ABD Kongresi F-16 satışını değerlendirecek! Tüm gözler orada...
Güncelleme Tarihi:
ABD Kongresi, İsveç’in NATO vizesi almasının ardından Türkiye’ye F-16 satış konusunu yeniden değerlendirecek. Şimdiye kadar Kongre’de F-16 satışını engelleyen ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez ise pazartesi günü, Biden yönetimiyle görüştüğünü ve "önümüzdeki hafta" karar verilebileceğini açıkladı.
Türkiye’nin, İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakmasıyla gözler F-16 satışı için ABD’ye çevrildi. Biden yönetiminin Türkiye’ye F-16 satışını desteklemesine rağmen ABD Kongresi, farklı gerekçelerle talebe sıcak bakmıyordu.
Ancak Vilnius’taki NATO Liderler Zirvesi’nde Türkiye’nin İsveç’e NATO vizesi vermesiyle birlikte yaşanan olumlu atmosferin ardından F-16 satışının önümüzdeki dönemlerde Kongre’de yeniden gündeme gelmesi bekleniyor.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Ankara'nın pazartesi günü verdiği onayın ardından salı günü yaptığı açıklamada, Biden yönetiminin Kongre ile istişare içinde F-16 savaş uçaklarının Türkiye'ye satış sürecinin devam devam edeceğini söyledi. Şimdiye kadar Kongre’de F-16 satışını engelleyen ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez ise pazartesi günü, Biden yönetimiyle görüştüğünü ve "önümüzdeki hafta" karar verilebileceğini açıkladı.
F-16 satışıyla ilgili takvim, belirsizliğini koruyor.
SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?
ABD Kongresi, yabancı ülkelere silah satışlarını düzenleme yetkisine sahip. ABD yasalarına göre bir ülkeye askeri silah satışı yapılabilmesi için Kongre’nin karara itiraz etmemesi gerekiyor. Silah İhracatı Kontrol Yasası (AECA) kapsamında ülkelere yapılması planlanan 14 milyon dolar ve üzeri askeri satışın, 30 gün önceden Kongre'ye bildirilmesi gerekiyor. ABD Dışişleri Bakanlığı, satışla ilgili resmi bildirimden 20-40 gün önce Kongre’nin ilgili komitelerine gayri resmi veya ön bildirimde bulunuyor. Gayri resmi bildirimler, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın resmi bildirimden önce ilgili Kongre komiteleriyle istişare etmesine imkan sağlıyor. Bu süreçte Kongre komiteleri de satışla ilgili endişelerini dile getiriyor, Dışişleri Bakanlığı endişelerin giderilmesi için süreci uzatabiliyor.
Dışişleri Bakanlığı satışı onayladıktan ve alınan gayri resmi onayların ardından Savunma Güvenliği İşbirliği Dairesi (DSCA) Kongre'ye resmi bildirimde bulunuyor. Resmi bildirimin ardından 30 günlük süreç başlıyor. Kongre’nin resmi bildirimden sonra silah satışını engelleyebilmesi için ortak karar alması gerekiyor. Bu karar alınmazsa satış sürecinde ilerleme kaydediliyor. Kongre ayrıca ortak karar dışında normal yasama faaliyetleri içerisinde de satışı engelleyen ya da üzerinde değişiklik yapmaya zorlayan bir yasayı geçirebilir. ABD Başkanı ise “acil durumun var olduğu” yönünde Kongre’ye bildirimde bulunarak satışın gözden geçirilmesine ilişkin süreci devre dışı bırakabiliyor ve “ulusal güvenlik çıkarları” gereği satış talebinin acilen yerine getirilmesini isteyebiliyor.indeydi.