ABD Ulusal Güvenlik Sözcüsü’ne sordular! İran’da rejim çöküyor mu?

İran’da sular durulmuyor. Kürt kökenli üniversite öğrencisi Mahsa Amini’nin (22), 16 Eylül’de Tahran’da polis gözaltısı sırasında ölmesi sonucu patlak veren protestolar sürüyor. Başta ülkede Kürt nüfusun yoğun olarak yaşadığı eyaletlerde başlayan isyan daha sonra ülke genelinde bir kadın hareketine, son olarak da rejim karşıtı bir ayaklanmaya dönüştü. İsyan yaklaşık ik aydır devam ediyor. Polis ile göstericiler arasında süren çatışmalarda, toplam can kaybının 300’ü geçtiği belirtiliyor.

BÜYÜK RESİM BULANIK

Öte yandan medya baskısı nedeniyle, protestoların İran genelinde nasıl bir şeye karşılık geldiğini kestirmek güç. Hükümet yetkilileri, son ayaklanmayı rejimin alışık olduğu türde gösteriler olarak nitelerken, sosyal medyada bunun tam tersi bir algı var. Sağlıklı bilgi ve haber akışı da yapılamadığından büyük resmi görmek ne yazık ki zor.

‘İKİYÜZLÜ BİR TAVIR’

ABD Başkanı Joe Biden’ın, “İran’ı özgürleştireceğiz” yönündeki sözlerini değerlendiren ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby, bu sözlerin İranlı protestocularla dayanışma anlamına geldiğini, İran’da rejimin çöktüğüne dair ABD’nin elinde bir gösterge bulunmadığını söyledi. Nitekim İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, ABD’yi İran’daki gösterileri kışkırtmakla suçlayarak, “Beyaz Saray bir yandan İran’da gösterileri tahrik ederken diğer yandan nükleer anlaşma için çalışıyor. İkiyüzlü tavrınızı ve DEAŞ’ı desteklemeyi bırakın” dedi.

KAMPÜSLERDE TEDBİR

Geçen hafta içi gösteriler nispeten kontrol altına alınmış görünse de dün ülke genelinde öğrenci protestoları ile esnaf grevi vardı. Başkent Tahran’daki üniversitelerde yoğun güvenlik önlemleri alındı. Kampüslere girişlerde, öğrencilerden maskelerini çıkarmaları istendi. BBC Farsça Servisi’nin yayınladığı videolarda, Meşhed kentindeki Azad Üniversitesi’nde bazı kız öğrencilerin, rejim aleyhine “Ben özgür bir kadınım, sizse bir alçaksınız” diye slogan attığı görüldü. Kuzeydeki Raşt şehrinde yer alan Gilan Üniversitesi’nde ise “Öğrenciler aşağılanmayı kabul etmektense ölür” diye sloganlar atıldı. Yine bazı şehirlerde, protestolarda hayatını kaybedenler anıldı. Sünnilerin çoğunlukta bulunduğu Sistan-Beluçistan eyaletine bağlı Haş kentinde ise gösteriler kana bulandı. Cuma namazı sonrası düzenlenen protestolarda en az 16 kişi yaşamını yitirdi.

ÖLÜ SAYISI 300’Ü GEÇTİ

Norveç merkezli insan hakları örgütü ‘Hengaw’, Kürt nüfusun yoğun yaşadığı Mahsa Amini’nin memleketi Sakız’da geniş çaplı grev başladığını duyurdu. Twitter’da aktif olan insan hakları aktivistlerinden Hassan Ronaghi, “Birliğimiz, öfkemiz ve direnişimiz bizim silahımızdır” diye tweet attı. İran İnsan Hakları Örgütü (IHR NGO), eylülden bu yana protestolarda ölenlerin sayısını 304 olarak açıkladı.