ABD Kongresi’nden Türkiye’ye F-35 engeli

ABD Temsilciler Meclisi, yıllık savunma politikalarının çerçevesini düzenleyen 716 milyar dolarlık Ulusal Yetkilendirme Yasası’nı (NDAA) kabul etti. Tasarının Temsilciler Meclisi versiyonunda, Savunma Bakanı’ndan Türkiye ile ilişkilerin durumu hakkında 60 gün içinde bir rapor hazırlaması ve bu rapor hazırlanana kadar F-35 savaş uçaklarının satışının askıya alınması öngörülüyor.

BİR TASARI DA SENATO’DA

NDAA tasarısının Senato versiyonu da yasalaşma yolunda ilk aşamayı geçti. Senato Silahlı Hizmetler Komitesi’nde kabul edilen versiyonda ise Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması talep edildi. Tasarının bu versiyonu Komite’nin ardından Senato’da oylanacak. Senato’da kabul edilen versiyona gerekçe olarak Amerikalı rahip Andrew Brunson’un Türkiye’de tutuklu olması, ayrıca NATO müttefiki Türkiye’nin Rusya ile S-400 füze savunma sistemi için anlaşma yapması gösteriliyor.

Bilgi notu: ABD Kongresi’nde F-35’ler konusunda bir sınırlamaya gidilebilmesi için hem Senato hem de Temsilciler Meclisi’ndeki benzer tasarıların kabul edilmesi, bunların Konferans Komitesi diye bilinen ortak bir komisyonda tek yasa tasarısı haline getirilmesi ve Başkan Trump’ın onayından geçmesi gerekiyor. Sürecin tamamlanması aylar sürebilir.

60 GÜNLÜK SÜRE

A.A.’ya göre Temsilciler Meclisi’nden geçen tasarıda, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 almasının ABD ile Türkiye arasındaki ortak silah sistemlerini geliştirmeyi olumsuz etkileyebileceği öne sürülerek bu adımın NATO’daki ortak çalışabilirliği ve ABD ile Türkiye arasındaki ikili anlaşmaları de etkileyebileceği savunuluyor. Bu duruma karşı tasarının yasalaşmasından sonra 60 gün içerisinde Savunma Bakanının Dışişleri Bakanına danışarak Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilere dair Kongre’nin ilgili komitelerine kapsamlı bir rapor sunması isteniyor. Tasarıda, söz konusu raporun ABD’nin Türkiye’deki diplomatik ve askeri varlığı ve İncirlik dahil ABD’nin ülkedeki tüm faaliyetlerinin değerlendirilmesini içermesi talep ediliyor.

RAPOR İSTENİYOR

Raporda ayrıca Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alması durumunda bunun Türk Amerikan ilişkilerine etkisi ve Türkiye’nin de kullandığı ABD menşeli silahların bu alımdan nasıl etkileneceğinin değerlendirilmesi isteniyor. Tasarı, raporda ele alınacak silah sistemleri, F-35 tipi beşinci nesil savaş uçağı, Patriot hava savunma sistemleri, Chinook tipi ağır nakliye helikopteri, AH-1 tipi Kobra ve H-60 Black Hawk tipi helikopterleri ile F-16 uçakları şeklinde listeliyor. Tasarıda söz konusu rapor tamamlanmadan Savunma Bakanlığı’nın Türkiye’ye Kongre’nin onayına tabi herhangi bir dış silah satışına onay veremeyeceği şeklinde bir sınırlama getiriliyor.

TÜRKİYE’DEN F-35 YANITI

TESLİM EDİLMEZSE KARŞILIK VERİRİZ

ÊÊ DIŞİŞLERİ Sözcüsü Hami Aksoy, ABD Kongresi’nin, F-35 uçaklarının Türkiye’ye teslimatını askıya alması durumunda Türkiye’nin karşılık vermeye mecbur kalacağını söyledi. Dünkü basın toplantısında Aksoy şunları söyledi. “ABD’li bazı senatörler F-35 uçaklarının transferinin engellenmesi amacıyla tasarı sundular. Bu tasarıda F-35’lerin sevkıyatı, S-400 kararımızdan vazgeçmemize, Rahip Brunson’ın tutuklululuğuna son verilmesine bağlanıyor. Elmalarla armutları aynı sepete koymamak gerekiyor. Bu gibi adımlar ABD’yle müttefiklik ilişkilerimizin ruhuna da aykırı. Böyle adımlar olması halinde biz de karşılık vermeye mecbur kalırız.”

ABD HEYETİ İLE MENBİÇ GÖRÜŞMESİ

Hami Aksoy, ABD’den bir heyetin dün Ankara’da Menbiç konusunda görüşmelerde bulunduğunu da bildirdi. İkince kez bir araya gelen heyet, Suriye konulu çalışma grubunun 8-9 Mart tarihinde ABD’de yaptığı ilk toplantıda hazırlanan yol haritasını değerlendirdi. Menbiç’teki YPG varlığına son verilmesi ve ardından bu bölgenin güvenliğinin sağlanmasına yönelik planlama Türkiye-ABD çalışma grubunun öncelikli gündemiydi. Basın toplantısında konuşan Aksoy, metnin nihai halinin 4 Haziran’da Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile ABD’li mevkidaşı Pompeo’nun Washington’daki görüşmeleri sonrasında ortaya çıkacağını söyledi. ◊ Sevil ERKUŞ/ANKARA

PUTİN: TÜRKİYE’YE YAKLAŞIM ADİL DEĞİL

RUSYA Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD’nin F-35 satışı anlaşmasına engel koyma çabalarına ilişkin, “Baskı enstrümanları, giderek daha fazla ülkeyi kapsıyor. Şimdi de S-400 sistemlerimizle ilgili. Türkiye, bir NATO üyesi olarak S-400 hava savunma sistemleriyle en gelişmiş ve abartmadan söylüyorum sınıfında dünyanın en iyisi olan bir sistemi almaya karar verdi. Ne olmuş yani? Bu suç mu?” dedi. Yunanistan da dahil başka NATO ülkelerine de silah temin ettiklerini anımsatan Putin, “Bu, Türkiye’ye karşı adil olmayan bir yaklaşım” dedi.