ABD seçim sonuçları ne diyor? Harris niye kaybetti, Trump niye kazandı?

ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat başkan adayı Kamala Harris’in yaşadığı bozgun, seçmenleri ve partilileri şoka sokmuş durumda. 20 yıl aradan sonra toplam oy sayısında Cumhuriyetçilerin Demokratları geçmesi, tüm salıncak eyaletlerin kaybedilmesi, erkek seçmenlerin ve hatta kadın seçmenlerin dahi ikna edilememesi ortaya son zamanların en acı verici hüsranını çıkardı.

BIDEN VE CLINTON’DAN DA KÖTÜ

Harris’in seçim sonuçları, Donald Trump’a karşı 2016 yılında yarışan Hillary Clinton ve 2020 yılında yarışan Joe Biden’dan da kötü durumda. Clinton, Trump’ı toplam oy sayısında geçmiş ancak delege sayısında geri kalmıştı. Biden ise 81 milyon oy ile hem toplam oy sayısında ülke rekorunu kırmış hem de seçiciler kurulu delegelerinde 306-232 ile açık ara fark atmıştı. Harris ise 67 milyon oyda kaldı ve sadece 226 delege kazanabildi.

KADINLARI HAREKETE GEÇİREMEDİ

Seçim sonuçları cinsiyet ve ırka göre ayrıntılı incelendiğinde ise Harris’in hezimeti daha da derinleşiyor. Çıkış anketlerine göre Harris, beyazlar arasında sadece yüzde 41 oy alabilirken Trump ise yüzde 57 aldı. Beyaz erkekler arasında yüzde 60 alan Trump’a yüzde 31 ile yenilen Harris, Latin erkekler arasında da yüzde 55’e karşı yüzde 43 ile kaybetti. Harris siyahi bir kadın olmasına rağmen siyah erkekler arasında da Biden’a göre daha kötü bir performans gösterdi. Bir diğer çarpıcı sonuç ise beyaz kadınlar arasında çıktı. Harris, beyaz kadınlar arasında sadece yüzde 45 oy alabilirken, “kadın düşmanı” olarak lanse ettiği Trump yüzde 53 aldı.

‘TENCERE’ HÜKÜMET DEVİRDİ

Pandeminin ortasında hükümeti devralan Biden-Harris yönetiminin seçim kampanyası boyunca karşılaştığı en büyük şikâyet, alım gücünün 4 yıl öncesine göre oldukça düşmüş olmasıydı. Market masraflarının artması, benzin fiyatlarının iki katına çıkması, kiralardaki fahiş yükseliş, faizlerin yükselmesiyle ekonominin durgunlaşması, paraya ulaşımın azalması ve genel anlamda alım gücünün düşmesiyle birlikte Amerikalılar suçluyu Biden ve Harris olarak saptadı. Seçmenlerin yüzde 46’sı “bugün daha kötü durumdayım” derken bu seçmen grubunun yüzde 81’i Trump’a oy verdi. Yine çıkış anketlerine göre her 3 seçmenden biri sandığa “ekonomi” sebebiyle gitti. Trump, sıklıkla “şeytanlaştırdığı” Latin seçmen arasında da George W. Bush’tan bu yana en çok oyu alan Cumhuriyetçi seçmen oldu. Latin seçmenlerin en büyük şikâyeti de ekonomiydi.

SEÇMEN ‘DEĞİŞİM’ İSTEDİ

Geçen yıla kadar Demokratlara yakın medya da dahil olmak üzere anket sonuçlarına göre Harris, “tarihin en kötü başkan yardımcılarından biri” olarak lanse ediliyordu. Biden’ın giderek kötüleşen sağlık durumu ve bazı anketlerde Trump’ın 8-9 puan kadar gerisine düşmesiyle birlikte son dakika çözümü olarak Harris’in gelmesi de seçmeni ikna etmeye yetmedi. Seçmenlerin yüzde 30’u “seçeceğim adayın liderlik yapabilmesi gerekiyor” derken, yüzde 28’i de “değişim getirebilecek aday” için oy kullandı. Trump bu iki grupta da Harris’e ezici bir fark attı. 5 Kasım sonuçlarına göre Amerikan halkı Harris’in “ülkeye değişim getirebilecek bir lider” olmadığına kanaat getirdi.

BIDEN SUÇLANIYOR

Ayrıca Biden yönetiminin 4 yıllık başarısızlıkları da Harris ile birlikte okundu. Kendisini Biden’dan soyutlaştıramayan Harris’in bir de bunun üzerine Ekim ayının başında katıldığı bir röportajda Biden’ın politikalarından neyi farklı yapacağı sorusuna “aklıma bir şey gelmiyor” demesi de Demokrat adayın, Biden’ın başarısızlığına ortak olduğu fikrini perçinledi.

KAMALA: MÜCADELEDEN VAZGEÇMEYECEĞİM

Yenilgiyi kabul konuşması için Washington’daki Howard Üniversitesi’nde seçmenlerine bir konuşma yapan Harris, sonuçları kabul etmek zorunda olduklarını belirtti. Trump’ı telefonla arayarak tebrik ettiğini söyleyen Harris, “ayrıca kendisine ve ekibine geçiş sürecinde yardımcı olacağımızı ve iktidarı barışçıl bir şekilde devredeceğimizi söyledim”  diye konuştu. 60 yaşındaki Harris’in siyasi kariyere devam edip etmeyeceği belirsizliğini koruyor. Harris “Amerikalıların hayallerinive isteklerini gerçekleştirebilecekleri bir gelecek için mücadeleden asla vazgeçmeyeceğim” dedi.

BİDEN’DAN TRUMP’A BEYAZ SARAY DAVETİ

ABD Başkanı Joe Biden, seçim zaferinden ötürü Donald Trump’ı arayarak tebrik etti. Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, “Başkan Biden, sorunsuz bir geçiş sağlama konusundaki kararlılığını dile getirdi ve ülkeyi bir araya getirmek için çalışmanın önemini vurguladı” denildi. Ayrıca Biden’ın Trump’ı Beyaz Saray’a davet ettiği ve ekiplerinin bir tarih belirlemek için çalışmaya başladığı da belirtildi. Öte yandan Biden seçim sonrası yaptığı ilk konuşmada, “Halkın iradesi her zaman galip gelir” ifadelerini kullanarak, “20 Ocak’ta iktidarı barışçıl bir şekilde devredeceğim” dedi.

TRUMP’LA GÖRÜŞMEYE HAZIRIM

ABD seçimlerinden zaferle çıkan Trump’a neredeyse tüm dünya liderlerinden tebrik mesajı yağmış, gözler Rusya lideri Vladimir Putin’e çevrilmişti ancak Putin’den dün akşama kadar herhangi bir tebrik telefonu ya da mesaj gelmemişti.

Putin dün Soçi’de katıldığı bir toplantıda Trump’ı tebrik ederek, kendisiyle konuşmaya hazır olduğunu söyledi. Trump da NBC’ye verdiği röportajda seçimden sonra yaklaşık 70 liderle konuştuğunu ama Putin’le görüşmediğini belirterek, “Sanırım konuşacağız” dedi.