ABD ile Rusya arasında üçüncü cephe
Güncelleme Tarihi:
ABD ile Rusya arasında 2014 yılında Ukrayna ile başlayan, 2015’te Rusya’nın Suriye müdahalesiyle devam eden krizlere Venezuela da eklendi. ABD, Meclis Başkanı Guadio’yu ‘geciçi başkan’ olarak tanıdı, peşi sıra bir dizi Batı ve Latin Amerika ülkesi, Washington’ın yanında yer aldı. Rusya, Çin, İran ve Türkiye, Devlet Başkanı Nicolas Maduro’ya destek verdi. Olaylarda bu hafta 26 kişi öldü.
TRUMP yönetiminin başkent Caracas’taki çalkantıların ardından kendini geçici devlet başkanı ilan eden parlamento başkanı Juan Guadio’yu tanıdığını açıklaması yeni bir uluslararası krizi tetikledi. ABD’nin ardından son 24 saat içinde AB, Kanada, Arjantin, Brezilya, Şili, Kolombiya, Kosta Rika, Guatemala, Honduras, Panama, Paraguay, Peru ve Gürcistan geçici yönetimi tanıdıklarını açıkladı. Rusya, İran ve Türkiye’nin başını çektiği çok sayıda ülke ise Maduro yönetimine destek verdi. Ülkede çıkan sokak olaylarında bu hafta 26 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı.
DİPLOMATLAR KALIYOR
ABD Başkanı Donald Trump önceki gün yazılı açıklamayla Guaido’yu Venezuela’nın geçici devlet başkanı olarak tanıdığını duyurmuştu. Devlet Başkanı Nicolas Maduro ise “Trump’ın muhalefetin kontrolündeki Guaido’yu geçici başkan olarak tanımasının ardından ABD ile tüm ilişkileri kestiklerini ve ABD’nin ülkede meşru hükümete karşı darbe tertiplediğini” söylemişti. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise Maduro’nun diplomatik ilişkileri kesme yetkisine sahip olmadığını ve ilişkileri Guaido liderliğindeki geçici hükümetle yürüteceklerini belirtti. ABD’li bakan, dün de Guaido başkanlığındaki meclisten gelen taleplere cevaben Venezuela’ya 20 milyon dolarlık insani yardım göndermeye hazır olduklarını söyledi. Başkan Maduro, ABD’li diplomatların 72 saat içinde ülkeyi terk etmelerini talep etmişti. Dün de ABD’deki Venezuela büyükelçilik ve konsolosluklarını kapatma ve tüm diplomatik personeli geri çekme kararını duyurdu.
SIĞINMA TALEBİ YOK
Güney Amerika’da Rusya’nın stratejik ortağı Venezuela’yı hedef alan iktidar değişimi girişimi Rusya tarafından sert tepki ile karşılandı. İlk resmi tepkisini veren Kremlin Sarayı, “Gelişmelerden endişeli ve tedirginiz. Olayları yakından izliyoruz. Askeri müdahale söylemlerini de son derece tehlikeli buluyoruz” açıklamasını yaptı. Putin’in Sözcüsü Dmitri Peskov, “Venezuela yasal yöneticisi Maduro’nun Rusya’dan sığınma istemesi gibi bir konu gündemimizde bulunmuyor. Venezuela yönetiminden şu ana kadar Rusya’ya hitaben bir yardım çağrısı da bulunmuyor” dedi.
Venezuela’daki krize ilişkin Avrupa’dan ilk somut tepki Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan geldi. Macron, Avrupa’nın, Maduro’nun Mayıs 2018’de ‘yasadışı’ biçimde bu göreve seçilmesinin ardından ülkede demokrasinin yeniden inşasını desteklediğini söyledi. İngiltere ve İspanya benzer açıklamalarda bulundu. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de tüm aktörlere tansiyonu düşürme, şiddeti ve gerginliği önleme için her türlü çabanın gösterilmesi çağrısında bulundu.
BMGK’YA ÇAĞRI
Rusya lideri Putin, Maduro’ya telefon açarak desteğini iletti. Kremlin açıklamasına göre; Putin görüşmede, “Venezuela’nın iç işlerine müdahale edilmesi, uluslararası hukukun ağır bir şekilde ihlalidir” dedi. Rusya Devlet Başkanı, “Sorunların çözümüne, anayasal çerçevede ve Venezuela toplumu nezdinde barışçıl uzlaşıyla ulaşılmalıdır” değerlendirmesinde bulundu. Washington kanadından dün gelen kritik açıklamalardan biri de Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’a aitti. Bolton, “Juan Guaido’yu geçici başkan olarak tanıma kararımızla uyumlu olarak, gelirlerin meşru hükümete gitmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu çok karmaşık” dedi. Ayrıca ABD, Venezuela krizini görüşmek üzere BMGK’yı cumartesi günü için acil toplantıya çağırdı.
‘ABD’NİN ATADIĞI’ GUAİDO KİMDİR?
Kendini geçici devlet başkanı ilan eden 35 yaşındaki Juan Guaido, siyasete 2007’de Hugo Chavez’e yönelik yürütülen öğrenci protestoları esnasında başladı. Washington’daki George Washington Üniversitesi’nde lisansüstü eğitimi gören Guaido, muhalefetin önemli isimlerinden Leopoldo Lopez ile birlikte Halk İradesi isimli partinin kurucuları arasında yer aldı. 2011’de meclise yedek üye, 2016’da ise Vargas eyaletinin doğrudan milletvekili oldu. Aralık 2018’de Meclis Başkanı olan Guaido, 10 Ocak’ta göreve başlayan Maduro’nun gayrimeşru olduğunu savundu. Ulusal Meclis’in Guaido’nun devlet başkanı olduğunu açıklamasının ardından Guaido kısa süre gözaltına alındı. Maduro, Guaido’yu gözaltına alan polislerin ‘gözaltında’ olduğunu duyurmuştu.