ABD ve İsrail İran'a yaptırımı konuşuyor

Haaretz gazetesinin haberine göre, İran'ın nükleer programı ile ilgili görüşmeler için İsrail'de bulunan ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı James Jones, Tahran'ın Eylül ayı sonunda toplanacak BM Genel Kuruluna kadar zamanı bulunduğunu belirtti. ABD Savunma Bakanı Robert Gates'in de hafta başında İsrail'e yaptığı ziyarette benzer bir mesajı ilettiği kaydedildi.

Amerikalıların, İran'dan gelecek cevabın tatmin edici bulunmaması halinde İran'a sert yaptırımlar uygulanmasını öngören uluslararası bir koalisyon oluşturmaya çalıştıklarını söyledikleri ifade ediliyor.

Kudüs'ten üst düzey bir yetkili, ABD'nin İsrail'e bu görüşmelerdeki mesajının, Eylül ayının sonunda, İran konusu uluslararası düzeyde değerlendirilene kadar dikkatleri üzerine toplamamak ve İran hakkında açıkça "uluorta konuşmalardan kaçınması" olduğunu ifade etti.
Aynı yetkili, "O gün gelene kadar diplomasiye bir şans vermeliyiz" diye konuştu.

Yeni yaptırımlar esas olarak Tahran'ın petrol ürünleri ithalatını kısıtlamayı öngörüyor. Büyük ham petrol kaynakları bulunmasına rağmen, rafineri kapasitesi düşük olan İran'ın petrol ürünleri ithalatına bağımlılığı, ilk sırada bu önlemleri gündeme getiriyor.

Jones ve beraberindekiler, Senator Joe Lieberman tarafından İran'ın ithalatının kısılması konusunda hazırlanan yasa tasarısını bugüne dek 67 senatörün imzaladığını bildirdi.

Amerikalılar, ayrıca Tahran'la diğer ülkeler arasındaki ticareti güçleştirmeyi hedefleyen, ticari anlaşmalarla ilgili sigortayı kaldırma gibi mali yaptırımlar da hazırlıyor. Aynı zamanda İran'la ticaret yapacak şirketlere de yaptırım uygulanması; bu sayede genel olarak Asya'daki ülkeler baskı altına alınarak, İran'la yapacakları anlaşmaların engellenmesi amaçlanıyor.

Bundan bir sonraki aşama olarak ise Amerikalılar daha da ağır yaptırımlara yönelecek. Bunlar arasında İran gemilerinin Batı ülkeleri limanlarına girişlerinin engellenmesi, sonrasında İran uçaklarının batılı hava limanlarına inişlerinin yasaklanması var.

James Jones ve ekibiyle Çarşambadan beri yapılan görüşmelerde, İsrail tarafında Ulusal Güvenlik Danışmanı Uzi Arad, Mossad Başkanı Meir Dagan, Askeri İstihbarat Başkanı Amos Yadlin, İsrail'in Atom Enerjisi Komisyonu Direktörü Dr. Şaul Horev ile Savunma ve Dışişleri bakanlıklarından yetkililer yer aldı.

Jones'un heyetinde ise Başkan Barack Obama'nın özel danışmanı Dennis Ross, Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı William Burns, Beyaz Saray'ın silahlanmanın kontrolü ve yayılmasının engellenmesi uzmanlarından Gary Seymour yer alıyor.

Jones ve ekibi, İran'la diyalog görüşmelerinin başarısız olması durumunda, Amerikan yönetiminin Fransa, İngiltere ve Almanya ile birlikte üzerinde çalıştıkları ve BM Güvenlik Konseyi aracılığıyla uygulanmasını düşündükleri yaptırımları İsrail tarafına sunarken, yaptırımlar konusunun Rusya tarafı ile de müzakere edildiği, ancak bu ülkenin şimdilik bu yaptırımlara karşı çıktığı ifade ediliyor.

İran'la yakın ilişkiler içindeki Çin de yaptırımlara karşı. Jones'un İsrail tarafına, ABD Başkanı Obama'nın yakında Pekin'i ziyaret edip, Çin'in de koalisyona dahil edilmesini sağlamaya çalışacağını ilettiği belirtiliyor.