilmesinin ardından Mart ayında eski Başkan Donald Trump (78), partinin gayriresmi başkan adayı oldu. 2020’de Trump’ı yenen ABD Başkanı Joe Biden (81) kamuoyunda sık sık dilinin dolaşması, unutkanlığı, duraksamaları yüzünden yaşı üzerinden eleştirilse de bir kez daha aday olduğunu açıkladı.

MEŞHUR SABIKA FOTOSU

2021 Kongre baskınından bu yana hakkında pek çok dava açılan Trump, 30 Mayıs’ta 12 kişilik mahkeme jürisinin kararıyla 2016 seçimleri esnasında bir porno yıldızına sus payı vermesi nedeniye görülen davada resmen suçlu bulundu. ABD tarihinde bir suçtan hüküm giyen ilk eski Başkan olan Trump’ın sabıka fotoğrafı günlerce konuşuldu. Trump, tüm davaları “siyasi cadı avı” olarak nitelendirdi.

JOE BIDEN’I BİTİREN TV MÜNAZARASI

Trump ve rakibi Biden, haziran ayında ilk TV münazarasına çıktı. ABD Başkanı Biden, o kadar kötü bir performans sergiledi ki, haftalarca adaylıktan çekilmesi gerekip gerekmediği tartışıldı.

SUİKAST GİRİŞİMİ

Temmuz ayında, Cumhuriyetçi aday Trump Pensilvanya’da miting yaptığı sırada suikast girişimine uğradı. Trump kılpayı kurtuldu. Hemen ardından yapılan Cumhuriyetçilerin ulusal kongresinde büyük destekle resmen aday ilan edildi.

HARRIS ADAY OLDU

Yine temmuz ayında ABD Başkanı Biden, Demokrat partinin adaylığından çekildiğini açıkladı. Demokratlar, Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i ağustosta düzenledikleri kongrede resmen aday ilan etti.

MUSK SAFINI BELLİ ETTİ

Dünyanın en zengin insanı, Tesla ve SpaceX CEO’su, sosyal medya platformu X’in sahibi Elon Musk, açıkça Trump’ı desteklediğini açıkladı. Trump kampanyasına büyük miktarlarda bağışlar yaptı, mitinglerde sahneye çıktı. Trump seçilirse kendisine hükümette görev verebileceğini açıkladı.

HARRIS, TRUMP’I YENDİ

Eylül ayında Harris ve Trump arasında geçen ikinci TV münazarasının kazananı Demokrat aday oldu. Trump’ın münazarada göçmen karşıtı politikasını savunmak için sarf ettiği “göçmenler kedi köpek yiyor” sözleri tepki çekti.

MİTİNG MARATONU

Anketler yarışın başa baş geçeceğine işaret ederken, adaylar salıncak eyaletlerde miting turlarına çıktı. Pek çok Hollywood ünlüsü ve eski Başkan Barack Obama’yla ele ele destekçilerine seslenen Harris, Washington’da 75 binden fazla insanı bir araya getirdi. Trump’ın New York’taki mitingindeki ırkçı şakalar Latin destekçilerini sarstı. Cumhuriyetçi aday işçi oylarını toplamak için birkaç saat McDonalds’ta çalıştı; Demokratlara saldırmak için bir mitinge çöp kamyonuyla geldi.